
Anjiyoplasti 1964 – Tıkanık ve Daralan Kan Damarlarının Tedavisi
Anjiyoplasti, kolesterol ve kalsiyum gibi yağlı maddelerin birikmesi sonucu arter duvarının kalınlaştığı bir durum olan ateroskleroz nedeniyle tıkanabilen veya daralabilen kan damarlarını genişletmek için yapılan tıbbi bir uygulamadır.
Uzman, boş bir balonu bir kılavuz tel üzerinde daralmış damarın içine geçirir ve balonu şişirir. Bu işlem, yağ birikintilerinin bir kısmını ezer ve kan akışını kolaylaştırmak için damarı açar. Balon daha sonra indirilir ve geri çekilir.
Günümüzde damarın tekrar daralmasını önlemek için anjiyoplasti sonrasında sıklıkla stentler (örneğin metal tüpler) yerleştirilmektedir. İlaç kaplı stentler, zararlı doku büyümesini baskılayabilir ve inflamatuar yanıtı azaltabilir. Stentli hastalar genellikle stentli damar içindeki pıhtılaşmayı azaltmak için kan sulandırıcı ilaçlar alırlar.
- Koroner Anjiyoplasti (KA, aynı zamanda perkütan koroner müdahale olarak da bilinir), kalp kaslarına oksijen açısından zengin kan sağlayan damarlar olan koroner arterlerin genişletilmesi anlamına gelir.
- Renal arter anjiyoplastisi, yüksek tansiyona ve böbreklerin düzgün çalışmamasına yol açabilen dar renal arterlerde kullanımı ifade eder.
- Anjiyoplasti ayrıca boyundaki şah damarlarında, beyindeki serebral arterlerde ve vücuttaki diğer damarlarda da kullanılır.
- Periferik anjiyoplasti genellikle koroner arterler dışındaki damarların (örneğin bacaklarda) genişletilmesi anlamına gelir.
Tarihteki ilk anjiyoplasti operasyonları:
- 1964 yılında Amerikalı Radyologlar Charles Dotter ve Melvin Judkins, bacak arterindeki aterosklerotik hastalığı tedavi etmek için balon anjiyoplastiyi kullandılar.
- 1977'de Alman Kardiyolog Andreas Grüntzig koroner arterlere başarılı balon anjiyoplasti uyguladı.
- 1986'da Dotter ve meslektaşları koroner arterlerde genişletilebilir stent yapıları kullandılar.
KA'nın göğüs ağrısını (anjina) azaltmada ve yaşam kalitesini iyileştirmede yararlı olduğu gösterilmiş olmasına rağmen, KA'nın çeşitli alt gruplarda ve akut olmayan kalp hastalığında ölüm riskini ne ölçüde azalttığını anlamak için epidemiyolojik çalışmalar yapılmaya devam etmektedir. Daralan arterleri diğer damarları bağlayarak atlayan koroner arter baypas grefti, kalp krizi nedeniyle ölüm oranlarını azaltmada aslında KA'dan daha etkili olabilir.
Yazı Görselinin Açıklaması: Damar içindeki resmedilmiş stent.
Yazıda Geçen Tarihi Kişiler: Charles Theodore Dotter (1920–1985), Melvin P. Judkins (1922– 1985), Andreas Roland Grüntzig (1939–1985)
- Önceki konu: Akciğer Nakli 1963 – Akciğer Hastalıklarının Tedavi Edilmesi
- Sonraki konu: Beta Blokerlar – İlaç Tasarımında Devrim
Angioplasty 1964. Page 473. The Medical Book: From Witch Doctors to Robot Surgeons, 250 Milestones in the History of Medicine. 2012.