Hareketsizlik ve Sedanter Yaşam Kolon Kanseri Riskini Nasıl Artırır?
Ülkemizde çok sevilen ve düzenli olarak yapılan boş zaman ve dinlenme aktiviteleri televizyon izlemek, internette vakit geçirmek gibi hareketsiz eylemlerdir. British Journal of Cancer adlı dergide yayımlanan çalışmaya göre, özellikle erkeklerde hareketsiz yaşamı tetikleyen günlük 4 saat ve fazla televizyon izlemenin kalın bağırsak (kolon ve rektum = kolorektal) kanseri riskini belirgin bir şekilde artırmaktadır. Gelin beraber hareketsizliğin kalın bağırsak kanserlerinin riskini nasıl artırdığına bakalım.
Konuyla ilgili yapılan araştırmada Birleşik Krallık’ta 500 binden fazla erkek ve kadın yaklaşık 6 yıl boyunca takip edildi. Bu süreçte toplam 2391 kolorektal kanser vakası ortaya çıktı. Çalışmanın en dikkat çekici sonucu olarak günde 4 saatin üzerinde TV izleyen veya bilgisayar başında vakit geçiren erkeklerin, 1 saatten az televizyon izleyenlerle kıyasla %35 daha fazla kolorektal kanser riski taşıdığı tespit edildi. Diğer yandan ise aynı ilişki kadınlarda bulunmadı.
Sedanter yani hareketsiz yaşam sağlık sorunlarının ana nedeni olarak kabul edilmektedir ve televizyon izlemek de sedanter bir davranış biçiminin önde gelen örneğidir.
Uzun süre TV karşısında oturmak aynı zamanda bacaklarda ve akciğerde kan pıhtısı (promboz, pulmoner emboli) riskini de atıran bir davranıştır. Ayrıca uyku kalitesini de olumsuz etkilediğini bildiren çalışmalar vardır.
Kolorektal Kanser ve Sedanter (hareketsiz) Yaşam İlişkisi
Kolorektal yani kalın bağırsak kanseri, kalın bağırsağın iki bölümü olan kolondan ya da rektumdan başlar. Kalın bağırsak kanserleri ülkemizde hem erkekler hem kadınlarda en sık görülen 3. kanser türü olması, artan obezite oranlarımızın, sağlıksız beslenmemizin ve hareketsiz yaşam tarzımızın bir göstergesidir.
Yapılan araştırmalara göre televizyon karşısında fazla zaman geçirmek, sigara içmek, şekerli ya da alkollü içecekler içmek ve abur cubur yemek kadar kalın bağırsak kanseri riskini artırmaktadır.
Hareketsizliğin, sağlıksız yeme-içme ile birlikte vücut yağ oranını artırarak, kandaki hormon değerlerini etkileyerek ve diğer kimyasalların kalın bağırsak hücrelerine maruziyet süresini uzatarak kolorektal kanser riskini artırdığı düşünülmektedir. Egzersiz kolon kanseri riskini azaltır
Hareketsizlik, uzun süre televizyon izleme ile bilgisayar kullanımı, sağlıksız olması ve daha çok yemeye teşvik etmesi sebebiyle obezite ve kolorektal kanseri riskinin artırmasına neden olmaktadır.
İyi haber ise, fiziksel aktivite ve egzersizin hem obezite hem kolon kanseri gelişimini önemli oranda azaltmasıdır.
Jessica S Morris ve ark.
Physical activity, sedentary behaviour and colorectal cancer risk in the UK Biobank.
British Journal of Cancer, March 2018
