Sonbahara girdik, kış ise yaklaşıyor; bu nedenle influenza virüslerinin neden olduğu grip için tehlike çanları çalıyor. Tüm dünyayı etkisi altına alan COVID-19’un, mevsim değişimi ile birlikte ortaya çıkan grip ile birleşmesi bizleri endişelendiriyor.
Amerikan Pediatri Akademisi, 6 aylık ve daha büyük çocukların en geç Ekim ayı sonuna kadar grip aşısı olmalarını şiddetle tavsiye ediyor. Uzmanlar, yaşa uygun, ruhsatlı burun içi veya enjekte edilebilir grip aşılarının uygun olduğunu belirtti. 2020-2021 yılı için hazırlanan grip aşılarında bazı değişikliklerin olduğunu açıklayan bilim insanları, “Çocuklar için hazırlanan aşılar dörtlü olarak adlandırdığımız tipte. Bu aşılar üç yeni influenza virüs suşuna karşı vücutta kazanılmış bağışıklık yanıt oluşturuyor. Yapılan araştırmalar, sadece ABD'de geçen sene 19 yaşından küçük 188 çocuk ve yetişkinin influenza gribine bağlı olarak yaşamlarını kaybettiğini göstermektedir. Burada asıl vurgulanması gereken nokta, hayatını kaybeden çocukların yaklaşık %80’ini grip aşısı olmamış olmasıdır. Bu sonuçlar oldukça çarpıcı ancak bu sene çok daha tehlikeli bir durum ile karşı karşıyayız; yeni tip koronavirüse bağlı COVID-19 hastalığı. Bizi en çok zorlayacak nokta grip ve COVID-19’u birbirinden ayırt edememek olacak. Ancak şunu belirtmeliyiz ki COVID-19 tanısı almış ve iyileşmiş kişilerin, grip aşısı olmamaları için herhangi bir neden bulunmamaktadır”.
- İlgili konu: Grip ve zatürre aşısı – Koronavirüsten korur mu ve kime, ne zaman yapılmalı?
COVID-19 ve gribi ayırt etmek çok zor
Pek çok bilim insanı COVID-19 ve gribi birbirinden ayırt etmek ve etkin tedavi yöntemini belirleyebilmek için araştırmalarına devam ediyor. Peki bu güne kadar elde edilen veriler bize neyi söylüyor?
Araştırma sonuçları, COVID-19 teşhisi alan hastaların tanı anında ateş, öksürük, gastrointestinal (mide-bağırsak) şikayetler ve diğer klinik belirtileri bildirme olasılıklarının grip hastalarına göre daha yüksek olduğunu düşündürse de her iki hasta grubunda da birbiriyle örtüşen bir çok klinik belirti bulunduğunu göstermektedir.
COVID-19 ve grip tanısı alan çocukları karşılaştıran bir çalışma
25 Mart ve 15 Mayıs tarihleri arasında COVID-19 tanısı alan 315 çocuk ve 1 Ekim 2019 ile 6 Haziran 2020 tarihleri arasında mevsimsel influenza A ve influenza B kaynaklı grip teşhisi alan 1402 çocuk çalışmaya dahil edildi. Her iki grup hasta da hastaneye yatma, yoğun bakım ünitesinde tedavi edilme ve solunum cihazına ihtiyaç duyma oranları bakımından benzer sonuçlar verdi. COVID-19 sebebi ile hastaneye yatan çocukların yaş aralığının, gribe bağlı hastaneye yatanlara kıyasla daha büyük olduğu; koronavirüs teşhisi alarak hastaneye yatışı gerçekleştirilen çocukların %65’inin bir başka sağlık sorunun daha olduğu, grip olan hastalarda ise bu oranın %42’ye düştüğü belirtildi.
Her iki grup için de ateş ve öksürüğün en sık rapor edilen belirti olduğunu belirten araştırmacılar; ateş, ishal, kusma, baş ağrısı, kas ağrısı veya göğüs ağrısı şikayetleri ile gelen hastaların çoğunlukla COVID-19 tanısı aldıklarını ekliyor.
