Hareketsiz-Sedanter yaşam tarzının sonuçları ve çözüm önerileri

Sedanter (hareketsiz) bir yaşam tarzı hem bireysel hem toplumsal olarak önemli bir halk sağlığı sorunudur. Bir dizi kronik hastalığa neden olduğu bilinmesine rağmen, sedanter yaşam tarzları pek çok ülkede giderek yaygınlaşmaktadır.

Fiziksel aktivite rehberlerinin birçoğuna göre, yetişkinler her hafta en az 150 dakika orta yoğunlukta fiziksel aktivite yapmalıdır.

Araştırmalar, yetişkinlerin sadece yüzde 21'inin fiziksel aktivite yönergelerini karşıladığını ve yüzde 5'inden azının günde 30 dakikalık fiziksel aktivite gerçekleştirdiğini göstermektedir.

Hareketsiz yaşam tarzının tehlikeleri;

• Hareketsiz bir yaşam tarzı obezite, diyabet ve bazı kanser türlerine katkıda bulunmaktadır.
• Son araştırmalar, sedanter yaşam tarzı ile ilişkili sağlık risklerini çok daha net bir şekilde ortaya koymaktadır.

- İlgili konu: Her bir fazla kilo ömürden çalıyor – 195 ülkeye ait 25 yıllık obezite çalışmasının sonuçları

Çalışmalar sürekli olarak hareketsiz bir yaşam sahip olmanın aşağıdaki durumlara sebep olabileceğini göstermiştir;

• obezite ve şişmanlık 
• tip-2 diyabet
• bazı kanser türleri
• kalp-damar hastalıkları
• erken ölüm

Uzun süre hareketsiz kalma, metabolizmayı ve vücudun kan şekerini kontrol etme, kan basıncını düzenleme ve yağları parçalama yeteneğini azaltabilir.

Bir çalışmada 15 yıl boyunca toplanan veriler incelenmiş ve fiziksel aktivite düzeylerine bakılmaksızın sedanter yaşam tarzlarının erken ölüm riski ile ilişkili olduğu bulunmuştur. Bu, daha fazla egzersiz yapmanın yanı sıra hareketsiz kalma süresinin azaltılmasının gerekli olduğunu göstermektedir.

Sedanter yaşamın akıl / mental sağlığa etkileri

Hareketsiz bir yaşam tarzının da zihinsel esenlik üzerinde olumsuz bir etkisi olduğu görülmektedir.

10.381 katılımcı ile yapılan bir çalışma, daha yüksek bir zihinsel sağlık bozukluğu riski, hareketsiz bir yaşam tarzı ve fiziksel aktivite eksikliği ile ilişkili bulunmuştur.

110.152 katılımcıdan alınan verileri içeren yeni bir gözden geçirme çalışması, hareketsiz davranış ile artan depresyon riski arasında bir bağlantı bulmuştur.

- İlgili konu: Kanser hastasında depresyon ve anksiyete – neden olur, belirtileri ve tedavisi

Hareketsiz bir yaşam tarzından uzaklaşmak için çözümler

Daha aktif bir yaşam tarzı, kronik sağlık durumlarının, ruh sağlığı bozukluklarının ve erken ölüm riskini önemli ölçüde azaltabilir. Fiziksel aktivitenin artması ile; Araştırmalar, egzersiz ve spor dahil olmak üzere fiziksel aktivitenin, kardiyovasküler hastalık, tip 2 diyabet, obezite ve erken ölüm riskini azaltabileceğini göstermiştir.

Kanıtlar, sürekli olarak, egzersizin ruh sağlığını iyileştirebileceğini göstermektedir. 1 milyon 200 bin kişi üzerinde yapılan bir 2018 çalışmasında, egzersiz yapanların, daha az zihinsel sağlık sorunu olduğunu bildirmiştir.

Koşma veya bisiklete binme gibi çeşitli kardiyovasküler egzersizlerin, ağırlık antrenmanı veya vücut ağırlığı egzersizleri de dahil olmak üzere, kuvvet antrenman egzersizleri ile birleştirilmesi en iyisidir. En az üç adet 30 dakikalık koşuya çıkmak ve haftada iki kez 30 dakikalık kuvvet antrenman egzersizleri yapmak, minimum fiziksel aktivite kurallarını karşılamak için yeterli olacaktır.

Kişiler, sedanter olarak harcadıkları zaman miktarını şu öneriler ile azaltabilir:

• Toplu taşıma araçlarında oturmak yerine ayakta durmak
• İşe yürüyerek gidip gelmek
• Öğle yemeği molası sırasında yürüyüşler 
• Masaüstünde çalışırken her 30 dakikada bir kalkıp kısa fiziksel aktivitede bulunmak ya da 
• Kahve ya da çay molası sırasında yürüyüş yapmak ya da ayakta durmak 
• Evin etrafında veya bahçe işleri yaparak daha fazla zaman harcamak
• Ofisten ayrılmak veya binanın etrafında dolaşmak için bahaneler yapmak
• Dışarıda telefon görüşmesi yapmak ve aynı zamanda dolaşmak
• Televizyon seyretmek ya da video oyunları oynamak yerine, hobilerle zaman geçirmek
• Asansör yerine merdiven kullanmak

Sonuç

Araştırma, sedanter bir yaşam tarzını ciddi sağlık sorunlarına neden olduğunu göstermektedir ve birçok kronik hastalık için sedanter yaşam tarzı, bağımsız bir risk faktörüdür. Örneğin obez olmayan birisi için bile hareketsizlik, yukarıda sayılan hastalıkların riskini artırmaktadır.

Birçok kişi, olması gerekenden çok daha az fiziksel aktivite yapmaktadır ve sedanter olarak geçirilen süre giderek artmaktadır.

İnsanlar yaptıkları fiziksel aktivite miktarını artırmak ve hareketsiz kaldıkları süreyi azaltmak için yukarıdaki teknikleri kullanabilir, böylece hareketsiz bir yaşam tarzının sonuçlarından uzaklaşabilir.

Fiziksel aktiviteler, aynı zamanda yaşamdan keyif almanın da en güzel yollarından biridir.

İlgili Konu

Dünyanın en uzun yaşayan Mavi Bölge insanlarının 8 ortak özelliği