FLOT kemoterapi rejimi - mide kanseri tedavisi

FLOT nasıl çalışır?

FLOT'taki ilaçların her biri, büyüme ve çoğalma yeteneklerini durdurarak kanser hücrelerini öldürmek veya kanser hücrelerinin büyümesini yavaşlatmak için tasarlanmıştır.

F - Folinik asit

FL - Fluorasil (5-FU)

O - Oksaliplatin

T - Taksan (Dosetaksel)

Mide kanserinde FLOT tedavisinin amacı nedir?

FLOT, mide ve yemek borusu-mide bileşke adenokanserlerinin tedavisinde yeni kullanıma giren bir kemoterapi rejimidir. Mide-yemek borusu bileşke kanseri (gastroesophageal junction cancer), genel olarak mide kanseri başlığında değerlendirilir.

FLOT mide kanseri tedavisinde 2 amaçla kullanılır:

1. Neoadjuvan (küçültücü) tedavi: tanı anında ameliyatla çıkarılamayacak durumda olan mide kanserlerini, tümörü küçülterek ameliyata hazırlamak ve ameliyatın başarısını artırmak için. ASCO 2017’de sunulan bir çalışmaya göre, ameliyat öncesi küçültücü amaçla verildiğinde FLOT, mide kanserinin standart neoadjuvan kemoterapi rejimlerinden olan ECF/ECX’e üstün bulunmuştur (3 yıllık genel sağkalım FLOT ile %57 iken, ECF/ECX ile %48).
2. Adjuvan (koruyucu) tedavi: ameliyat sonrası mikroskobik düzeyde kalabilecek mide kanseri hücrelerini öldürmek için.

Yani, erken evre veya bölgesel olarak ilerlemiş mide kanserlerinin tedavisinde kullanılmaktadır.

Uygulama şekli, dozu ve program

• Oksaliplatin 85 mg/m2 1. gün, toplardamardan (İntraVenöz = İ.V.) 2 saatte yavaşça verilir. Bu şekilde, damar yoluyla belli bir sürede ilaç uygulamaya infüzyon denir.
• Dosetaksel 50 mg/m2 1. gün toplardamardan 1 saatte infüzyon şeklinde verilir.
• Folinik asit (Lökovorin) 200 mg/m2 1. gün, toplardamardan 2 saatte infüzyon şeklinde verilir. 
• Fluorasil idamesi 2600 mg/m2, İ.V. infüzyon olarak 1. gün başlayıp 2. gün biten 24 saat içinde verilir. Hastalar 24 saat süren fluorasili hastanede yatarak alabilir. Port katateri değimiz cilt altına yerleştirilen kateteri olan hastalar ise bu ilacı infüzyon pompası ile evde de alabilirler.

Not: İlaç uygulama süreleri ve dozları hekimin uygun gördüğü şekilde değiştirilebilir.

FLOT tedavisinin toplam tahmini süresi

• Toplam infüzyon süresi genellikle 30 saate kadar çıkar, ancak port kateteri olan hastalar günübirlik kemoterapi merkezlerinde genellikle sadece 5 saat tedavi aldıktan sonra kalan süreyi infüzyon pompası ile evde geçirirler.
• İnfüzyon süreleri klinik araştırmalara dayanmaktadır, ancak doktor tercihine veya hastanın tedaviyi tolere etme durumuna bağlı olarak değişebilir. Ön ilaçlar ve sıvı destekleri daha fazla zaman katabilir.
• FLOT tedavisi genelde hastaların tedavi sonrası evine döndüğü günübirlik kemoterapi ünitelerinde uygulanır.
• Bu bir günlük FLOT tedavisi her 14 günde (2 hafta) bir tekrarlanır. Bu döngü 1 kür olarak bilinir. Her kür 8 kereye kadar tekrarlanabilir. Tedavinin süresi, tedaviden görülen faydaya bağlı olarak 6 aya kadar sürebilir.