Doktorlar iki hastalığı ayırt etmek için belirti, muayene ve testlerin bir kombinasyonunu kullanmalılar
Hem grip hem COVID-19, PCR testleri ile tanı konulabilen viral hastalıklardır. COVID-19'un neden olduğu viral pnömoni (zatürre) için ayrıca akciğer tomografisi de oldukça etkili bir tanı aracıdır.
Ateş, ishal, kusma, baş ağrısı, kas ağrısı, göğüs ağrısı veya iştahta azalma şikayeti ile hastaneye başvuran hastalarda, artık mevsimsel grip sezonuna da girmeye başladığımız için, hem COVID-19 hem grip akla getirilmelidir. Bu nedenle her iki viral hastalığın da PCR testleri doktorlar tarafındna istenebilir. Bununla birlikte bu sene, yaygın bir şekilde sosyal izolasyon ve maske kurallarına uyulduğu için mevsimsel gripler, önceki yıllara göre daha az kişiyi etkileyebilir.
Pnömokok aşısı hakkında merak edilenler
Pnömokok adlı bakterinin, özellikle 65 yaş üstü kişilerde zatürreye neden olabildiği, menenjit, orta kulak iltihabı, gibi başka enfeksiyonlara yol açabildiği bilinmektedir. Bu sebeple, bu tür enfeksiyonlardan korunmak için 65 yaş üzeri kişilere pnömokok aşısı tavsiye edilmektedir.
Grip veya pnömokok aşıları için, biri diğerinden daha önemlidir denilemez. Ama şu rahatlıkla söylenebilir: influenza virüsünün neden olduğu grip, pnömokok bakterisinin neden olduğu pnömoniden (zatürre) çok daha sık gözükmektedir.
Bununla birlikte pnömokok aşısı konusunda iki büyük yanılgı vardır:
- Birincisi, pnömokok aşısının tüm pnömonilerden koruyacağının sanılmasıdır ki, bu doğru değildir; bu aşı, sadece pnömokok bakterisi kaynaklı zatürreden korur, diğer bakterilerin veya virüslerin yol açtığı zatürreden korumaz.
- İkincisi, pnömokok aşısı, COVID-19 kaynaklı pnömoniden de korumaz. Çapraz koruma yaptığına dair iddiaların hepsi ya söylentidir ya da kanıt gücü zayıf araştırma bulgularıdır.
Tüm toplumu influenzaya veya pnömokoka karşı aşılamak gerekli değildir, ayrıca mümkün de değildir. Bu sene uygulanacak yeni grip aşısı henüz piyasaya girmemiştir. Ayrıca çocuklarımıza zaten 1 yaşa kadar konjuge pnömokok aşısı 3 kez yapılmaktadır. Bu nedenle grip ve pnömokok aşıları, risk altındaki bireylere, aile hekimleri veya kendilerini takip eden doktorlarının önerisi ile uygulanmalıdır. Aşılara ulaşmanın en uygun ve güvenli yolu aile hekimlikleridir.
Sonuç
Yukarıdaki belirtilere sahip kişilerin hastaneye yatışları gerekiyorsa, hastaneye yatışlardan önce veya yatışları sırasında grip ve COVID-19 testi yapmaya ve sıvı, oksijen desteği vermeye ve yaşamsal belirti değişiklikleri gibi klinik faktörlere bağlı olarak tedavi protokolüne karar vermeye devam edeceğiz. Bu noktada bütün çocukların, sağlık çalışanlarının, 65 yaş üstü bireylerin ve doktorlarının önerisi ile kronik hastalığı olanların grip aşısı olmalarını sağlamak son derece önemli olacaktır. Henüz 2020-2021 yılında yapılması planlanan yeni grip aşıları piyasada hazır bulunmuyor, fakat yakın zamanda gelecektir. Grip aşısı yapmak için uygun zaman Ekim ayı sonuna kadardır. Ayrıca maske takma, sosyal mesafe, el hijyeni gibi tedbirlerin, COVID-19 ve grip gibi pek çok virüsün yayılmasını engellemek için sürdürülmesi gerekmektedir.
