Onkolog Prof. Dr. Yüksel Ürün, Kariyer Yolculuğunu ve İş-Yaşam Dengesini Anlatıyor
ASCO Post’un Dolu Bir Hayat Yaşamak serisinin bu bölümünde, konuk editör Dr. Jame Abraham, ülkemizin önde gelen tıbbi onkoloji uzmanlarından Prof. Dr. Yüksel Ürün ile onkolojideki klinik ve araştırma kariyeri hakkında bir söyleşi gerçekleştirdi. Dr. Ürün, Türkiye'de Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi'nde Tıp Profesörü olarak görev yapmaktadır.
Bu yazı, 27 Kasım 2024'te The ASCO Post'ta yayımlanan "Genitourinary Cancer Expert Yüksel Ürün, MD, Shares His Career Journey and the Importance of Achieving a Work/Life Balance" başlıklı makalenin çevirisidir.
2012-2013 yıllarında Dana-Farber Kanser Enstitüsü'nde genitoüriner kanserler üzerine doktora sonrası araştırma bursunu tamamladıktan sonra, Dr. Ürün Türkiye'ye dönerek Türk Onkoloji Grubu Böbrek Kanseri Konsorsiyum Veritabanı’nı kurdu. Bu veritabanı şu anda Türkiye genelindeki 15'ten fazla kanser merkezinden yaklaşık 1.500 metastatik böbrek hücreli karsinom hastasını içermektedir. Genitoüriner kanserler alanında önde gelen bir araştırmacı olan Dr. Ürün, 150'den fazla hakemli makale, sunum ve kitap bölümü yayımlamıştır. Ayrıca ASCO, Avrupa Tıbbi Onkoloji Derneği (ESMO), Avrupa Kanser Araştırma ve Tedavi Örgütü (EORTC) Genito-Üriner Kanser Grubu ve Gelişmiş Prostat Kanseri Konsensüs Konferansı dahil olmak üzere birçok ulusal ve uluslararası onkoloji organizasyonunun üyesidir. En son olarak, Dr. Ürün ASCO’nun 2023-2024 Liderlik Gelişim Programı'na katılmak üzere seçilmiş ve bu kursu başarıyla tamamlamıştır.
Bilgi Paylaşımı
Dr. Abraham, Dr. Ürün’e sosyal medya platformlarındaki aktif varlığı ve eğitim ile sağlık hizmetlerinde çeşitlilik ve eşitliği teşvik etme konusundaki ilgisi hakkında sorular yöneltti. Dr. Ürün şu düşüncelerini paylaştı:
“Sosyal medya platformlarında paylaşım yapmamı yönlendiren şey, sizler gibi meslektaşlarımdan aldığım ve paylaştığım bilgilerin onlara ne kadar faydalı olduğunu söyleyen geri bildirimlerdir. Onkolojinin sınırları yok. Kanserin de sınırları yok. Kanser, dünyanın her köşesindeki insanları etkiliyor. Biz onkologlar olarak bilgiyi paylaşma ve mesleğimizi her yerde uygulayan meslektaşlarımıza yardım etme sorumluluğumuz var. Bu, nihayetinde hastalarımıza fayda sağlayacaktır. İşte sosyal medyanın gücü bu.”
Neden Onkolojiyi Seçti?
Dr. Ürün, Türkiye’nin kırsal bir bölgesi olan Kurtalan’da doğmuş ve Aydın’da büyümüştür. O dönemde, ciddi olmayan hastalıklar için bile yerel tıbbi bakımın sınırlı olduğu bir ortamda büyümüştür. Bu nedenle, insanlar hem temel hem de yoğun sağlık hizmetleri için uzun mesafeler kat etmek zorunda kalıyordu.
“Çocukluğumdan beri tıpla ilgileniyordum,” diye paylaşan Dr. Ürün şunları ekledi:
“İlkokulun ilk gününden itibaren hep hekim olmayı hedefledim. Elbette, ilk arzum aileme, özellikle de anneme yardım etmekti. Yaş ilerledikçe hastalıkların ve rahatsızlıkların neredeyse herkesi nasıl etkilediğini anlamaya başladım.”
Başlangıçta, dahiliye alanında bir kariyer yapmayı planlayan Dr. Ürün, uzmanlık eğitimi sırasında kişisel bir karşılaşma nedeniyle fikrini değiştirdi. “Testis kanseri olan genç bir adamla tanıştım,” diye hatırladı Dr. Ürün.
