Sağlıklı ve Kansersiz Yaşam, Tek Bir Eylemden Daha Fazlasını Gerektirir

Basit yaşam tarzı değişikliklerinin kanser riskini ne kadar önemli ölçüde azalttığını güçlü kantılar ortaya koymaktadır. Yakın zamanda 353.150 kişiyle 5 yıl boyunca yapılan bir çalışmanın sonuçları;

• tütün ve ürünlerinin kullanılmaması,
• sağlıklı vücut kitle indeksi (VKİ),
• az alkol alımı veya hiç kullanmama,
• fiziksel aktivite ve
• sağlıklı beslenme alışkanlıklarını devam ettiren kişilerde kanser riskinde belirgin bir azalma olduğu buldu.

Bu çalışma gösteriyor ki, sağlıklı bir yaşam tarzı sadece sigara içmemek veya sadece egzersiz yapmak değil; yukarıda sayılan karmaşık olmayan önerilerin hepsinin rol aldığı bir bütündür.

Belirtilen 5 alışkanlıktan yalnız bir tanesini devam ettiren ya da hiçbirini uygulamayan kişilere kıyasla; sağlıklı bütün davranışları gösteren kişilerde yaklaşık <b<üçte bir oranında kanser riskinin azaldığı görüldü.

Bu çalışma sağlıklı yaşam tarzının kanser üzerindeki olumlu etkisini gösteren ilk çalışma değildir. Ancak, bu türden geniş çaplı bir grubu ilk dahil eden ve bu kadar çok sağlıklı alışkanlıkları bir arada etkisini gösteren ilk çalışmadır.

Sağlıklı Bir Yaşam Tarzının Bütün İlaçlardan Daha İyi Olduğunu, Üstelik Hiçbir Yan Etkisinin Olmadığını Söylemek Mümkündür

Tüm bu sağlıklı alışkanlıkların her birinin kanser riskini azaltmada etkisi vardır. Ancak hepsinin bütünüyle, üstüne düşülerek yapılmasının daha fazla etkisi vardır.

Sağlıklı davranış biçimlerinin kanser vakaları üzerindeki etkilerine dair diğer birkaç araştırmayı inceleyelim;

• Amerikan Klinik Onkoloji Derneği (ASCO) Kanser Önleme Komitesi, 2012’de yayınlanan bir bildirisinde, tüm yeni kanserlerin % 5.5'inin ve tüm dünyadaki kanser nedenli yaşam kayıplarının % 5.8'inin nedeninin alkol olduğunu duyurmuştu. Alkol, ağız, yutak ve gırtlak kanseri, özofagus (yemek borusu) kanseri, karaciğer kanseri, meme kanseri ve kolon kanseri ile ilişkilidir.

• Benzer şekilde, fazla kilo ve obezitenin bir dizi kanser riski ile ilişkili olduğuna dair güçlü kanıtlar vardır. Fazla kilo ve obezite rahim (endometrium) kanseri riskini 2 ila 4 kat; özofagus kanseri riskini iki kat; karaciğer, böbrek, pankreas ve kolon kanseri riskini iki kata kadar ve menopoz sonrası kadınlarda meme kanseri gelişme olasılığı % 20 ile % 40 oranlarında arttığı ortaya konmuştur.
• Gelin Kanser, Diyabet, Kalp-Damar Hastalıklarının Dostu Obeziteyi Tanıyalım
• Sağlıklı beslenme ve kanser arasındaki bağlantı da uzun zamandır bilinmekte. 1992 – 2000 yıllarını kapsayan bir çalışmada bol meyve ve sebze tüketimi; akciğer, kolon, meme, serviks, özofagus, ağız, mide, mesane, pankreas ve yumurtalık kanserlerinin riskini azaltmasıyla ilişkilendirilmişti. Düşük meyve ve sebze tüketen kişilerin, bol tüketen kişilere göre yaklaşık iki kat daha fazla kanser riski olduğu belirtiliyor.
• ABD ve Avrupa’da 1.44 milyon katılımcının sonuçlarının analiz edildiği 2016 yılına ait geniş kapsamlı bir çalışmaya göre (12 prospektif kohort çalışmasının meta-analizi); yeterli fiziksel aktivitenin 14 farklı kanser riskini azalttığı bulunmuştur.
• Egzersiz ve riskini azalttığı 14 kanser türü

Sağlıklı bir yaşam tarzı, tek başına tüm insanlarda kanseri önleyebilir demek yanlış olur. Kalıtsal faktörler ve çeşitli rastgele (çoğu yaşlılıkla ilgili) mutasyonlar gibi farklı kanser nedenleri de vardır. Ayrıca herkesin DNA tamir mekanizmaları kapasitesi ve bağışıklık sistemlerinin kanser üzerindeki kontörlü de farklıdır. Bu nedenlerle sağlıklı bir yaşam tarzında sahip bazı kişiler de kansere yakalanmaktadır, fakat yine de birçok kişi için kanser riski belirgin derecede azalmaktadır. Ayrıca yazının başında sayılan 5 alışkanlığa sahip olmak, kansere yakalandıktan sonrası için de yaşam süresini ve kalitesini artıran en önemli faktörlerdendir.

Kanser riskini azaltmanın ötesinde insanların yaşam kalitesine katkı sağlamak da bütüncül sağlıklı bir yaşam tarzı ile mümkündür. Yaşama yıllar katmak kadar, yıllara yaşam katmak da önemlidir.