
Akıllı Saatlerle Sigarayı Bırakmak Mümkün mü? Yeni Araştırma Umut Vaat Ediyor
Sigarayı Bırakmak Neden Bu Kadar Zor?
Sigara bırakma süreci, hem fiziksel hem de psikolojik bağımlılıklar nedeniyle oldukça zorludur. Özellikle sigarayı bıraktıktan sonra "yeniden başlama anları", sigaraya tam anlamıyla dönüş riskinin en yüksek olduğu kritik bir dönemdir. Bu kritik anlarda bireylere destek sunabilecek yenilikçi bir yöntem: akıllı saat uygulamaları.
Birçok kişi akıllı saatleri sadece fitness ve sağlık takibi için kullanırken, yeni bir araştırma bu cihazların sigaradan uzak durma konusundaki potansiyelini gün yüzüne çıkardı. İngiltere Bristol Üniversitesi'nden bir ekip, özel bir hareket sensörü yazılımı geliştirerek, sigara kullanımını tespit edebilen bir uygulama tasarladı. Peki, bu uygulama nasıl çalışıyor ve sigarayı bırakmak isteyenlere nasıl yardımcı oluyor?
Akıllı Saatler İle "Tam Zamanında" Müdahale
Araştırmada, sigara içme hareketlerini algılayabilen özel bir yazılım geliştirildi. Bu yazılım, bir bireyin sigara içtiğini algıladığında çalışıyor ve akıllı saatin ekranında bir uyarı belirmesini sağlıyor. Ek olarak, saat, sigaraya olan bağımlılığı azaltmaya yönelik motivasyonel bir mesaj gönderiyor. Bu mesajlar, sigara içmemenin faydalarına dair hatırlatmalar ya da o gün ıçilen sigara sayısı ve toplam nefes çekim miktarı gibi kişiselleştirilmiş veriler içeriyor.
Örneğin: “Sigara bırakmak daha kolay nefes almanı sağlar … Bırakmak iyidir” ya da “Bugün 10 sigara içtiniz, toplamda 100 nefes çektiniz” gibi mesajlar, bireylerin farkındalığını artırmayı hedefliyor.
Araştırmanın Detayları
Bu yenilikçi uygulama, 11 Kasım 2024'te JMIR Formative Research dergisinde yayınlanan bir çalışma ile tanıtıldı. Araştırmada, günlük 10’dan fazla sigara içen ve sağ ellerini kullanan 18 kişi yer aldı. Katılımcılar, iki haftalık bir dönem boyunca TicWatch adlı bir akıllı saat takip uygulamayı test ettiler. Deneme sonunda 27 soruluk bir anket doldurarak geri bildirimde bulundular.
Sonuçlar ve Katılımcı Görüşleri:
-
Katılımcıların %66’sı, hareket sensörü yazılımını kullanışı kolay bulduklarını belirtti.
-
%61’i mesaj içeriklerini kendileri için anlamlı buldu.
-
Pozitif geri bildirimlerde, uygulamanın sigara alışkanlığına dair farkındalığı artırdığı, sigara içmeyi azalttığı ve bireyleri motive ettiği vurgulandı.
-
Negatif geri bildirimlerde ise mesajların bazılarının geciktiği, yeterince çeşitlilik sunulmadığı ve bazı mesajların fazla genel olduğu ifade edildi.
Uzman Görüşü: Akıllı Saatler Sigara Bırakmada Nasıl Rol Oynayabilir?
Bristol Üniversitesi’nden Dr. Chris Stone, bu uygulamanın sigaraya yeniden başlama anlarında sunduğu destekle bırakma başarısını artırabileceğine inanıyor. “Kullanıcılar, bir mesajı tam sigara içtikleri anda almak fikrini beğendiler. Bu nedenle, yeniden başlama anını tespit edebilir ve tam zamanında bir müdahale sunabilirsek, sigarayı bırakma teşebbusunun başarı oranını iyileştirme şansımız olur” diyor.
“Bu çalışma, akıllı saatlerin sigarayı bırakmaya yardımcı bir yöntem olabileceğini gösteriyor, ancak bu cihazların ne kadar etkili olduğunu anlamak için daha fazla araştırmaya ihtiyacımız var. Ayrıca bireylerin ülkelerinde mevcut olan sigara bırakma hizmetlerinden destek almaları, bırakma şanslarını artıracaktır.
Sonraki Adımlar
Araştırmacılar, uygulamanın uzun vadeli etkinliğini test etmeyi ve mesaj içeriklerini çeşitlendirmeyi planlıyor. Daha fazla kişiselleştirilmiş mesajlar ve anında tepki veren bir yazılım, uygulamanın etkinliğini artırabilir.
Sonuç
Bu yenilikçi teknoloji, sigaraya bağlılık tedavisinde umut vaat eden bir adım olabilir. Akıllı saatler, sigara bırakma sürecinde bireylerin hem farkındalığını artırabilir hem de kritik anlarda gerekli desteği sunabilir. Ancak, bu gibi uygulamaların etkinliği daha büyük örneklem gruplarında test edilmeli ve bireysel ihtiyaçlara göre geliştirilmelidir. Akıllı saatlerle daha sağlıklı bir yaşam, artık bir hayal olmaktan çıkıyor.
Stone C, Essery R, Matthews J, Naughton F, Munafo M, Attwood A, Skinner A
Presenting and Evaluating a Smartwatch-Based Intervention for Smoking Relapse (StopWatch): Feasibility and Acceptability Studyç JMIR Form Res 2024;8:e56999
doi: 10.2196/56999 PMID: 39570656