Dünya Sağlık Örgütü'nün (DSÖ) yürüttüğü büyük bir klinik çalışma, ABD’li Gilead tarafından geliştirilen remdesivirin hastanede yatan COVID-19 hastalarının hayatta kalmasına yardımcı olmadığını ve hatta hayatta kalanların iyileşme süresini kısaltmadığını buldu.
Bu bulgular, antiviral bir ilaç olan remdesivirin, hastanede yatan koronavirüs hastalarının plasebo alan hastalardan daha hızlı iyileşmesine yardımcı olduğunu bulan daha küçük çalışmalarla çelişiyor. Daha önceki çalışmalar, ABD Gıda ve İlaç İdaresi'nin (FDA), ABD Başkanı Donald Trump da dahil olmak üzere binlerce COVID-19 hastasına remdesivir için "acil kullanım izni" vermesine yol açtı (onay değil).
DSÖ'nün sponsorluğundaki çalışma, 22 Mart-4 Ekim tarihleri arasında gerçekleştirildi ve 30 ülkedeki 405 hastaneden 11.330 hastayı içeriyordu. Hastalara remdesivir ve diğer 3 ilaç (hidroksiklorokin, lopinavir ve interferon) tek başına veya kombinasyon halinde verildi.
Çalışmaya göre, bu ilaçların COVID-19'a bağlı genel mortalite (ölüm oranı), entübe edilme ve hastanede kalış süresi üzerine çok az etkisi var veya hiç yok.
Veriler, medRxiv'de ön baskı olarak çevrimiçi yayınlanmıştır ve hakem tarafından incelenmemiştir.
Bununla birlikte COVID-19 tedavisinde remdesivir macerası bitmemiş olabilir
Remdesivirin üreticisi ABD ilaç şirketi Gilead Sciences, hakemli dergilerde yayınlanan kontrollü çalışmaların faydalarını doğruladığını belirterek ilacı savunan bir bildiri yayınladı.
Gilead ayrıca çalışmanın nasıl yürütüldüğünü sorguladı ve denemenin benimsenmesi, uygulanması, kontrolleri ve hasta gruplarında farklılıklar olduğunu ve sonuç olarak çalışma sonuçlarından herhangi bir kesin bulgu çıkarılıp çıkarılamayacağının belirsiz olduğunu söyledi.
Remdesivir, aslen Ebola'yı tedavi etmek için geliştirilen bir antiviraldir ve koronavirüsü tedavi etmek için yeniden tasarlandı. COVID-19'a karşı küresel savaşta birkaç cesaret verici gelişmelerden biri olmuştur.
Georgetown Üniversitesi Mikrobiyoloji ve İmmünoloji Bölümü'nden Prof. Julie Fischer, çalışma hakkında "Kesinlikle hayal kırıklığı yaratıyor. Hepimizin görmek istediği şey, sıklıkla 'sihirli değnek' denen şeydir; zaten var olan, güvenli ve hastalarda etkili bir şekilde çalışan bir ilaç. Ne yazık ki, bu durumda, en azından bu çalışma remdesivirin faydalarının olmadığını gösteriyor." dedi.
FDA, Nisan ayında remdesivire acil kullanım izni verdi ve "Hastanede yatan COVID-19'lu hastaları tedavi etmek için remdesivir kullanmanın güvenliği ve etkinliği hakkında sınırlı bilgi olmasına rağmen, araştırma aşamasındaki ilacın bazı hastalarda iyileşme süresini kısalttığı klinik bir çalışmada gösterildi." dedi.
ABD Ulusal Sağlık Enstitüleri (NIH) tarafından yürütülen ve sonuçları 8 Ekim'de NEJM'de yayımlanan yaklaşık 1000 hastayı içeren bir klinik araştırma, remdesivirin hastaların yaklaşık %31'inde iyileşme süresini kısalttığını rapor etti. NIH ayrıca çalışmanın remdesivir alan grup için %8 ölüm oranına karşılık plasebo grubu için %11.6 olan bir hayatta kalma başarısı gösterdiğini söyledi (fakat bu fark istatistiki olarak anlamlı değildi).
Ancak Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) sponsorluğundaki çalışma, remdesivir ve diğer ilaçların işe yaramadığını söyledi.
Sonuç olarak bu çalışma, test edilen ilaçlardan elde edilen bulgular, ilaçlardan herhangi birinin yatan hasta ölüm oranını, entübe edilmeyi veya hastanede kalış süresini önemli ölçüde azaltacağına dair oluşan erken umutları çürütmek için yeterli gözükmektedir.
COVID-19'un olumsuz etkilerini azaltmak için etkili bir koronavirüs aşısı bulunanna kadar şu 4 prensibe sıkıca sarılmaya devam etmeliyiz:
- Maske takmak,
- Sosyal mesafeyi korumak,
- Olabildiğinde çok test yapmak ve
- Hastaları hızlı bir şekilde izole etmek.
- İlginizi çekebilir: Koronavirüs hakkında son dakika haberler ve bilimsel gelişmeler
