Alecensa (etken maddesi alektinib) nasıl etki eder?

Alektinib, moleküler bir hedefe yönelik tedavidir. Küçük molekül sınıfından olan bu ilaç, bir tirozin kinaz inhibitörüdür (baskılayıcı). Tirozin kinazlar, kanser hücrelerinin büyümesini sebep olan spesifik enzimlerdir (bir protein türü). Tirozin kinaz enzimi inhibitörleri, bu hücre sinyallerini bloke ederek, kanser hücrelerinin büyümesini durdururlar. Çok sayıda tirozin kinaz inhibitörü bulunmaktadır, bu küçük moleküller, bloke ettikleri enzim ile anılırlar. Alektinib anormal ALK (anaplastik lenfoma kinaz) proteinini bloke eder.

- Büyüme faktörleri ve kanser

Alecensa, akciğer kanseri tedavisi için hangi durumlarda geri ödeme kapsamındadır?

  • ALK pozitif, ileri evre, küçük hücreli dışı akciğer kanserli hastaların birinci basamak tedavisinde monoterapi olarak progresyona kadar kullanılması halinde bedeli karşılanır.
  • Daha önce krizotinib ile tedavi edilmiş ve sonrasında progresyon gelişmiş, ALK pozitif, metastatik küçük hücreli dışı akciğer kanserli hastalarının ikinci basamak tedavisinde progresyona kadar kullanılması halinde bedeli karşılanır.
  • Bu onaylar ile alektinib ilk olarak ülkemizde geri ödeme kapsamına alınmıştır.
  • Alektinib tedavisi sonrasında progresyon gelişen hastaların tedavisinde ardışık ya da kombine olarak krizotinib veya seritinib kullanılması halinde bedeli karşılanmaz.

Hedefe yönelik tedavi (akıllı ilaç) nedir?

Hedefe yönelik tedaviler, kanser hücreleri ve normal hücreler arasındaki farkları anlamaya adanmış yaklaşık 100 yıllık bir araştırmanın sonucudur. Bugüne kadar kulanılan klasik kanser tedavisi, hızlı bir şekilde bölünen hücrelerin öldürülmesine odaklanmıştır çünkü kanser hücrelerinin bir özelliği, hızla bölünmeleridir. Bazı normal hücrelerimizin - cilt, saç ve bağırsak hücreleri gibi - hızlı bölünmesi, kanser ilaçlarının yan etkilerinin ortaya çıkmasının önde gelen nedenidir.

Hedefe yönelik tedavi, kanser hücrelerinin diğer özelliklerini tanımlamakla ilgilidir. Bilim insanları kanser hücrelerinde ve normal hücrelerde belirli farklılıklar ararlar. Bu bilgi, normal hücrelere zarar vermeden kanser hücrelerine saldırmak için hedefe yönelik bir terapi oluşturmakta kullanılır ve böylece daha az yan etki ortaya çıkar. Her bir hedefe yönelik tedavi türü farklı çalışır ancak hepsi kanser hücresinin büyümesini, bölünmesini, onarılmasını veya diğer hücrelerle iletişimini engeller.

Üç geniş kategoride tanımlanan farklı tipte hedefe yönelik tedaviler vardır;

  1. Bazı hedefe yönelik tedaviler, kanser hücrelerinin iç bileşenlerine ve işlevine odaklanır. Hedefe yönelik tedaviler hücreye girebilen ve hücrelerin işlevlerini bozabilecek ve onların ölmelerine neden olan küçük moleküller kullanır.
  2. Diğer hedefe yönelik tedaviler, hücrenin dışında bulunan reseptörleri hedefler. Reseptörleri hedefleyen tedaviler ayrıca monoklonal antikorlar olarak bilinir.
  3. Antianjiyogenez inhibitörleri ise, hücrelere oksijen sağlayan kan damarlarını hedef alır ve sonuçta hücrelerin aç kalmasına neden olur.

Alecensa nasıl kullanılır ?

  • Alecensa 150 mg’lık ağızdan alınan bir sert kapsüldür. İlaç her gün düzenli olarak alınır.
  • Sabah 4 tane kapsül (600mg), akşam 4 tane kapsül (600mg) alınmalıdır. Sabah ve akşam dozları arasında 12 saat olmalıdır.
  • Bu ilacı yiyecekle birlikte veya tok karnına almalısınız. Böylece ilacın emilimi artmakta ve ilaçtan daha fazla yararlanılmaktadır.
  • Alecensa kapsülleri bol su ile yutmak gereklidir. Kapsülleri açmayın, ezmeyin veya herhangi bir sıvıda çözmeyin. 
  • Hekimizin veya eğitim hemşirenizin size bildirmediği durumlarda dozunuzu değiştirmeyin veya alektinib almayı bırakmayın.
  • Bir dozu almayı unutursanız, bir sonraki dozu genellikle planlanan zamanda alın. Kaçırılan bir dozu telafi etmek için fazladan bir doz almayın.
  • Çok fazla alecensa alırsanız, hekiminizi bilgilendirin ve acil servise gidin.
  • Eğer ilacı aldıktan sonra kusma olursa dozu tekrarlamayın.
  • Bazı ilaçlar alektinib ile etkileşime girebilmektedir. Yeni bir ilaca başlıyorsanız hekiminizi bilgilendirin. Greyfurt ve greyfurt suyu, sarı kantaron, bazı sakinleştirici ilaçların alektinib ile etkileşime girdiği bilinmektedir.