“O dönemde kanserle ilgili deneyimim, büyük ölçüde çok ileri, tedavi edilemez durumdaki birkaç aile üyesiyle sınırlıydı. Onlar için tek seçenek palyatif bakımdı.”
Dr. Ürün sözlerine şöyle devam etti:
“Bu genç hasta ile tanıştıktan sonra, süpervizörüm bana Testis Kanseri üzerine NCCN Klinik Uygulama Kılavuzları’nın bir kopyasını verdi. İlk kez böyle bir kılavuz görmüştüm ve onu okuduktan sonra hastalığın ileri aşamasında bile potansiyel bir kür (tam şifa) şansının olduğunu öğrendim. Bu bilgi benim için dönüştürücü oldu ve düşündüm ki; metastatik, ileri evre solid tümörlerde bile kür mümkündür.”
Testis Kanserinden İlham Aldı
Dr. Ürün için testis kanseri bir model hastalık haline geldi.
“Dahiliye tezimi testis kanseri üzerine yazdım ve genitoüriner kanserler konusunda uzmanlaşmaya karar verdim,” diye açıkladı.
“Türkiye’nin en prestijli kurumlarından biri olan Ankara Üniversitesi’nde tıbbi onkoloji uzmanlık eğitimimi tamamladım. Bu deneyim her yönden benim için ufuk açıcıydı ve mentorlarım her zaman destekleyiciydi.”
- İlgili konu: Hala bir mentorun yok mu? Mentorluk nedir?
Klinik Uygulama ve Araştırmayı Birleştirmek
Dr. Ürün, 2012 yılında Amerika Birleşik Devletleri'ne giderek Boston’daki Dana-Farber Kanser Enstitüsü’nde bir burs programına katıldı.
“Dana-Farber’da ilk fark ettiğim şey, hasta odaklı bakım yaklaşımı ve araştırma ile sürekli eğitime verilen önem oldu,” diye hatırladı.
“O dönemde, şu anda Dana-Farber’daki Genitoüriner Onkoloji Merkezi Direktörü olan ve aynı zamanda hayat boyu mentorum ve arkadaşım haline gelen Dr. Toni Choueiri’nin mentörlüğü altındaydım. Ayrıca Dr. Philip W. Kantoff, Mary-Ellen Taplin ve Christopher Sweeney gibi genitoüriner kanserler alanındaki birçok lider isimle tanıştım. Toni’nin liderliği altında, dünyanın dört bir yanından gelen birçok arkadaşla birlikte, genitoüriner kanserler alanında büyük bir aile haline geldik ve hâlâ iletişimimizi sürdürüyoruz.”
Dr. Ürün için bu erken dönem burs deneyimi, eleştirel düşünmeyi öğrenmesi ve araştırma ile klinik pratiği nasıl birleştireceğini anlaması açısından önemli bir fırsat oldu.
“Çok boyutlu bir bakış açısına sahip olmayı öğrendim,” dedi.
“Ve tabii ki, dünyanın dört bir yanından gelen çok yetenekli tıbbi profesyonellerden oluşan çeşitli bir iş gücü gördüm. Bu, güçlü bir küresel onkoloji ağı oluşturmanın önemine dair güçlü duygular geliştirmemi sağladı, böylece hepimiz becerilerimizi birlikte geliştirebiliriz.”
Türkiye’ye Dönüş ve Dana-Farber Deneyimlerinin Uygulanması
Burs programından sonra, Dr. Ürün, Dana-Farber’da öğrendiklerini Türkiye’ye taşımaya karar verdi. Şunları ekledi:
“Dana-Farber’dan çıkardığım büyük derslerden biri, her şeyi aynı anda yapamayacağınızdır; çünkü insan ve finansal kaynaklar sınırlıdır. Ama neye sahip olmadığımızdan şikayet etmek yerine, elimizde olanla en iyisini yapmaya karar verdim.”
Dr. Ürün devam etti:
“2016 yılında, mentorum Dr. Choueiri’ye ithafen Türk Onkoloji Grubu Böbrek Kanseri Konsorsiyum Veritabanı’nı oluşturduk. Daha önce de bahsettiğim gibi, şu anda Türkiye genelindeki 15'ten fazla kanser merkezinden yaklaşık 1.500 metastatik böbrek hücreli karsinom hastasını içermektedir ve yeni kanser merkezlerinin katılımıyla veritabanını genişletiyoruz.”
