Küçük hücreli akciğer kanseri (KHAK), kısa bir ikiye katlanma süresine sahip, akciğer kanserlerinin %15 kadarını oluşturan bir alt-türdür. "İki katına çıkma süresi" veya "doubling time" terimi, bir hücrenin ya da tümörün boyutunun iki katına çıkması için geçen zamanı ifade eder. Diğer akciğer kanseri türleri ile karşılaştırıldığında, KHAK hızla büyür ve vücudun diğer kısımlarına hızlı bir şekilde metastaz yapabilir (yayılabilir).

Tümörün İki Katına Çıkma Süresi Nedir?

Tümörün iki katına çıkma süresi, bir hücre veya tümör boyutunun iki katına çıkması için geçen zamanı ifade eder. İki katına çıkma süresi tüm kanser türleri için aynı değildir. Her bir kanserin kendine ait ikiye katlama süresi vardı, ki bunun nedeni bazı kanserlerin biyolojik olarak diğerlerinden daha hızlı büyüyüp-çoğalmasıdır. İki katına çıkma süresi ne kadar kısaysa, kanser o kadar hızlı büyür ve o kadar agresiftir. Ayrıca aynı kanser türüne ait farklı tümörlerin de iki katına çıkma süreleri farklı olabilir.

KHAK İçin İki Katına Çıkma Süresi Nedir?

Küçük hücreli akciğer kanseri (KHAK), hızlı bir şekilde büyüyen agresif bir kanserdir. 2012 yılında yapılan bir incelemeye, KHAK'nin 25 ila 217 gün arasında değişebilen bir iki katına çıkma süresine sahip olduğu belirtilmiştir. Ancak, 2021 yılında yapılan bir başka incelemede ise, KHAK'nin hızlı bir şekilde büyüme eğiliminde olduğunu ve 25 ila 30 gün kadar kısa bir ikiye katlanma süresine sahip olabileceğini söylenmiştir.

KHAK için Progresyon (hastalık seyri) Nasıldır?

Progresyon, hastalığın ilerleyişini ifade etmek için kullanılan bir terimdir. KHAK için iki progresyon mevcuttur;

  • Sınırlı (erken) Evre KHAK: KHAK göğüs bölgesiyle sınırlıdır, bu da şu anlamları içerebilir;
    • Kanserin başladığı akciğerin ötesine yayılmadığı
    • Kanserin akciğerler arasındaki boşluğa yayılmadığı
    • Kanseri köprücük kemiğinin üzerindeki bir veya daha fazla lenf düğümüne yayılmadığı anlamına gelebilir.
  • İleri Evre KHAK: KHAK, Sınırlı evre için belirtilen sınırların ötesine yayılmıştır. Bu, şu noktalara geniş çapta yayılmış olabileceği anlamına gelir;
    • Akciğer boyunca
    • Diğer akciğere
    • Diğer taraftaki lenf düğümlerine
    • Vücudun diğer bölgelerine
    • Akciğer çevresindeki sıvıya

Ne yazık ki, bu durumla teşhis edilen kişilerin üçte ikisinde ileri evre KHAK bulunmaktadır. Bunun nedeni, birçok küçük hücreli akciğer kanserinin agresif olması ve nispeten hızlı bir şekilde ilerlemesidir. Sınırlı evreden, ileri evre KHAK’ye ilerlemenin belirli bir zaman çizelgesi yoktur.

KHAK İçin Tedavi Seçenekleri

KHAK için en iyi ve en etkili tedavi, hastalığın tanı anındaki evresine bağlıdır.

Sınırlı Evre Kanserler

Sınırlı Evre KHAK için tedavi seçenekleri, cerrahi operasyonu, radyasyon tedavisini, kemoterapiyi veya bu tedavilerin bazı kombinasyonlarını içerebilir.

Cerrahi Operasyon

Eğer kişinin aşağıdaki kriterlere uyum sağlıyor ise, tümörün ve yakındaki lenf nodlarının cerrahi operasyon ile alınması önerilebilir;

  • Akciğer tümörü küçük boyutlu ise
  • Kanserin yayıldığına dair hiçbir belirti yok ise
  • Kişinin başka bir sağlık problemi yoksa
Radyasyon Tedavisi

Ameliyattan sonra, herhangi bir lenf nodu biyopsisi kanser belirtileri açısından incelenecektir. Eğer kanser mevcutsa, göğüs ve köprücük kemiğine radyasyon tedavisi önerilebilir. Radyasyon tedavisi, ciddi akciğer hastalığı ya da başka ciddi sağlık sorunları olan kişiler için uygun olmayabilir.

KHAK, beyne metastaz yapmaya oldukça meyilli bir kanser türüdür. Bu, tüm KHAK vakalarının yaklaşık olarak yarısında görülmektedir. Bunu önlemek adına hastanın beynine Profilaktik (koruyucu) Kraniyal Işınlama (PKI) adı verilen düşük dozlu bir radyasyon tedavisi önerebilir.

Kemoterapi

Bazı durumlarda, kalan kanser hücrelerinin öldürülmesine yardımcı olmak için kemoterapi de önerebilir. Kombine kemoterapi ve radyasyon tedavisi, tek başına tedaviden daha ciddi yan etkilere neden olabilmektedir. Ancak, iki tedaviyi birleştirmek de daha iyi sonuçlar verir ve prognozu iyileştirir.

