Kalp Üzerine Dev Araştırma: 50 Yaşında Risk Faktörü Olmayanlar, 13 Yıl Daha Uzun Yaşıyor

Kalp ve Damar Sağlığını Korumak, Ömrü 10-14 Yıl Uzatabilir

Dünya genelinde 2 milyondan fazla kişinin verilerini inceleyen çarpıcı bir çalışma, klasik kardiyovasküler risk faktörlerinden uzak duran bireylerin ömrüne yıllar kattığını gösterdi.

Özellikle

1. Hipertansiyon,
2. Diyabet,
3. Sigara kullanımı,
4. Obezite ve
5. Kötü kolesterol gibi

beş temel risk faktörü, yaşam beklentisini dramatik şekilde düşürebiliyor.

Bu çalışma, 30 Mart 2025 tarihinde NEJM dergisinde,yayımlandı.

---

---

Çalışmanın Kapsamı ve Katılımcı Profili

• 133 farklı kohort çalışmasından, 39 ülkede yaşayan 2.078.948 bireyin verileri kullanıldı.

• Katılımcılar en az 18 yaşında ve sağlık verileri düzenli izlenen kişilerden oluşmaktaydı.

• Değerlendirme, bireylerin 50 yaşındaki risk faktörü durumu esas alınarak yapıldı ve yaşam kaybı ya da kalp-damar hastalığı görülene kadar olan yaşam süresi 90 yaşa kadar izlendi.

---

Risk Faktörleri ve Tanımlar:

• Hipertansiyon: Sistolik tansiyon ≥ 130 mmHg

• Hiperkolesterolemi: HDL-dışı kolesterol ≥ 130 mg/dL

• Sigara kullanımı: Günlük ya da ara sıra içme

• Diabet: Klinik tanı ya da kan şekerine dayalı yeni tanı

• Vücut Kitle Endeksi (VKİ): <20 alt ağırlık, ≥25 fazla kilo/obezite olarak kabul edildi

---

Sonuçlar: Yaşam Beklentisinde Büyük Farklar

Hiçbir risk faktörü olmayanlar ile tüm risk faktörlerine sahip bireyler arasında:

• Kadınlar için:

  • Kalp-damar hastalığından uzak geçen ek yaşam süresi: 13.3 yıl (GÜ %95: 11.2 - 15.7)

  • Tüm nedenlere bağlı yaşam kaybına kadar ek yaşam süresi: 14.5 yıl (GÜ %95: 9.1 - 15.3)

• Erkekler için:

  • Kalp-damar hastalığından uzak ek yaşam süresi: 10.6 yıl (GÜ %95: 9.2 - 12.9)

  • Tüm nedenlere bağlı yaşam kaybına kadar ek yaşam süresi: 11.8 yıl (GÜ %95: 10.1 - 13.6)

---

Tekil Risk Faktörlerinin Etkisi:

Risk faktörü olmayanlarla, sadece tek risk faktörü olanlar kıyaslandığında:

• Sigara kullanmayan bireylerde yaşam kaybına kadar kazanılan yaşam süresi: Kadınlar: 5.6 yıl, Erkekler: 5.1 yıl

• Diabeti olmayan bireylerde: Kadınlar: 6.4 yıl, Erkekler: 5.8 yıl

• Hipertansiyonu olmayan bireylerde: Kadınlar: 2.9 yıl, Erkekler: 2.9 yıl

Bu bulgular, sigara ve diyabetin yaşam beklentisi üzerindeki etkisinin çok daha belirgin olduğunu gösteriyor.

---

Orta Yaşamda Değişim Fırsatları: 55-60 Yaş Arası Kritik

Risk faktörleri 50-55 yaş aralığında mevcut olan bireyler için, bu riskleri 55-60 yaş arasında düzenlemenin etkisi ayrıca incelendi.

• Hipertansiyonu düzenlemek, kalp-damar hastalığından uzak ömre en büyük katkıyı sağladı.

• Sigarayı bırakmak, tüm nedenlere bağlı yaşam kaybı açısından en fazla yaşam yılı kazancı getirdi.

---

Türkiye ve Bölgesel Bulgular:

NEJM çalışmasında, Doğu Avrupa ve Rusya bölgesi kapsamında yer alan Türkiye için tahmini veriler:

• Kadınlarda hipertansiyonun yaşamdan çaldığı süre: 3.1 yıl

• Erkeklerde: 3.3 yıl

Bu durum, hipertansiyonla mücadelede erken tanı ve etkin tedavinin, yaşam sürekliliği açısından çok önemli olduğuna işaret ediyor.

---

Ne Yapmalı?

• 50 yaşınızda bu beş klasik risk faktöründen uzak durmak, bir bireyin yaşamına 10-14 yıl ekleyebilir.

• Orta yaşlarda bu risk faktörlerini azaltmak bile anlamlı kazançlar sağlayabilir.

• Hipertansiyon ve sigara, değiştirildiğinde en çok fayda sağlayan faktörlerdir.

---

Sonuç: Risk Faktörlerini Yönetmek, Uzun ve Sağlıklı Yaşamın Anahtarı

Kalp-damar hastalıkları dünyanın bir numaralı ölüm nedenidir. Ancak çalışma gösteriyor ki, risk faktörlerini ortadan kaldırmak veya kontrol altına almak, sadece hastalığı önlemekle kalmaz, aynı zamanda uzun ve kaliteli bir yaşam sürebilmenin de anahtarlırındandır.