Erkek Çocuklara da HPV Aşısı Yapılmalı – Ders Çıkarılacak Bir Hikaye

İnsan papilloma virüsü (HPV) aşısı, serviks (rahim ağzı) kanseri başta olmak üzere farklı kanserlerin riskini önemli oranda artıran bu virüse karşı koruma sağlamaktadır. Tüm kanserlerin %5-6 kadarının HPV ilişkili olduğu düşünülmektedir. Sadece kız çocukların ve genç bayanların bu aşıyı yaptırmaları gerektiği görüşü yaygındır, fakat erkek çocuklara da HPV aşısı yapılması, en az kız çocuklarına olduğu kadar önemlidir.

HPV İlişkili Baş-Boyun Kanserli Phil Rech'in Hikayesi

Phil Rech, 2014 yılında 59 yaşındayken tonsil (bademcik) kanseri tanısı aldı. Kanser ameliyatı ile tümörü alındı ve sonrasında adjuvan (koruyucu) radyoterapi ile tedavisi devam etti.

Phil sigara içmiyordu, nadiren alkol içiyordu ve fazla kiloları da yoktu. Yani genel olarak sağlıksız alışkanlıkları yoktu. Teşhis sırasında Phil kanser tanısının nedenini sorgulamıyordu, çünkü tamamen iyileşmeye odaklanmıştı.

İngiltere'de ve dünyanın birçok yerinde olduğu gibi, kanserle ilişkili olan bir tehdit, HPV'nin farkında değildi.

• Baş boyun kanserleri ve HPV ilişkisi

Tümör dokusunda yapılan test sonucu kanserinin HPV ile bağlantılı olduğunu farkettiğinde oldukça şaşırmıştı. HPV enfeksiyonunun böylesine ciddi bir sağlık sorununa neden olabileceğini bilmiyordu.

2017 yılında, üç yıl sonrası Phil'in kanseri nüks etmişti. Kanser bu kez, beyin ve akciğerlere de metastaz yapmıştı. 2017’de yapılan çalışmada her 9 Amerikalı erkekten birinin ağız bölgesinde HPV enfeksiyonu olduğu görüldü. Araştırmacılar, ABD’de ülke genelinde, oral (ağız) HPV enfeksiyonları için erkeklerin %11.5'i ve kadınların % 3.2'sinde, yani 11 milyonu erkek ve 3.2 milyon kadını etkilediği tahmin ediliyor.

Phil; "Ben daha gençken aşı olsaydı ve bundan haberim olsaydı onu kesin yaptırmış olurdum. Tüm çocukların aşı olması için çağrıda bulunacağım. Çocuk felci, kızamık ve kabakulak gibi rahatsızlıklar için çocuklar aşılanıyor ancak buna HPV aşısı da dahil edilmeli, çünkü HPV'de bunlardan herhangi biri kadar ciddi ve yaşamı tehdit ediyor." diye belirtiyor.

HPV Enfeksiyonu ve Kanser

HPV’nin 150'den fazla alt türü vardır. 40 kadar türü insanlarda enfeksiyona neden olur ve bunların bazıları ise insanlarda çeşitli kanserler için yüksek risklidir (en yüksek riskliler HPV 16 ve 18). Daha az riskli türleri genelde genital veya ağız içinde siğillere neden olur.

HPV enfeksiyonu oldukça yaygın görülür. Her 10 kişiden 8'inin yaşamlarının bir noktasında bu virüsten enfekte olduğu hesaplanmaktadır. Vücudumuz genellikle bir sorun olmadan enfeksiyonu temizler (HPV enfeksiyonlarının yaklaşık %90'ı iki yıl içinde iyileşir). Ancak bazı durumlarda kalıcı enfeksiyonlar kanser riskini artırıyor. Bunun nedeni virüsün kendi DNA'sını, enfekte ettiği hücrenin DNA'sına eklemesi ve bu viral ürünlerin genetik hasara yol açıp kontrol dışı hücre çoğalmasını, yani kanseri tetiklemesidir. Örneğin aşağıdaki şekilde, HPV virüs enfeksiyonu sonucu rahim ağzı kanserine giden süreç resmedilmiştir.

HPV Aşısı Neden Erkek Çocuklara da Yapılmalı?

Dünya genelinde en yaygın olarak bulunan HPV aşısı, 4 HPV türüne karşı koruyucudur (4'lü aşı). Bunların iki tanesi kanser (16 ve 18) ile, iki tanesi de daha çok genital siğillere neden olan türler (6 ve 11) ile ilişkilidir. Bu aşı başlangıçta sadece kızlar için önerilmişti, çünkü sağlık yararları ve maliyet etkinliğinin en güçlü kanıtı, serviks kanseri ve genital siğiller içindi.

Erkek çocuklara da HPV aşısı yapılmalı, çünkü HPV sadece kadınlarda bazı kanserlerin riskini artırmakla kalmaz, erkekelerde baş-boyun, makat ve penis kanseri riskini artırmaktadır.

Ayrıca doğru zamanda aşı yaptırmış erkeklerin ilişkiye girdiği kadınlar da bu sayede koruma altına alınmış olur. Ayrıca eşcinsel ilişki yaşayan erkeklerin de 45 yaşına kadar bu aşıyı yaptırabilecekleri, ergenlik döneminde yaptırırlar ise daha iyi koruma sağlanacağı ve eğer yaptırılmaz ise de anal oral kanserlerin risklerinin arttığı bilinmektedir.

HPV ilişkili hastalıklar konusunda araştırmaların devam etmesi ile varılan sonuç; aşının HPV enfeksiyonunu önlediği ve gelecekte serviks ve baş-boyun kanserleri başta olmak üzere toplamda en az 7 tür kanserin riskini azalttığı yönündedir.

HPV aşısının cinsel olarak aktif olmadan önce hemen herkesin yaptırmış olması gerektiğine inanılıyor. Bu aşı, kişi HPV'ye maruz kalmadan önce yapılmalıdır. İngiltere'de, 12 ile 13 yaş arası kızlara 2010 yılında uygulanmaya başlanan HPV aşısının, bu kişiler takip edildiğinde, HPV 16 ve 18 enfeksiyonlarını % 86 oranında azalttığı bulundu.

Ancak bu aşılama yalnız kız çocuklarına yapıldığında yeterli olmuyor, çünkü erkekler de genital siğiller, anal, penil ve baş-boyun kanserleri riski altındandır.

• HPV aşısının keşfinin arkasındaki hikaye

HPV Aşısı ne Zaman Yapılmalı?

• Kızlarda ve kadınlarda 9-26 yaş arasında; erkeklerin ise 9-21 yaş aralığında aşı yaptırmaları önerilidir.
• HPV aşısı bağışıklığında yaş önemlidir. Aşının yapılmasında her iki cins için en ideal yaş 11-12 olarak tavsiye edilmektedir.