Genellikle ileri evre kanserde gördüğümüz vücut kas ve yağ kitlesinin aşırı kaybına kaşeksi denmektedir. Kökenine bakıldığında kaşeksi kelimesi, kakos (kötü) ve hexia (durum-duruş) Yunanca köklerinden türemiş bir kelimedir. Yani kaşeksi kötü durum veya kötü duruş anlamında kullanılmıştır. Kansere bağlı yaşam kayıplarının yaklaşık %20’sinin kaşeksi ile birlikte olduğu gerçeği ile de kaşeksinin önemini vurgulanabilir.

- İlgili kanser: Kanser hastaları neden zayıflar? Kanser Kaşeksisi (detaylı)

Kaşeksi, kanser hastalarının yaklaşık %50’sinde ortaya çıkmaktadır. Kanser kaşeksisinin nedenleri ve altta yatan mekanizmalar tam aydınlatılmamıştır. Yani kanser hastalarının bir yarısında görülmezken diğer yarısında görülmesinin nedeni henüz net değildir. Ortaya çıkan kaşeksi halsizlik, güçsüzlük bulgusunu ortaya çıkarmakta, egzersiz kapasitesinin azalmasına, performans durumunun bozulmasına, hatta kişinin yatağa bağımlı olmasına neden olabilmektedir. Sonuç olarak bozulmuş yaşam kalitesi ile karşı karşıya kalınmaktadır.

- İlgili konu: Kanser hastasında yaşam kalitesi konusu

Kanser kaşeksisi, halsizlik, güçsüzlük, egzersizde yetersiz kalma, fiziksel aktivitede kısıtlanma durumları ile kısır bir döngü oluşturmaktadır. Diğer bir deyişle kaşeksi sonucu ortaya çıkan güçsüzlük fiziksel aktiviteyi kısıtlamakta, fiziksel aktivitenin kısıtlanması kaşeksinin kas kaybı ve kas zayıflığı bileşeninin daha da artmasına neden olmaktadır. Bu döngüyü kırmak hastanın yaşam kalitesini yükseltmek açısından son derece önemlidir.

- İlgili konu: Kansere bağlı zayıflama - kaşeksi nasıl tedavi edilebilir?

Testosteron takviyesi ile kanser kaşeksi tedavisi

Testosteron takviyesinin sağlıklı insanda kas kitlesini artırdığı bilinmektedir. Bunun üzerine testosteron tedavisinin kanser kaşeksisinde faydalı olup olamayacağına dair son yıllarda üzerinde çok sayıda araştırma yapıldı.

Kaşekside testosteron tedavisinin hem erkek hem kadın hastalar için değerlendirildiği detayını da vermek gerekir.

Testosteronun kanser kaşeksisinde görülen;

  • Kas kaybına ve
  • Hastaların yaşam kalitesine katkısını değerlendiren randomize kontrollü bir klinik araştırmanın sonuçları 14 Nisan 2018’de Journal of Cachexia’da yayımlandı.

Texas Üniversitesi’nde 5 yılda gerçekleştirilen bu çalışmada testosteron tedavisi verilen gruptaki hastaların çoğunluğu kadındı.

Çalışmanın sonuçlarına göre, ileri evre kanser hastalarına 7 hafta testosteron tedavisi verilmesi;

  • Zayıflamış vücut kitlesinde artış sağladı ve bunun anlamlı yaşamsal sonuçları oldu.
  • Testosteron verilen grupta yaşam kalitesi ve fiziksel performans anlamlı derecede arttı.
  • Söz konusu tedavinin yaşam süresine etkisi olmamakla beraber, herhangi bir istenmeyen etki veya güvenlik şüphesi ortaya çıkmadı.

Ne kadar süre yaşadığımız kadar - hatta belki daha çok - nasıl yaşadığımızın önemli olduğu yaklaşımı her zaman akılda tutulmalıdır. Hedefimiz her zaman hem yaşam süresini hem yaşam kalitesini artırmak olsa da bu her zaman mümkün olamamaktadır. Hastaların en azından temel ihtiyaçlarını görebilmesini sağlayabilecek tedavilerin değerlendirilmesinin “yaşam kalitesi” elde edilmesinde büyük önem taşıdığı kanaatindeyiz. 

İlgili Konu:

- Erkek menopozu nedir? Kanser tedavisi sonrası erkeklerde menopoz belirtileri ve tedavisi