İleri Evre Kanserler

Başka herhangi bir sağlık problemi olmayan kişiler için, ileri evre KHAK'nin birinci basamak tedavisi kemoterapi, immünoterapi ve/veya radyasyon tedavisidir. Kişinin kanserine bağlı olarak bir veya daha fazla tedavi seçeneği olabilmektedir. Kombine kemoterapi ve immünoterapi, tümörleri küçültmeye, belirtileri tedavi etmeye ve sağkalım süresini uzatmaya yardımcı olabilir.

Günümüzde, ileri evre küçük hücreli akciğer kanseri birinci basamak tedavisi için en iyi seçenek kemoterapi artı immünoterapidir. Aşağıdaki videoda, bu tedavinin önemi ve etkinliği görülebilir.

İlk tedavi aşaması başarılı geçerse, göğse radyasyon tedavisi önerilebilir. Ayrıca, kanserin yayılmasından etkilenen vücudun diğer bölgelerine de radyasyon tedavisi önerilebilir, bu bölgeler arasında şunlar olabilir;

  • Beyin
  • Omurilik
  • Kemikler

Kemoterapi ve radyasyon tedavisi, genel sağlık durumu iyi olmayan kişiler için uygun olmayabilir. Bu durumlarda, ağrı ve rahatsızlığı hafifletmek ve yaşam kalitesini iyileştirmek adına düşük doz kemoterapi, palyatif bakım veya her ikisini birden uygulanabilir.

Tedavi Sonrası Prognoz

  • Küçük hücreli akciğer kanseri genellikle olumsuz bir prognoza sahiptir. Herhangi bir tedavi almayan kişilerde ortalama yaşam süresi 2-4 aydır.
  • Tedavi alan KHAK hastaları için genel 5 yıllık sağkalım oranı %5-10'dur. 2012 yılında, KHAK için genel 5 yıllık sağkalım oranı %4–5 idi. Bu rakamlar, KHAK için hayatta kalma oranlarının biraz da olsa iyileştiğini göstermektedir. Ek olarak, KHAK tedavisi gören kişilerin yaklaşık %90'ı tedaviyi takip eden iki yıl içinde kanserleri nüksetmektedir (tekrarlama).
  • Sınırlı evre KHAK’ye sahip kişiler, ileri evreli KHAK’ye sahip kişilere göre daha iyi prognoza sahiptir.
  • Sınırlı Evreye sahip kişiler için 5 yıllık sağkalım oranı %30-35'tir. Ortanca hayatta kalma süresi 15-20 aydır.  
  • Buna karşılık, ileri evreli KHAK'nin 5 yıllık sağkalım oranı %3'tür. Ortanca hayatta kalma süresi immünoterapi ile 13 aya ulaşmış durumdadır. Tedavi olmayan kişilerde ise bu süre 2-4 aya düşer.
  • KHAK’nin nüks etmesi durumu çoğu kez tedaviye başladıktan sonraki ilk iki yıl içinde meydana gelmektedir. İnsanların yaklaşık %10'u bu süre zarfını hastalık olmadan atlatır.

KHAK belirtileri, kanser vücudun diğer kısımlarına yayılana kadar kendini göstermeme eğilimindedir. Sonuç olarak KHAK, yoğun tedavilerin gerektiği ileri evrelerde teşhis edilmektedir.

Özet

KHAK, son derece kısa “iki katına çıkma süresi” olan agresif bir akciğer kanseridir. Bu, KHAK tümörlerinin hızla iki katına çıktığı ve vücudun diğer bölgelerine hızlı bir şekilde metastaz yapabileceği anlamına gelmektedir.

KHAK'nin iki evresi vardır: Sınırlı evre ve ileri evre. Sınırlı Evreli olan hastalık göğüs bölgesiyle sınırlıdır, ileri evreli hastalık ise akciğerlerin ve çevredeki lenf düğümlerinin ötesine yayılmış durumdadır. Kişinin tedavi seçenekleri değerlendirilirken hastalığın evresi önemli bir faktördür.

KHAK'ye sahip kişiler için prognoz ve genel sağkalım oranları nispeten düşüktür. Sınırlı evreli hastalık, ileri evreli hastalıktan daha iyi sağkalım oranları sunarken, prognoz hala kötüdür. Ancak, KHAK tedavilerine yönelik araştırmalar devam etmektedir.

Doktora Ne Sormalı?

Kanser tanısı almak stresli olabilir ve bu durumlarda kişiler doktorlarına birçok soru sorma ihtiyacı duyabilir. Ayrıca bir doktor ile konu üzerine görüşmek, kişinin durumunu ve kendisine sunulan tedavi seçenekleri daha iyi anlamasına da yardımcı olacaktır.

Doktorunuzu sorabileceğiniz birkaç soru;

  • Kanserin ilerlemesini önlemenin veya yavaşlatmanın bir yolu var mıdır?
  • Kanserin şu anki evresi ve genel sağlık durumun düşünüldüğünde en iyi tedavi seçeneği nedir?
  • Tedavinin amacı nedir?
  • Katılmaya uygun olabileceğim herhangi bir klinik araştırma mevcut mu?