HPV (insan papiloma virüsü), yaygın olarak cinsel yolla bulaşan bir virüstür ve genital siğillerin önde gelen nedenidir. Cinsel aktif olan kadınların ve erkeklerin yarısından fazlası hayatlarının bir döneminde bu virüsle enfekte olmaktadırlar. 

150’den fazla HPV türü vardır. Yaklaşık 30’u genital enfeksiyonlarla ilişkilidir. Bu türler düşük veya yüksek riskli olabilir. 

  • Düşük riskli olan türlerin herhangi bir belirtisi olmayabilir. 
  • Yüksek riskli olanlar ise penis ve anüste hücresel değişimlere neden olabilir. Bu değişiklikler vücutta kansere yol açabilecek değişiklikler olabilir. 

HPV kanser değildir, ancak HPV virüsü ile enfekte olan bireylerin kanser olma riski değişikliğe uğrayan hücreler nedeniyle yüksektir. 

HPV'ye sahip hücrelerdeki değişiklikler çok yavaş bir şekilde biriktiği için uzmanların, kişinin bu virüsü taşıdığını veya sonrasında kanser geliştirdiğini teşhis etmesi zordur. 

- İlginizi Çekebilir: Virüs nedir? Virüslerin kısa tarihi ve kanser yapıcı virüsler

Sadece ABD’de her yıl 14 milyon yeni HPV enfeksiyonu vakası ortaya çıkmaktadır. Bu virüs genellikle kadınlarda kendini belli ettiği için, erkeklerin bu enfeksiyona yakalanmadığı veya sadece taşıyıcı oldukları gibi yanlış bir inanış vardır. İnanışın aksine;

  • Amerikan Kanser Derneği'nin (AKD) çalışmalarına göre ABD'de yıllık yaklaşık 2.120 kişiye penis kanseri teşhisi ve yaklaşık 2.950 erkeğe anal/makat kanser teşhisi konulmaktadır. 
  • Anal kanser riski, eşcinsel ve biseksüel erkeklerde, yalnızca kadınlarla cinsel ilişkiye giren erkeklere oranla yaklaşık 17 kat daha yüksektir. 
  • HIV (insan immün yetmezlik virüsü) olan erkeklerin de bu kanseri alma riskleri daha yüksektir. 
  • Batılı toplumlarda hem erkeklerde hem kadınlarda, baş-boyun kanserlerinin yarıdan fazlası HPV ile ilişkilidir (özellikle dil kökü ve tonsil kanserleri).

Erkeklerde HPV Belirtileri 

HPV'li erkeklerin çoğunda enfeksiyon, herhangi bir şikayete yol açmadığı için kişiler enfeksiyonu olduğunu fark etmeyebilirler. Eğer geçmeyen bir enfeksiyon varsa, siğiller konusunda dikkatli olunmalıdır. Bu siğiller şu bölgelerde gelişebilir:

  • Penis
  • Testisler
  • Anus
  • Kasık ve uyluklar
  • Dil ve ağız üstü

Bu alanlarda anormal cilt değişikliklerinin fark edilmesi durumunda daha fazla değerlendirme için mutlaka bir uzmana başvurmak önemlidir.

Ayrıca siğiller hakkında bilmeniz gerekenler:

  • Genital siğiller küçük veya büyük, düz veya kabarık, karnabahar benzeri şekillerde olabilir. 
  • Penis, anus veya genital bölge çevresinde kabarcık veya küme halinde görünebilirler. 
  • Bu siğiller genellikle ağrısızdır, ancak görsel açıdan rahatsız edici olabilirler.

HPV İle İlişkili Kanserler ve Belirtileri

Uzmanlar tarafından her yıl ABD’de 42.000’den fazla kişiye HPV’ye bağlı kanser tanısı konmaktadır. Bu vakaların yaklaşık olarak 18.300’ünü ise erkekler oluşturmaktadır.

Uzmanlara göre erkeklerde HPV, aşağıdaki kanser türlerinin gelişimine neden olmaktadır:

  • HPV, yılda 2200 erkeği etkileyen anal kanserin oluşumundan %90'dan fazla sorumlu olabilir.
  • Penis kanserlerinin %60'dan fazlası HPV ile başlar.
  • Boğazın arka tarafında, dilin tabanında ve bademciklerde meydana gelen orofarengeal kanser vakalarının yaklaşık %70'i HPV'ye bağlı olabilir.

