
Cinsellik ve Kanser Hastaları – Bu Konu Hakkında Konuşma Zamanı Gelmedi Mi?
Cinsel yaşamınız nasıl? Kanser hastaları aslında onkologlarından cinsel yaşamlarını sormalarını, öneri veya uyarı duymayı beklerler. Ancak bu konuyu çoğunlukla ne hastalar ne de doktorlar dile getirmezler. Cinsellik tabu olarak görüldüğü için genelde konuşmaktan çekinilir. Yaşamın doğal bir parçası olan cinsellik; kanser hastalarının hayatlarında da önemli bir yere sahiptir.
Meme Kanseri Hastaların Sadece 3’te Biri Cinsel Yaşamları Hakkında Konuşuyor
ABD’de yapılan 2017 Palyatif Bakım Onkoloji Sempozyumu’nda cinselliğin önemi ve kanser hastaları konusu ele alındı. ABD’de kanser hastalarının yarısından azının (%45) sağlık uzmanlarıyla cinsellik hakkında konuştukları ortaya çıktı; ülkemizde bu oran büyük ihtimalle çok daha düşüktür.
Kanser türüne göre; akciğer kanseri hastalarının %21’i, meme kanserli hastaların %33’ü, kalın bağırsak (kolon ve rektum) kanseri hastalarının %41’i ve prostat kanseri hastalarının %80’i bu konuya değinmişlerdir. Genel olarak bu konu hakkında erkekler kadınlardan daha fazla konuşmuş.
Cinsellik, Yalnız Cinsel İlişki Midir?
Uzmanlara göre; eğer mide bulantısı, kabızlık gibi konulara değinilmeseydi bu ihmalkarlık olarak değerlendirilebilirdi. Bir yandan da yaşam kalitesi hakkında konuşmalar yeterli görülmüyor. Halbuki değinilmesi gereken konulardan biridir. Cinsellik yalnız cinsel ilişkiyi değil; yakın olmak, dokunmak ve sarılmak gibi paylaşımları da içermektedir. Fizyoloji, davranış, duygu, biliş, ve kimliği içeren çok yönlü bir paylaşımdır.
Kanserin Evresi Ne Olursa Olsun, Cinsellikle İlgili Sorular Yanıtlanabilir
Hastalık süreci hafif te olsa ağır da geçse cinsellikle ilgili bakış açısı rahatlatılmalı, cinselliğin yaşam süresi boyunca insana ait doğal bir deneyim olduğu hatırlanmalıdır. Cinsellik tedaviye dahil edildiğinde; hastalık sürecinde rahatlatan, acıyı hafifleten, duyguları iyileştiren ve dolayısıyla yaşam kalitesini artıran bir öneme sahip olabilmektedir. Cinsellik tedavi ve bakım sürecine dahil edilmediği zaman zorluklarla başetmenin biraz daha zor olabileceği düşünülüyor.
Kanser Hastalarında Cinsel Yaşamı Geliştirmeye Dair Bir Çalışma Var Mı?
Kadın kanser hastalarına yönelik cinsel yaşamı iyileştirmek ve sonuçlarını görmek üzerine yapılan çalışmalardan birinde cinsel sağlık, vajinal sağlık ve arzu gibi konuları ele alındı. Fiziksel ve duygusal rahatlama ve cinsel yaşamı ön plana almak üzerine yapılan egzersiz çalışmaların sonucunda kadınları %97’si bu çalışmaların yararlı olduğunu ifade etmiştir. Cinsel işleve katkıda bulunan bilgilerin kadınlarda 2. ayda cinsel yaşamlarına belirgin bir iyileşme olduğu rapor edildi. Bu pilot çalışmada ayrıca zihinsel odaklanma, depresyon ve anksiyete bozukluğunda iyileşme olduğu ve psikolojik sıkıntıların azaldığı gözlemlendi.
Kanserli bireylerde cinsel işlev bozukluğunu iyileştirme yönünde yapılan başka çalışmaların sonuçlarına göre; kaygı bozukluğu, depresyon, cinsel işlev, moral ve genel yaşam kalitesi bakımından gelişme kaydedilmiştir.
Konuyla ilgili konuşmaktan onkologların aktif olarak kaçınmasının nedenleri arasında; meslektaşlarının tepkileri, davalardan çekinme ve yanlış yorumlama ihtimalleri var. Bu nedenle konuyu açmayıp, hastaların cinsellikleriyle ilgili iletişim kurmayı tercih etmeyebiliyorlar. Artık konuyla ilgili açık iletişim kurmak gerekiyor. Hastaların cinsellikleri hakkında uyarı veya önerilerde bulunmak doktorların sorumlulukları arasındadır ve hastaların da çekinmeden danışabilmeleri gerekir.
İlgili Konu:
Palliative Care in Oncology Symposium (PCOS) 2017.
Panel and abstract 191 (Dr El-Jawahri), presented October 28, 2017.