Erlotinib nasıl etki eder?

Erlotinib adlı küçük molekül yapısında etken madde, akciğer kanseri hücrelerinin yüzeyindeki epidermal büyüme faktörü reseptörüne (EGFR) bağlanacak şekilde tasarlanmıştır. İlaç reseptöre bağlandığında, erlotinib kanser hücrelerine büyümesini ve bölünmesini söyleyen sinyali engeller. EGFR reseptörü normal olarak sağlıklı hücrelerin yüzeyinde de bulunur, ancak kanser hücrelerinin yüzeyinde çok yüksek miktarlarda veya mutasyona uğramış halde bulunabilir. Erlotinibe yanıt verecek bir EGFR mutasyonu olup olmadığını belirlemek için erlotinib başlamadan önce genetik test yapılır.

Küçük hücre dışı akciğer kanserinde, EGFR'nin aşırı çoğalması (overekspresyon) hastaların %70'inde görülür. Fakat tedavi yanıtını belirleyen şey EGFR'de mutasyon varlığıdır. Yaklaşık her 7 küçük hücre dışı akciğer kanseri hastasından 1’inde bu mutasyon bulunmaktadır.

- İlgili Konu: EGFR mutasyonu nedir? Akciğer kanserinde egfr testi nasıl yapılır?

Erlotinib, etken madde adıdır, piyasada Tarceva, Ertinob ve Tarsinib adları ile bulunmaktadır.

Erlotinib ile tedavinin amaçları

Erlotinib, 4. evre, EGFR mutasyonu pozitif, küçük hücre dışı akciğer kanserinin ilerlemesini yavaşlatmak ve hastalığın yayılmasını durdurmak için kullanılır. Erlotinib genellikle kür (tam tedavi, şifa) amacı ile verilmez.

Erlotinib uygulama şekli, dozu ve program

Başlangıç dozu: günde bir kez ağızdan 150 mg oral tablet Erlotinib, moleküler hedefe yönelik akıllı kanser tedavisi olarak sınıflandırılan, evde kullanılabilecek, hap şeklinde bir ilaçtır. Erlotinib, tümör tedaviye yanıt vermeye devam ettiği veya kabul edilemez yan etkiler yaşanana kadar, sürekli olarak her gün alınır.

Erlotinib yan etkileri

Klinik çalışmalarda, erlotinib ile en sık bildirilen yan etkiler aşağıda gösterilmiştir. Yan etkiler bazen klinik aralıklarda farklılık gösterdiği için yüzdelik aralığa sahiptir (örnek% 76 - 80);

  • Döküntü (% 76 - 80) 
  • Yorgunluk (% 57 - 79) 
  • İshal (% 57)
  • Mide bulantısı (% 40)
  • Enfeksiyon (% 34) 
  • İştahta azalma (% 31 - 69) 
  • Göz enfeksiyonu (% 28) 
  • Kusma (% 25)
  • Ağız yaraları (% 19)
  • Saç dökülmesi veya saç incelmesi, saçları tamamen dökmemektedir.(% 14) 
  • Anemi [düşük alyuvar hücreleri] (% 12)
  • Eklem ağrısı (% 11)
  • Parmak uçlarında ağrı (% 9)
  • Sıvı kaybı (% 7)
  • Karaciğer hasarı (% 6) 
  • Akciğer enfeksiyonu (% 1-3)

Hastaların kabaca% 6'sı, kabul edilemez yan etkiler nedeniyle erlotinib tedavisini bırakmaktadır.

TAKİP

Ne sıklıkla takip gereklidir?

Tedavi öncesi kanların kontrol edilmesi önerilir. Gerekli olan kan tahlilleri tam kan sayımı (hemogram), kapsamlı metabolik panel (biyokimya). Hekimin önerisine göre başka kan tahlilleri eklenebilir. Bu kan testlerin ne sıklıkla yapılacağına hekiminiz karar verecektir.

Görüntüleme (radyolojik inceleme) ne kadar sıklıkla gereklidir? 

Görüntüleme tedaviden önce, tedavi bittikten hemen sonra ve rutin takip sırasında kontrol edilebilir. Yapılan görüntülemeler; bilgisayarlı tomografi (BT) taraması, manyetik rezonans görüntüleme (MRG), Pozitron Emisyon Tomografidir (PET/BT). Herhangi bir göz enfeksiyonunu kontrol etmek için tedaviye başlamadan önce ve tedaviye başladıktan 4 ila 8 hafta sonra tekrar bir göz muayeneniz olabilir.

