Kemoterapi ve beslenme – işinize yarayacak 14 öneri ve bir atıştırmalık tarifi
Kemoterapi tedavisi süresince hastalar, sağlıklarının iyi bir beslenme ile desteklenmesini ister. Bu süreçte ne yendiğine dikkat etmek fark yaratabilir. Kemoterapi ve radyoterapi tedavileri süresince beslenme düzeni önem taşıyor. Kemoterapi süreci her hastada farklı etkiler yaratabilir. Beslenme, tedavi yan etkileriyle başa çıkmanızda da katkı sağlar.
Kemoterapinin yan etkileri ile baş etmek için
1. Yemekleri lezzetli tutmak için ne yapılmalı?
Kemoterapi damak tadınızı değiştirebilir ve bazı yiyecekleri ve içecekleri metalik veya hoş olmayan bir şekilde tat bırakabilir. Su ve et kemoterapi sırasında rahatsızlık veren en yaygın iki maddedir. Su içmek zorlaşırsa, aromalı maden suyu içmeyi deneyin veya suya dilimlenmiş limon, salatalık elma, portakal ekleyin. Bazı etlerin tadını almak zorlaşırsa, yumurta, az yağlı süt, fasulye ve balık gibi diğer protein kaynaklarını deneyin.
2. Kabızlığa ne iyi gelir?
Bazı insanlar kemoterapi ile ishal yaşarken, diğerleri kabızlık yaşar.
Vücudu nemli tutmak kabızlığı önlemeye yardımcı olmak için önemlidir. Diyetinizdeki tüm lif türleri de size yardımcı olabilir. Lifli gıdaları bolca tükettiğinizde emin olun. Biraz egzersiz yapmak - sadece 20 dakikalık bir yürüyüş bile size iyi gelebilir.
3. Kilo kontrolü nasıl sağlanır?
Bazı kanser hastaları tedavi sırasında kilo alma eğilimi gösterir; özellikle meme kanseri kemoterapileri sırasında kortizon kullanılıyorsa. Buna önlem olarak hamur işlerinden ve tuzdan kaçınmayı, düşük yağlı yemekler, sağlıklı atıştırmalıklar ve sebze tüketmeyi öneririz.
4. İştah nasıl kontrol altına alınır?
Kemoterapi tedavisi alan pek çok kişi, iştahlarının azaldığını fark eder. İştahsızlıktan yakınan kişiler için, karbonhidratlar genellikle iyi sindirilir olduğundan, tahıllar ile fıstık ezmesi veya fındık ezmesi, pide ekmeği ile tost lezzetli birer atıştırmalık olabilir. Göz önünde bulundurulacak diğer yiyecekler de yoğurt ve çorbalardır.
- Testosteron takviyesi ile kanser hastasında zayıflamayı azaltmak ve yaşam kalitesini artırmak
5. İshal nasıl kontrol altına alınır?
İshal yaşıyorsanız, yağlı ve kızartılmış gıdalar, kafein, şekerli içecekler ve meyve suları, salata yeşillikleri, alkollü içeceklerden kaçının. Genellikle iyi tolere edilen ve ishal sırasında önerilen gıdalar arasında yulaf ezmesi, tatlı patates ve kabak bulunur.
- Kanserin kendisi veya tedavilerine bağlı ishal – neden olur nasıl tedavi edilir? (detaylı)
6. Yiyecek günlüğü nasıl tutulur?
Ne yediğinizi ve ne içtiğinizi yazın ve günlük olarak karşılaştığınız belirtileri kaydedin. Bu, size ve sağlık ekibinize, mide bulantısı, kabızlık veya ishale neden olabileceğini tespit etmesine yardımcı olacaktır. Bu sayede ilaçlar ve diğer diyet önerileri problemler oluşmadan önce denenebilir.
Kemoterapi sırasında daha iyi hissedebilmek için
7. Ağız yaraları nasıl hafifler?
Bazı kemoterapi türleri oral mukozit olarak da bilinen ağız yaralarına neden olabilir. İyileşmeyi teşvik etmek için baharatlı yiyeceklerden, alkolden ve sıcak yiyeceklerden kaçının. Gün boyunca bol miktarda sıvı alarak ağzınızı nemli tutun. Yemeklerden sonra ağzınızı suyla yıkamak da işe yarayabilir.
