Can dostlarımız evcil hayvanlar kanser tedavisinde yanımızda

Can dostlarımız olan köpekler, kediler ve diğer evcil hayvanlarımız bizi mutlu ediyor. Peki, can dostlarımız kanser tedavi sürecinde hastaların nasıl yanında olabilir?

Hayvan yardımlı terapi özellikle son yıllarda bazı ülkelerde dikkat çekmeye başladı. Peki sıcak hayvan dostlarımızın duygusal ve fiziksel iyileşmede yararları neler olabilir? Kanser hastalarının tedavisinde rolü ne olabilir?

Hayvan yardımlı terapinin kısa tarihi

Hayvan yardımlı terapi, psikanalist Sigmund Freud tarafından 19. yüzyılda ruh ve sinir hastaları için kullanılması ile tanınmıştır. 1976’da ilk olarak fiziksel hastalıklarda kullanılmaya başlandığı biliniyor. Son yıllarda ise özellikle Amerika ve İngiltere başta olmak üzere fiziksel ve ruhsal hastalıkların tedavisinde yardımcı olarak kullanılmaktadır.

Hayvan yardımlı terapinin yararları

Konuyla ilgili çalışmalara bakıldığında hayvanların hem fiziksel hem de duygusal iyileşmede yararları etkileri bulunmuş. Araştırmalara göre hayvan yardımlı terapinin faydaları:

• Rahatlatarak nabzı düşürür,
• Kan basıncını düşürür, 
• Kronik ağrıları azaltır, 
• Stres seviyesini azaltır, 
• Sakinleştirir, 
• Hastaların kaygılarını azaltır, 
• Sosyal izolasyon ve yalnızlık durumunu azaltır, 
• Yaşama arzusunu güçlü tutar.

Sadece hastaların fiziksel ve duygusal iyileşmelerine yardımcı olmakla kalmaz, hasta yakınları, aileleri ve hemşirelerin de daha iyi hissetmelerini sağlar. Örneğin ağrı yönetimi ile ilgili 235 hasta, 34 hasta yakını 26 hastane personeli olmak üzere toplamda 295 kişinin katıldığı bir araştırmada hayvan yardımlı terapi 2 ay boyunca hastalar üzerinde denendi. Bu çalışmanın sonucunda; stres, ağrı ve duygu durumlarıyla ilgili göz ardı edilmeyecek; %23 lük bir düzelme kaydedildi. 

Hayvan yardımlı terapinin kanser hastalarına yararları

Hayvanlarla terapi konusundaki araştırmalara bakındığında; örneğin Alzheimer hastalığı üzerindeki etkiler daha az iken; kanser hastalarındaki olumlu gelişmeler göz ardı edilmemesi gereken seviyede. Örneğin radyoterapi gören hastalar üzerinde yapılan bir araştırmada; köpeklerle terapi uygulanan hastaların; köpeklerin ziyaret etmediği kontrol grubu hastalarına göre sağlıklarında daha fazla iyileşme gözlenmiştir. Başka bir araştırmada ise; kemoterapi gören hastalarda kandaki oksijen seviyesinin arttığı ayrıca depresyonlarının azaldığı görülmüştür.

Kanser hastaları üzerinde öne çıkan yararları:

• Ağrıları azaltmaya,
• Stresi azaltmaya,
• Yorgunluğu azaltmaya çok yardımcı olmuştur.

Peki nasıl işe yarıyor?

Pet terapisi olarak da bilinene hayvan destekli terapinin nasıl fiziksel ve duygusal iyileşme sağladığıyla ilgili farklı teoriler var. Öncelikli olarak hayvanlarla iletişimde bulunmak, onları sevmek ve onların karşılıksız sevgisi şüphesiz hepimize iyi hissettiriyor.

Hayvanlarla yapılan araştırmada, özellikle köpeklerle çalışılmış ve kandaki stres hormonu olarak da tanımlayabileceğimiz kortizol seviyesinin azaldığı bulunmuştur. Biyolojik olarak stres reaksiyonunun bir köpekle 5 dakika zaman geçirdikten sonrasında azaldığı bulunmuştur. Diğer bir araştırmada ise köpek yardımlı terapinin; katekolamin yani adrenalin, norepinefrin ve dopamin gibi stres durumunda kanda seviyeleri yükselen nörotransmiterler denilen kimyasallar azaldığı görülmüştür.

Hayvan yardımlı terapinin riskleri neler olabilir?

Can dostlarımız bizi her ne kadar mutlu etse de sağlık açısından dikkat edilmesi gereken durumlar olabilir.

• Alerji riski göz önünde bulundurulmalı. Bazı insanların tüylü hayvanlara alerjisi vardır, bu durumda dikkat etmek gerekir.
• Bağışıklık sistemi baskılanmış, aktif kemoterapi gören hastalar öncelikle onkoloji doktorlarına danışmalılar (lösemi ve lenfoma gibi kan ve kemik iliği kanserleri tedavisi görenler hastaların bağışıklık sistemleri diğer kanser tedavisi görenlere göre çok daha zayıftır). 
• Hayvanlarla temasın düşük ihtimal de olsa insanlara hastalık bulaştırma riskleri olabilir. Bu evcil hayvanların aşı ve veteriner hekim kontrollerinin aksamadığından emin olmak gerekir.
• Hayvan korkusu olan hastalarda iyi bir fikir olmayabilir. Örneğin bazı insanlar köpeklerden çok korkarlar.
• Hayvanların da canlı olduğu unutulmamalıdır. Onları incitecek ya da zarar verecek her türlü durumdan kaçınılmalıdır.