HPV İle İlişkili Anal Kanser Belirtileri

  • Anüsün kanaması, akıntısı, ağrısı veya kaşıntısı
  • Anüs veya kasık bölgesinde lenf nodlarının şişmesi
  • Bağırsak alışkanlıklarında veya dışkının şeklinde değişiklikler

HPV İle İlişkili Penis Kanseri Belirtileri

  • Peniste renk değişiklikleri
  • Derinin kalınlaşması 
  • Doku birikimi
  • Kanayan veya kanamayan, ağrılı veya ağrısız yaralar veya büyümeler

HPV İle İlişkili Orofarengeal Kanser Belirtileri

  • Geçmeyen boğaz veya kulak ağrısı
  • Geçmeyen öksürük
  • Nefes almada veya yutkunmada zorluk
  • Kilo kaybı
  • Ses değişiklikleri veya seste kısılma
  • Boynunda şişlik veya büyümeler

Tıbbın bugün ki amacı, geçici HPV’yi, kansere ilerleyebilecek HPV’den ayırt edebilmektir. Bu, henüz mümkün değildir. 

HPV Nasıl Bulaşır – HPV’nin Nedenleri?

HPV, her iki cinsiyet için de cinsel temas dahil olmak üzere, doğrudan veya yakın temas yolu ile bulaşmaktadır. HPV’nin en yaygın bulaşma yolları şunlardır:

  • Oral
  • Anal
  • Vajinal

HPV’nin erkeklerde görülme oranı kadınlara göre daha azdır.

HPV taşıyan bir kişi, herhangi bir belirti göstermese bile virüsü yayabilir. HPV taşıyan kişilerle cinsel ilişkiye giren her erkeğe bu virüs bulaşabilmektedir. Kişiye HPV bulaşma riski şu faktörlere bağlı olarak artabilir:

  • Çok sayıda cinsel partner içeren cinsel yaşam
  • Yaş (HPV genellikle ergenlik döneminde veya genç yetişkinlikte daha sık görülür)
  • Sünnet edilmemiş olma durumu
  • Hasar görmüş cilt
  • Erkeklerin eşcinsel ilişkiye girmesi
  • HIV veya organ nakli nedeniyle zayıf bağışıklık sistemi olan erkekler

Kişinin, herhangi bir genital siğil fark etmesi durumunda veya rahatsızlık ya da ağrıya neden olan siğiller meydana gelmesi durumunda, bir uzmana başvurması gerekmektedir. 

Bazı durumlarda, HPV sadece bu tür genital siğillere neden olabilirken, bazı durumlarda kansere yol açabilmektedir. Bu durumlar, kişinin taşıdığı HPV tipine bağlıdır. Ancak her HPV tipi, kansere neden olmaz.

Erkeklerde HPV Nasıl Teşhis Edilir?

Şu anda, erkeklerde HPV'yi saptamak için önerilen bir test bulunmamaktadır (kadınlarda ise Pap-smear ile alınan örnekte HPV-DNA bakılmaktadır).

HPV ile ilişkili belirti - bulgu olursa bunları doktorunuza bildirmeniz önemlidir; 

  • Herhangi bir anormal cilt büyümesi 
  • Penis, skrotal, anal veya boğaz bölgenizde değişiklikler

Bunlar kanserin erken belirtileri olabilir. HPV'nin neden olduğu anal kanser riski yüksek olan eşcinsel ve biseksüel erkekler için anal Pap testleri uygulanabilir. Anal bir Pap testinde, uzman anüsteki hücreleri toplar ve daha sonra laboratuvarda anormallik var mı diye kontrol ettirir.

Erkeklerdeki genital siğilleri teşhisi genital bölgesini görsel olarak kontrol ederek yapılır. Bazı uzmanlar, görülemeyen siğillerin tanımlanmasına yardımcı olmak için bir çözelti uygulayabilirler. Ama test, kesin sonuç vermez. Bazen herhangi anormal olmayan bir durumda, yanlışlıkla bir siğil olarak tanımlanabilir. 

Erkeklerde HPV Tedavisi

Şu anda HPV için herhangi bir tedavi mevcut değildir. Ancak hastalık yönetimi, HPV ile ilişkili durumları ve bazı belirtileri kontrol etmeye yöneliktir.

Teşhisi takiben genital siğiller, reçeteli ilaçlarla tedavi edebilir veya cerrahi olarak çıkarabilir.

Siğillerin cerrahi olarak çıkarılması, boyutlarına, konumlarına ve şekillerine bağlı olarak dondurma veya yakma yöntemiyle gerçekleştirilir. Bu yönteme kriyoterapi adı verilir. Ancak siğillerin tedavi edilmesi, virüsün cinsel partnerine bulaşmasını önlemeyebilir.

Genital siğillerin tedavi edilmemesi, siğillerin büyümesine, çoğalmasına veya aynı kalmasına neden olabilir. Öte yandan siğiller kendiliğinden de geçebilir. Ancak genital siğillerin kansere dönüşme olasılığı düşüktür.

