EGFR T790M mutasyonu nedir? Primer veya kazanılmış olması akciğer kanseri için ne anlam taşır?

19. Dünya Akciğer Konferansı'nda Dr. Wang ve arkadaşlarının sunduğu bir çalışma, primer ve kazanılmış EGFR T790M mutasyonu olan hastaların, aslında birbirinden farklı akciğer kanserlerine sahip olabileceğine işaret etmektedir.

EGFR nedir?

EGFR (Epidermal Growth Factor Receptor), hücrelerin zarında bulunan ve büyüme faktörü bağlandığında, hücre çekirdeğine büyüme-çoğalma sinyali ileten protein yapıda bir reseptördür. EGFR’i kodlayan gende bir anormallik (değişim, mutasyon) meydana geldiğinde reseptörün çok çalışmasına bu da kanser hücrelerinin büyüme ve çoğalmasında artışa yol açar.

EGF reseptörü normal hücrelerde de bulunur, fakat kanserli hücrelerde overekpresyon (aşırı miktarda) ya da mutasyona uğramış halde olma eğilimindedir.

Küçük hücre dışı akciğer kanserinde (KHDAK), EGFR'nin aşırı çoğalması (overekspresyon) hastaların %70'inde görülür. Fakat tedavi yanıtını belirleyen şey EGFR'de mutasyon varlığıdır. Yaklaşık her 7 KHDAK hastasından 1’inde bu mutasyon bulunmaktadır. Fakat EGFR geninde tek tip değil, çok sayı ve çeşitte mutasyon görülmektedir, bu mutasyonlarda biri de T790M'dir.

Farklı T790M mutasyonları farklı akciğer kanserleri demek

Kanada Toronto'da düzenlenen Akciğer Kanseri Konferansı'nda sunulan çalışmada primer ya da kazanılmış T790M mutasyonu olan hastaların klinik özellikleri ve tedavi yanıtları karşılaştırıldı.

Primer EGFR T790M mutasyonu, kazanılmış mutasyonu olanlara göre daha az sıklıkta görülmektedir. Bu çalışmada primer T790M mutasyonu ekzon 21 mutasyonu ile daha yüksek oranda birliktelik göstermekle birlikte, kazanılmış mutasyon ekzon 21 delesyonu olanlarda daha sık olduğu gösterildi.

Çalışmanın sonuçları

• Erlotinib (Tarceva) gibi birinci jenerasyon EGFR tirozin kinaz inhibitörü ile tedavi edilen hastalarda ortanca progresyonsuz sağkalım (tedavi ile hastalığı kontrol altında tutma süresi), primer T790M mutasyonu olanlarda 2 ay iken, kazanılmış mutasyon varlığında bu süre 14 ay idi ve bu fark oldukça dikkat çekici.
• Osimertinib (Tagrisso) gibi üçüncü jenerasyon anti-EGFR ile tedavi edilen hastalarda ise ortanca genel sağkalım süreleri her iki grupta sırasıyla 29.9 ay ve 50.4 ay olarak bulundu.
• Osimerinib ile tedavi edilen hastalarda, primer T790M mutasyonlu olanlarda, kazanılmış mutasyonu olan hastalara göre daha uzun relapssız (tekrarsız) sağkalım süreleri elde edildi (17.0 vs 10.0 ay).
• Primer mutasyonu olan hastalarda osimertinib daha etkin bir tedavi iken tüm klinik tedavi süresi dikkate alındığında kazanılmış T790M mutasyonu olan hastalarda sağkalım sonuçları daha iyi olarak bulundu.

Bu çalışmanın sonuçları dikkatle yorumlanmalıdır, şöyle ki primer mutasyonlu hastalarda birinci jenerasyon ilaçların daha sık kullanıldığı ve direnç gelişen hastalarda zaten hastalığın da daha agresif bir seyir gösterebileceği dikkate alınmalıdır. 

İlgili Konu:

- Akciğer kanseri tedavisinde yenilikler - 2017 ve 2018