8. Yeterli sıvı tüketmek neden önemlidir?
Düşük sıvı alımı ile birlikte ishal ve kusma dehidrasyona (sıvı kaybı) neden olabilir. Dehidrasyon belirtileri arasında kuru bir ağız, batık gözler, düşük idrar çıkışı ve gözyaşı üretilememesi olabilir. Bol sıvı tüketmek, dehidrasyondan kaçınmanıza yardımcı olabilir.
9. Mide bulantısı nasıl hafiflerler?
Sıcak yiyecekler yerine serin yiyecekler yemek, zencefil çiğnemek veya nane ya da zencefil çayı yudumlamak bulantıdan vazgeçirmeye yardımcı olabilir. Ayrıca yağlı veya kızartılmış gıdalardan ve ağır kokulara sahip yiyeceklerden kaçınmak en iyisidir.
10. Porsiyonları küçültmek
Daha küçük boyutlu yemekler yemek kemoterapi sürecinde daha büyük, daha az sıklıkta yemeklerden daha iyi tolere eğilimindedir. Daha küçük boyutlu, daha sık yemek yemek bulantıda da yardımcı olacaktır.
11. Diyetisyene danışmak
Onkoloji hastalarının beslenmesinde uzman bir diyetisyenle çalışmak yararlı olabilir. Diyetisyen, kanser tedavisi sırasında size ve hastalığınızın durumuna özel beslenme programları yapabilir, takviye gıda seçimine yardımcı olabilir.
12. Alkol kullanmaktan nasıl kaçınırız?
Kemoterapi sırasında karaciğerinize iyi davranın, çünkü kan dolaşımınızdaki tüm potansiyel toksinleri metabolize etmeye yardımcı olur. Alkol karaciğerde aşırı strese neden olabilir ve karaciğerde kemoterapi ilaçlarının işlenmesini zorlaştırabilir. Alkol ayrıca mide bulantınızı ve diğer gastrointestinal (mide-bağırsak) yan etkilerini daha da kötüleştirebilir ve kemoterapi ile birlikte verilen bazı ilaçlarla etkileşime girebilir.
13. Çay ve yeşil çay tüketmenin sınırları ne olmalı?
Bazı doktorlar kemoterapi gören hastaların tükettiği yeşil ve normal çayın miktarını sınırlar. Yeşil çay içmeyi günde bir veya iki bardağa sınırlamalarını tavsiye ediyor. Yeşil çay, normal çay veya diğer bitki çayları, yoğun bir şekilde tüketildiğinde, içeriklerinde bulunan bitkisel metabolitler (antioksidan ve fitokimyasallar) ilaç etkileşimlerine neden olabilir ve metabolizmamız üzerine istenmeyen etkileri olabilir.
14. Soya bazlı gıdalar hakkında doktorunuza danışmak
Soya bazlı yiyeceklerin östrojenik etkileri vardır. Bu nedenle özellikle şifa amacı ile kullanımı konusunda uyarmak istiyoruz. Örneğin hormon pozitif meme kanserinde kullanımı önerilmez. Soya veya soya ürünü kullanmak istiyorsanız doktorunuza danışmalısınız.
Salata sarması tarifi
Malzemeler
- 6 adet büyük boy ve iri salatalık
- 2 adet havuç
- Kıvırcık marul
- Maydanoz
- Dereotu
- 2 adet kırmızı biber
- İçerisine sürmek için; 25 gram süzme beyaz peynir
Salata sarması tarifi yapılışı
İlk olarak sarmak için salatalıkları çok ince bir şekilde salata soyacağı ile uzun şekilde keselim. Diğer malzemeleri de hazırlayalım. Havuç, salata ve kırmızı biberi de parmak boyunda uzun şekilde keselim. Şimdi uzun kestiğimiz salatadan bir adet tahtamızın üzerine koyalım üzerine peynir harcından sürelim. Kestiğimiz malzemeleri birer ikişer adet koyalım aralara dereotu, maydanoz ekleyelim ve üzerine tekrardan yapışması amacıyla peynir harcını koyalım. Afiyet olsun.
*
- En sağlıklı beslenme programları listesi 2018 – adı sıkça duyulan diyetler nerede?