HPV, yaygın kanser türlerinden birine dönüşürse kişi, uzmanlar tarafından kemoterapi ve radyoterapi kombinasyonu ile tedavi edilir. 

HPV Riskinizi Nasıl Azaltabilirsiniz?

Tedavi mevcut olmasa da HPV’ye karşı korunmamanın en iyi yollarından biri üç etkili HPV aşısıdır. Üç aşı da HPV tip16 ve HPV tip 18 ile enfeksiyonu önlemektedir. Bu iki tip, kanserle en güçlü bağlantıya sahip HPV tipleridir. Aşılar aynı zamanda genital siğillerle en sık ilişkilendirilen HPV tip 6 ve HPV tip 11’den de korunma sağlar. 12 yaşına kadar aşı yaptırmanız tavsiye edilmesine rağmen, 26 yaşına kadar hala aşı olabilirsiniz.

HPV Aşı Rehberi Yenilendi! Bu vesile ile HPV aşısı nedir öğrenelim

Daha ileri yaşlarda ise kendinizi şöyle koruyabilirsiniz:

  • Cinsel partner sayısını sınırlamak, tek eşli olmak
  • Prezervatifleri doğru ve tutarlı bir şekilde kullanmak (Prezervatifler, HPV'ye karşı tam koruma sağlayamaz, çünkü prezervatifin kaplamadığı bölgelerde de virüs bulunabilir)
  • Genital siğil varsa bir eş ile cinsel temastan kaçınmak

HPV Aşıları

Uzmanlar, erkek çocukların 11-12 yaşlarında iki doz HPV aşısı almasını önerir. Bazı durumlarda üç doz aşı da önerilebilmektedir:

  • İki doz arasında 5 aydan daha az bir süre geçmişse
  • Çocuk 14 yaşın üzerindeyse - 6 ay boyunca üç doz almalıdır
  • Bireyin bağışıklık sistemi daha az etkiliyse

HPV aşısı olarak, ABD Gıda ve İlaç İdaresi (FDA), Gardasil 9 adlı aşıya onay vermiştir. Gardasil 9, 2014 yılında 9-26 yaş arasında güvenli olarak onay almışken, FDA bunu şu anda 9-45 yaş arası olacak şekilde güncellemiştir. 

HPV aşısı güvenli ve etkilidir. Çalışmalar ciddi yan etkiler bildirmemiştir. Ancak FDA, enjeksiyon bölgesinde ağrı, şişlik, hafif renk değişikliği ve baş ağrısı gibi yan etkilerin yaşanabileceğini belirtmektedir.

HPV Aşısının Vakalar Üzerindeki Etkisi

ABD'de HPV aşı uygulamasının başlamasından bu yana;

  • 14-19 yaş arası kadınlarda dört ana HPV tipinden birine sahip olanların sayısı %11,5'ten %4,3'e düşmüştür
  • 20-24 yaş arası kadınlarda bu rakam %18,5'ten %12,1'e düşmüştür.

Ancak aşıların, zaten var olan bir HPV’yi tedavi etmediğini unutmamak gereklidir. Bu nedenle geç olmadan kişilerin HPV aşısı olmaları önemlidir.

HPV ile Yaşamak

Amerika Hastalık Kontrol ve Önleme Merkezi (CDC), HPV enfeksiyonu genellikle 2 yıl içinde tedavi olmadan düzeldiğini belirtmektedir. Tahminlere göre, HPV enfeksiyonlarının %90'ı bağışıklık sisteminin yardımıyla herhangi bir zarar vermeden temizlenir.

Bununla birlikte, virüslerin aktif olarak tedavi edilmesi zor olabilir. Bağışıklığın toparlanması aylar, hatta yıllar alabilir. Kişi, teşhis almadan veya komplikasyonlar yaşamadan önce HPV'ye sahip olabilir ve potansiyel olarak uzun yıllar boyunca taşıyıcı olabilir.

Kişinin genital siğili varsa, tedavi olana kadar cinsel temastan kaçınması gereklidir. 

Siğiller ameliyat ile çıkarıldıktan sonra, ne kadar süreyle yayılabileceği bilinmemektedir. Bu nedenle ilişki sırasında, prezervatif gibi bariyer kontraseptif kullanmak, yayılmanın önlenmesine yardımcı olabilir.

HPV yaygın bir durumdur ve cinsel olarak aktif çoğu yetişkin, hayatlarının bir döneminde HPV ile enfekte olabilir. Ancak HPV ile ilişkili kanserler ve sağlık sorunları genel olarak çok yaygın değildir.