Alecensa kullanırken nelere dikkat etmeli?

  • İlaçlara el ile temas edilmemelidir. İlaçları boş bir bardağa çıkararak veya eldiven kullanarak alabilirsiniz.
  • Hekiminiz tarafından kısıtlanmadıkça, günlük en az iki litre sıvı tüketin.
  • Enfeksiyona yatkın halde olabilirsiniz. Bu nedenle kalabalıktan veya soğuk algınlığı olan kişilerden uzak durmaya çalışın ve ateşi veya başka herhangi bir enfeksiyon belirtisi yaşadığınızda hekiminizi bilgilendirin.
  • Ellerinizi sık sık yıkayın.
  • Mide bulantısını azaltmak için, doktorunuzun belirttiği şekilde bulantı önleyici ilaçları kullanın ve azar azar, sık sık yemek yiyin. Alecensayı yatmadan önce alabilirsiniz.
  • İlaçları kullandığınız dönemde güneş ışığına hassasiyet gelişebilir ve güneş yanıkları oluşabilir. Bu durumu önlemek için öğle vakitlerinde güneş altında zaman geçirmemeye çalışın. Evden çıkarken vücudunuzu güneşten koruyacak kıyafetler (güneş gözlüğü, şemşiye vb.) giyinin. 30 faktör veya daha fazla faktörlü güneş kremleri kullanın.
  • Hem erkekler hem de kadınlar için: alektinib kullanırken çocuk sahibi olunmamalıdır. Kendinize uygun doğum kontrol yöntemini kullanın: alektinibin son dozundan sonra 6 aya kadar prezervatif veya bariyer gibi doğum kontrol yöntemleri önerilmektedir.
  • Alektinib alırken emzirmeyin.
  • Genel olarak, alkollü içecekler en az düzeyde tutulmalı veya tamamen önlenmelidir. Bunu hekiminizle konuşmalısınız.
  • İyi beslenmeye çalışın.
  • Yeteri kadar dinlenmekle birlikte, mümkün olduğunca aktif olmaya çalışın. Günlük yürüyüş gibi kolay egzersizler yapmaya çalışın.
  • Semptomlar veya yan etkiler yaşıyorsanız, bunları sağlık ekibinizle konuştuğunuzdan emin olun. Semptomları azaltma için ilaçlar reçete edebilir ve / veya bu tür sorunları yönetmede etkili olan diğer önerileri sunabilirler.

TAKİP

Ne sıklıkla takip gereklidir?

Tedaviye başlamadan önce kanların kontrol edilmesi önerilir. Gerekli olan kan tahlilleri tam kan sayımı (hemogram), kapsamlı metabolik paneldir (biyokimya). Bu kan testlerin ne sıklıkla yapılacağına hekiminiz karar verecektir.

Alecensa yan etkileri nelerdir?

Alecensa kullanan hastalarda için aşağıdaki yan etkiler yaygın görülür (% 30'un üzerinde gerçekleşir):

  • Anemi (düşük kırmızı kan hücresi sayısı)
  • Yorgunluk
  • Artan karaciğer fonksiyon testleri: AST, ALT, bilirubin (karaciğer problemleri)
  • Yüksek kan şekeri (Hiperglisemi)
  • Kabızlık 
  • Düşük kan kalsiyumu (hipokalsemi)
  • Şişlik (ödem) 
  • Düşük kan potasyumu (hipokalemi) 
  • Kas ve kemik ağrısı 
  • Artan kreatinin düzeyi (böbrek problemi) 
  • Azalmış lenfosit sayısı (enfeksiyonla savaşan beyaz kan hücreleri) 
  • Düşük kan fosfatı (hipofosfatemi)
  • Düşük kan sodyumu (hiponatremi)
  • Mide bulantısı

Alectinib kullanan hastalarda için aşağıdaki yan etkiler daha az görülür (% 10-29):

  • Öksürük
  • Deri döküntüsü 
  • Baş ağrısı 
  • İshal
  • Nefes darlığı
  • Sırt ağrısı
  • Kusma
  • Kilo almak
  • Kalp hızında yavaşlama

Acil haller:

  • 38 ºC veya daha yüksek ateş, titreme (olası enfeksiyon belirtileri) 
  • Alerjik reaksiyon belirtileri; döküntü, kurdeşen, kaşıntı, cilt kızarıklığı, hırıltı, göğüste veya boğazda sıkışma, nefes alma veya konuşmada zorluk, nefes darlığı. durumlarına onkoloji ekibinizle hızlı bir şekilde iletişime geçmeli veya acile başvurmalısınız. 

İlgili Konular:

Akciğer kanseri tedavisinde yenilikler - 2017 ve 2018