“Tabii ki klinik çalışmalardan elde edebileceğimiz veriler de var,” diye ekledi,
“ancak ihtiyacımız olan tüm cevapları yalnızca klinik çalışmalardan alamayacağımızı biliyoruz. Hastalık paternleri hakkında epidemiyolojik verilerden çok şey öğrenebiliriz ve bu, hastalarımızın bakımını iyileştirme şansı verir.”
Küresel Kanser Topluluğunun Bir Parçası Olmak
Dr. Ürün, Türkiye’deki Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi’nde Tıp Profesörü olarak üstlendiği rol hakkında kısa bir değerlendirme yaptı.
“Cerrahlar, tıbbi onkologlar, radyasyon onkologları ve patologlar gibi birçok branştan uzmanı içeren kapsamlı bir multidisipliner onkoloji ekibimiz var. Türkiye’nin her yerinden ve hatta dünyanın farklı bölgelerinden hastalar en iyi onkoloji bakımını almak için buraya geliyor.”
Dr. Ürün şunları ekledi:
“Ayrıca, ileri evre hastalığı olan hastalara ek tedavi seçenekleri sunabilmek için faz I çalışmaları da dahil olmak üzere güçlü klinik çalışmalar yürütüyoruz. Klinik çalışmalara katılan hastaların, katılmayanlara göre daha iyi sonuçlar elde ettiğine inanıyorum. Bulgularımızı yayımlamak, verilerimizi dünya ile paylaşmak ve klinik çalışmaların tasarımını nasıl iyileştirebileceğimizi öğrenmek çok önemli.”
Dr. Ürün, küresel onkoloji alanındaki çabalarına da kısaca değindi:
“Toni Choueiri ile Dana-Farber’da ve diğer Amerikan kanser merkezleri ile Avrupa’daki kanser merkezlerinde yürütülen uluslararası araştırma iş birliklerimiz var. Bu nedenle, küresel onkoloji topluluğunun bir parçası olduğumuzu hissediyoruz ve küresel onkolojinin geliştirilmesine nasıl katkıda bulunabileceğimizi sürekli düşünüyoruz.”
Türkiye’de Onkoloji Tedavisinin Maliyeti
Dr. Abraham, Dr. Ürün’den kendi ülkesindeki kanser bakımının maliyetleri hakkında bilgi vermesini istedi. Dr. Ürün şu yanıtı verdi:
“Hükümet destekli evrensel bir sağlık sigortası sistemimiz var ve nüfusun yaklaşık %90’ı devlet sigortasına sahip. Türk İlaç ve Tıbbi Cihaz Kurumu (TİTCK) tarafından onaylanan herhangi bir kanser tedavisi, görüntüleme ve laboratuvar testi devlet tarafından geri ödeniyor. Bu nedenle, devlet hastanelerinde onaylı kanser tedavileri tüm hastalar için ücretsizdir.”
Ancak, ABD’de onaylanan ilaçların Türkiye’de onaylanmasının 2 ila 5 yıl sürebildiğini belirtti.
“Bu nedenle, klinik çalışmalar bu tedavilere erken erişim sağlamak için kritik öneme sahip,” diye açıkladı Dr. Ürün.
“Örneğin, prostat kanseri için, abirateron asetat, enzalutamid ve apalutamid gibi çoğu yeni tedavi, TİTCK tarafından onaylanmış ve hastaların kullanımına sunulmuştur. Tabii ki, doksorubisin ve karboplatin/paklitaksel kombinasyonları gibi geleneksel kemoterapiler yaklaşık on yıldır onaylı ve erişilebilir durumda.”
Dr. Ürün sözlerine şöyle devam etti:
“Ne yazık ki, TİTCK tarafından henüz onaylanmamış olan yeni kanser tedavileri yalnızca eczanelerde mevcuttur ve geri ödeme kapsamında değildir; bu nedenle, bu tedaviler hastalar için cepten ödeme anlamına gelir ve bazı hastalar için maliyetler çok yüksektir. Ancak genel olarak, Dünya Sağlık Örgütü’nün Temel İlaçlar Listesi’nde yer alan temel kanser ilaçları, çoğu hasta için ücretsiz olarak temin edilebilmektedir. Yeni ilaçların onaylanması zaman alabilir.”