Kan testi veya görüntüleme sonuçları tedaviyi nasıl etkiler?

Sonuçlara bağlı olarak doktorunuz erlotinib kullanımına planladığı gibi devam edebilir, dozunu değiştirebilir veya tedaviyi değiştirebilir.

Erlotinib tedavisi sırsında dikkat edilmesi gerekenler

  • Erlotinib kullanırken aktif olarak sigara içiyorsanız doktorunuza söylemek son derece önemlidir. Sigara içmek erlotinibin normalden daha yüksek oranda parçalanarak etkinliğinin azalmasına neden olabilir. Genelde sigara içmeye devam eden hastalar eğer hiç yan etki görülmezse, dozlarını günde en fazla 300 mg'a kadar 2 haftada bir artırırlar. Dozunuz arttıktan sonra sigarayı bırakmaya karar verirseniz, derhal doktorunuza bildirin.
  • Erlotinib kullanırken deri döküntüsü gelişimi yaygındır. Bununla birlikte, deri döküntülerinin gelişimi erlotinibin yan etkisinden ziyade hastalık ile bağlantılı olabilir. Hafif deri döküntüleri, basit losyonlar veya topikal steroidler ile tedavi edilebilir. Daha ciddi döküntüler, doktorunuz tarafından reçete edilen oral veya topikal antibiyotikler veya oral steroidler ile tedavi edilebilir. Doktorunuza sahip olduğunuz cilt reaksiyonları hakkında bilgi verin.
  • Erlotinib mide ekşimesi ya da mide asidini azaltan ilaçlar ile alındığında etkinlikte azalır. Bu ilaçlara ihtiyaç olduğunda bu iki ilacı nasıl kullanacağınız konusunda doktorunuzla veya eczacınızla konuşun.
  • Herhangi bir hastaneye veya acil servise gidecekseniz, erlotinib ilacınızı yanınızda getirdiğinizden emin olun. Birçok hastane bu ilacı tedarik edememektedir.
  • Erlotinibin çok sayıda ilaç-ilaç etkileşimi vardır. Onkoloji eczacınız, ilaç etkileşimlerinin uygun şekilde engellendiğinden veya uygun şekilde yönetildiğinden emin olmak için ilaç listenizi daima incelemelidir.

İLAÇ ETİKET BİLGİLERİ

Erlotinib (Tarceva, Ertinob, Tarsinib)

  • Erlotinib 25 mg, 100 mg ve 150 mg'lık bir oral tablettir.
  • Erlotinib, aç karnına, yemekten en az 1 saat önce veya öğünden iki saat sonra alınmalıdır. Gıda ilacın emilimini artırır, bu yüzden yan etkilerde bir artışı önlemek için aç karnına almak en iyisidir. Erlotinib, her gün aynı saatte alındığı sürece günün herhangi bir saatinde alınabilir.
  • Bir dozu kaçırırsanız, hatırlar hatırlamaz dozu alın. Ertesi gün ise, düzenli dozunuzu planlandığı gibi alın. Kaçırılan dozu telafi etmek için dozunuzu ikiye katlamayın.
  • Erlotinib oda sıcaklığında serin ve kuru bir yerde saklanmalıdır.
  • Sigara, ilaç etkileşimleri ve ciddi yan etkiler için dozaj ayarlamaları gerekebilir.
  • Mide ekşimesi ya da mide asidini azaltan ilaçlar ile etkileşime girebilir. Proton pompa inhibitörleri yerine kısa etkili antasitler (örnek: Rennie) veya H2-antagonistleri (Ranitab, Ulcuran) kullanılabilir. Bu ilaçlar erlotonibden en az 2 saat önce alınmalıdır.
  • Bazı anti-mantar ve nöbet ilaçları ile etkileşime girebilir. Doktorunuza veya eczacınıza, olası etkileşimleriniz için ilaçlarınızı gözden geçirmesini isteyin.
  • Greyfurt ve greyfurt suyu ile etkileşime girebilir ve kandaki erlotinib seviyesinin artmasına neden olur. Bu, yan etkilerle karşılaşma riskinizi artırabilir. Tedavi sırasında greyfurt yemekten ve greyfurt suyu içeren her şeyden kaçının. 
  • Sarı kantaron ve sigaradan kaçının çünkü erlotinibin kandaki seviyesini düşürür ve etkinliğini azaltabilir
  • Hamilelik sırasında kaçının. Gebe olabileceğinizi düşünüyorsanız, derhal doktorunuza başvurun.