27 Mart 2017 tarihinde FDA, daha önce platin bazlı kemoterapiyle tamamen veya kısmen tümörleri küçülmüş (tam veya kısmi yanıt) fakat sonrasında hastalığı tekrar etmiş over (yumurtalık), fallop tüpü veya primer peritoneal kanserli yetişkin hastaların idame tedavisinde niraparibe (piyasa adı Zejula®) onay verdi.
Niraparib, PARP yolunu bloke ederek kanserli hücrelerin DNA'larını tamir etmesini engeller ve böylece tümör büyümesinin yavaşlamasını veya durdurulmasını sağlar
Niraparib, hasar görmüş DNA'nın tamirinde rol oynayan bir enzim olan poli ADP-riboz polimeraz (PARP) inhibitörüdür (yazının sonunda detaylı etki mekanizmasını bulabilirsiniz).
Niraparibin güvenilirliği ve etkinliği, daha önce en az iki kez platin bazlı kemoterapi almış ve son aldığı platin bazlı kemoterapi tedavisine tam veya kısmi yanıtlı nüks (tekrarlamış) epidermal over, fallop tüpü veya primer peritoneal kanserli 553 hastanın dahil edildiği bir klinik çalışma ile değerlendirilmiştir. Çalışmada hastaların FDA onaylı bir test aracılığıyla spesifik gen mutasyonu olan BRCA germline mutasyonu olup olmadığı test edilmiş. Germline BRCA mutasyonu olan ve olmayan hastalarda tedavi sonrası kanser büyümeme süresi (progresyonsuz sağkalım) ölçülmüş. BRCA mustasyonuna sahip hastalarda niraparib alan kolda ortalama progresyonsuz sağkalım 21 ay bulunurken, plasebo alan kolda 5,5 ay olarak bulunmuştur. Germline BRCA mutasyonu olmayan hastalarda ise niraparib alan kolda ortalama progresyonsuz sağkalım 9,3 ay bulunurken, plasebo (aktif maddeler içermeyen tedavi) alan kolda 3,9 olarak bulunmuştur. Yani Niraparib hem BRCA mutasyonu olan hem de olmayan hastalarda yaşam sürelerini anlamlı bir şekilde uzatmıştır. Bununla birlikte BRCA mutasyonu olanlara faydası daha belirgindir.
Niraparibin yan etkileri, düşük kırmızı kan hücresi (anemi), trombosit hücresi (trombositopeni) ve beyaz kan hücresi (nötropeni veya lökopeni) düzeyi, kalp çarpıntısı, mide bulantısı, kabızlık , kusma, karın ağrısı / şişkinlik, ağız yaraları (mukozit), ishal, hazımsızlık (dispepsi), ağız kuruluğu, halsizlik , iştah azalması, idrar yolu infeksiyonu, karaciğer sorunları (AST / ALT yükselmesi), kas ağrısı (miyalji), sırt ağrısı, eklem ağrısı (artralji), baş ağrısı, baş dönmesi, alışılmadık tat hissi, uykusuzluk, kaygı, soğuk algınlığı benzeri semptomlar (nazofarenjit), nefes darlığı, öksürük, döküntü ve yüksek tansiyondur (hipertansiyon).
Kanserli hücreler, normal hücrelere göre çok daha fazla ve hızlı bölündükleri için, daha fazla DNA hasarı yani mutasyon meydana gelir. DNA’da hasar meydana geldiği zaman, çeşitli hücre içi mekanizmalar devreye girerek ya hasarı onarılır ya da hasar onarılamayacak düzeyde ise hücre apoptoza gider. Hem PARP hem BRCA, DNA onarımında rol alır. Over kanserinde bir PARP inhibitörü olan niraparib kullanıldığında, kanserli hücre DNA’sını tamir etme yeteneğini kısmen kaybeder. Bu hücrelerde aynı zamanda BRCA mutasyonu da varsa, kanserli hücrelerin DNA’larını tamir etme ve ölümsüz olarak kalma yetenekleri çok daha azalır.
