Genç Yaşta Tanı Alanlarda Kanser Tekrarlama Korkusu Zamanla Artma Eğiliminde
Belçika'da yapılan ve Psycho-Oncology adlı dergide yayımlanan bir çalışma, genç ve daha az iyimser meme kanseri deneyimine sahip olanların, zaman içinde tekrarlama korkusunu daha fazla yaşadıklarını göstermektedir.
Bu çalışmaya göre, rekürrens (kanserin tekrarlaması) korkusu genç kadınlarda meme kanseri cerrahisinden sonra ilk yıl içinde artış eğilimindedir.
Meme kanseri tedavilerinde yenilikler ile günümüzde meme kanserine bağlı 5 yıllık sağkalım %90'lara ulaşmıştır ve çok daha fazla insan bu hastalıktan kurtularak uzun yaşamaktadır. Tedaviden sonra, insanlar hem olumlu hem de olumsuz bir dizi duygular yaşarlar. Olumlu duygular, yaşam için daha büyük bir şükran duygusunu içerebilir. Olumsuz duygular arasında üzüntü ve nüks (rekürrrens, tekrar) korkusu sayılabilir.
Nüks korkusu belirli bir zaman çizelgesini takip etmez. Daha önceki araştırmalar, kanser türüne, tedavinin şekline ve çalışmanın zamanlamasına bağlı olarak, bu korkunun zaman geçtikçe stabil (sabit) olabileceğini veya azalabileceğini göstermektedir. Yaş, fiziksel belirtiler/performans ve iyimserlik deneyimlerinin, nüks korkusunu en çok etkileyen faktörler olduğu bulunmuştu.
Bu korkunun duygusal ve psikolojik hal üzerinde güçlü bir etkisi olabilir. Nüks korkusu ele alınmadığında yaşam kalitesi etkilenebilir. Bu çalışmadaki araştırmacılar, yaş ve iyimserlik gibi faktörlerin zaman içinde tekrarlama korkusunu nasıl etkilediğini görmek için meme kanseri öyküsü olan kadınları araştırdı.
Çalışmanın Dizaynı
Çalışmaya yakın zamanda meme kanseri teşhisi konmuş 20-80 yaş arası 267 kadın dahil edildi. Kadınlara meme ameliyatı için Belçika'da bir hastaneye başvururken çalışmaya katılmaları istendi. Tüm ameliyatlar meme kanseri tanısından 5 ila 10 gün sonra gerçekleşti.
Katılımcılar çalışma boyunca çeşitli anketler yaptılar. Nüks Ölçeği ile İlgili Endişeler anketi, nüks korkusu düzeyini ölçmektedir. Yaşam Oryantasyon Testi, iyimserlik tutumu veya bir insanın gelecek hakkında ne kadar olumlu hissetme eğiliminde olduğunu ölçer. Katılımcılar ayrıca yaşları, medeni durumları ve eğitim düzeyleri hakkında da bilgi paylaştılar. Bu anketler ameliyattan sonra, ancak hastaneden ayrılmadan önce tamamlandı. Katılımcılar, ameliyattan 6 ay ve 18 ay sonra tekrar Nüks Ölçeği ile İlgili Endişeler anketini doldurdular.
Çalışmanın Sonuçları
- Tüm katılımcılar ameliyattan sonraki ilk 6 ay boyunca nüks korkusu yaşadılar.
- 6 ay sonra, yaşlı kadınlar, daha önceki araştırmalarda olduğundan daha az nüks korkusu bildirdiler.
- Ancak ameliyattan 6 ay sonra genç kadınlarda nüks korkusu daha da kötüleşti.
- 18. ayda genç kadınlarda nüks korkusu hala artmaya devam ediyordu, yani ameliyattan hemen sonrası ve 6 ay sonrasından daha fazla korku gösteriyorlardı.
Araştırmacılar bu bulguyu, katılımcıların ameliyattan hemen sonra rahatlama hissetmelerine bağlı olabileceğini öne sürdüler. Zaman geçtikçe, insanlar tekrar geleceğe odaklanırlar. Genç kadınlar yaşlı kadınlara göre, geleceğe yönelik daha fazla endişeye sahip olabilir. Araştırmacılar, katılımcının geleceğe bakışını ölçen Yaşam Oryantasyon Testi anketinden elde edilen sonuçlara bakarak, iyimser katılımcıların daha az iyimser olanlara göre, daha düşük nüks korkusu yaşadıklarını buldular. İyimserlik, insanların hastalıklarla nasıl başa çıktıklarını etkileyebilir. İyimser bireylerin hastalıkları erken kabul etme ve baş etmede olumlu yollar bulma olasılığı daha yüksektir. Ayrıca, anksiyete geliştirmeleri de daha az olasıdır. Araştırmacılar, bu araştırmanın sonuçlarının, nüks korkusuyla mücadele eden insanlara yardımcı olabileceğini düşünüyor.
Çalışmanın Sınırlılıkları
Bu çalışmanın bazı zayıf yönleri vardır:
Katılımcılar ilk anketi ameliyattan hemen sonra tamamladılar. Katılımcılar ameliyattan bir hafta önce veya sonra, Nüks Ölçeği ile İlgili Endişeler anketini tamamlasaydı puanlar farklı olabilir. Ayrıca araştırmacılar, Nüks Ölçeği ile İlgili Endişeler anketinin "kısaltılmış" bir formunu kullandılar. Bu çalışma gözlemseldir ve diğer faktörlerin sonuçları etkilemesi olasıdır.
Bu Sizin İçin ne Anlama Geliyor?
Eğer genç yaşta tanı almışsanız veya genelde en kötüsünü beklemek gibi bir yapınız varsa, ileride kanserim tekrarlar mı korkusu, tedaviye devam ederken ve tedaviyi bitirirken sonra artabilir. Bununla birlikte belirli bir düzeyde nüks korkusu, kanser sürecinde tamamen normal bir duygusal tepkidir.
Her insanın bu korkuyu ortaya çıkaracak farklı tetikleyicileri vardır. Tetiklerinizi tanımlarken kendinizle sabırlı olun, çünkü sağlıklı ve etkili bir şekilde başa çıkmak için stratejiler geliştirmek zaman alacaktır. Daha fazla bilgi ve ipucu için Kanserin tekrar etme korkusu ile baş etmek için 6 öneri adlı yazımıza bakabilirsiniz.
İhtiyacınız olan desteği almak için, doktorunuza, sevdiklerinize ve kendinize karşı dürüst olmanız gerekir. Genç kadınlar ve eşleri, kanserle ilgili kaygılardan bahsederek korkuyu azaltabilir. Ayrıca, yardım için bir psiko-onkoloji uzmanı ile konuşmayı düşünebilirsiniz.
Starreveld, DEJ, Markovitz, SE, van Breukelen, G, Peters, ML.
The course of fear of cancer recurrence: Different patterns by age in breast cancer survivors.
Psycho-Oncology. July 2017.