Onkolojide Liderler Yetiştirmek
Dr. Abraham, Dr. Ürün’e ASCO’nun Liderlik Gelişim Programı’na katılmanın nasıl bir deneyim olduğunu sordu. Dr. Ürün şu yanıtı verdi:
“Öncelikle, ASCO’ya bu fırsat için teşekkür etmek istiyorum. ASCO bu programa çok fazla çaba ve yatırım yaptı ve bu deneyim benim için çok özeldi. Programa kabul edildiğim için kendimi çok şanslı hissediyorum. Tıp fakültesinde liderlik becerilerini öğrenmiyoruz ama günün sonunda iyi bir lider olmak, hastalarınıza en iyi tedavi seçeneklerini sunabilmekle ilgilidir. İyi bir lider olmak, savunuculuk, dürüstlük ve iş birliği demektir.”
Dr. Ürün ayrıca şu yorumları yaptı:
“Program benim vizyonumu genişletti. Bir hekim olarak, tabii ki her bir hastayı birey olarak tedavi edersiniz. Liderlikte ise birçok hastanın bakımını nasıl iyileştirebileceğinizi öğreniyorsunuz. Program, ASCO liderlerinden mentorluk alma, ASCO komitelerine dahil olma ve daha geniş bir ağ kurma fırsatı sundu. Şimdi kendimi bölgede ASCO’nun elçilerinden biri gibi hissediyorum.”
İş/Yaşam Dengesi
Dr. Abraham, Dr. Ürün’e iş/yaşam dengesinin önemi hakkındaki düşüncelerini sordu. Dr. Ürün şu yanıtı verdi:
“Sahip olduğumuz enerji miktarı sonsuz değil. Bazen, işimizi daha iyi yapabilmek ve tükenmişlikten kaçınmak için kendimizi yeniden şarj etmemiz gerekiyor. Onkologluğun ilk yıllarında, başarılı olmak için daha çok çalışmam gerektiğini düşünüyordum. Ama hayatım boyunca ve bu liderlik programı sırasında öğrendiğim şey, profesyonel ve kişisel yaşam arasında bir denge kurmanız gerektiğidir. Bana göre, hayatta başarılı olmak; sizi destekleyen, neşenizi paylaşan ve zor zamanlarınızda yanınızda olan sevgi dolu bir aile ve arkadaşlarla çevrili olmaktır. Onların sıcaklığı ve teşviki, hem işime hem de özel hayatıma denge, motivasyon ve anlam katıyor.”
Dr. Ürün, iş dışında nasıl rahatladığını da paylaştı:
“Kitap okumaktan ve doğa yürüyüşlerinden keyif alıyorum. Doğada olmak benim için büyük bir şifacı. Yürüyüş yapmak ve yüzüme rüzgarın vurduğunu hissetmek, kendimi yeniden doğmuş gibi hissettiriyor ve ruhuma bir huzur getiriyor. Yapabileceklerinize odaklanın ve koşun—hem hedeflerinize doğru hem de sağlığınız için. Her adım önemli, hem kelimenin tam anlamıyla hem de mecazi olarak! Bu, benim stresle başa çıkma yöntemim.”
Aynı Hedeflere Doğru Çalışmak
Dr. Abraham, Dr. Ürün’e genç onkologlara tavsiyeleri olup olmadığını sordu. Dr. Ürün şu düşüncelerini paylaştı:
“Büyük hayaller kurun, hayallerinizi yaşayın ve ısrarcı olun—ve başarısızlık konusunda endişelenmeyin. Elinizden gelenin en iyisini yaparsanız, başarısızlık diye bir şey yoktur ve küresel onkoloji topluluğuna katkıda bulunmuş olursunuz.”
ASCO’nun Sanal Mentorluk Programı, üyeleri kurumlarının dışından bir mentor ile eşleştirerek, eğitimdeki onkologların, pratiğe başlayan onkologların, tıpta yeterince temsil edilmeyen grupların ve kadın onkologların karşılanmamış kariyer geliştirme ihtiyaçlarını ele almayı amaçlamaktadır.
“Kişisel tavsiyem, çekingen olmamanız ve yardım istemenizdir. Hepimiz aynı hedefler için çalışıyoruz,” dedi Dr. Ürün.