Yan etkiler

FLOT tedavisi ile en sık bildirilen ciddi yan etki, tedaviye bağlı beyaz kan hücresi düşüklüğü (nötropeni) olarak bildirilmiştir. Diğer yan etkiler ishal (14.9 %), halsizlik (12.7 %), ve periferal nöropati (8.5 %) olarak bildirilmiştir. Ateşli beyaz kan hücresi düşüklüğü anlamına gelen febril nötropeni hastaların sadece %2.1’inde görülmüştür.

Takip

Ne sıklıkla takip gereklidir?

Kan tahlillerinin her kemoterapi kürü öncesi kontrol edilmesi gereklidir. Gerekli olan kan tahlilleri tam kan sayımı (hemogram) ve kapsamlı metabolik paneldir (biyokimya). Hekimin önerisine göre başka kan tahlilleri eklenebilir.

Ne sıklıkla radyolojik görüntüleme gereklidir?

Görüntüleme, tedaviye başlamadan önce, tedavi sürecinde belli aralıklarla ve tedavi sonunda yapılır. Manyetik Rezonans Görüntüleme ( MRG ), Bilgisayarlı Tomografi ( BT ) ya da Pozitron Emisyon Tomografisi ( PET ) kullanılan görüntüleme yöntemlerindendir.

Dikkat edilmesi gerekenler

• Fluorasilin (5-FU) sürekli olarak bir damara infüze edilebilmesi için hastalara 1 gün boyunca vücutlarına bant ile yapıştırılacak bir infüzyon pompası gerekir. Bu pompa 1. gün kemoterapi seansının sonunda hemşire tarafından bağlanır ve hasta eve gider. Bir günlük infüzyon tamamlandığında, hasta kemoterapi ünitesine tekrar gelir ve infüzyon pompası çıkarılır.
• Oxaliplatin aldıktan sonra birkaç gün soğuk içecekler veya soğuk şeylere karşı çok hassas olabilirsiniz. Soğuk havalarda kalın kıyafet giymek, soğuk nesneleri tutmamak ve özellikle soğuk olan sıvıları içmemek en iyisidir. 
• Dosetaxel, alerjik infüzyon reaksiyonlarına neden olma eğilimindedir. Hastalara, alerjik reaksiyonların riskini azaltmak için dosetaksel almadan önce, premedikasyon dediğimiz bazı ilaçlar uygulanır. Premedikasyon amacıyla en sık, antihistaminikler ve kortikosteroidler kullanılır. Hastaya tedaviden önceki akşam ve tedavi sabahı içmesi için deksametazon etken maddeli 8 mg kordexa hap reçete ederiz. Tedavi akşamı ve ertesi gün de bu ilaca devam etmesini öneririz. Ayrıca kemoterapi ünitesinde de tedavi öncesi antihistaminik ilaç serum içinde uygulanır. Tedavi akşamı ve sonraki gün, günde 2 defa olacak şekilde kordexa 8 mg hapa hastamızın devam etmesini isteriz.
• Bu kemoterapi rejimi sonrası, savunma hücreleri sayısında belirgin düşme olan hastalara önlem olarak GCSF adını verdiğimiz kan hücresi büyüme faktörü iğnesi ( filgrastim, lenograstim, pegfilgastrim gibi ) uygulanabilir.
• Onkoloji eczacınız ilaçların birbiriyle ilgili etkileşimi olup olmadığını kontrol etmelidir.

Bireysel ilaç etiketi bilgileri

Folinik asit = kalsiyum folinat

• Etki mekanizması: Folinik asit, B9 vitamini folik asidin bir türevidir. Diğer kemoterapi ilaçlarınından farklı olarak direk hücre öldürücü etkiye sahip değildir; etkisini flourasilin aktivitesini artırarak gösterir
• Açık sarı renktedir.
• Calcium Folinate, Folca, Leucovorin, Kalsiyum Folinat gibi isimlerle piyasada bulunmaktadır

Genel folinik asit yan etkileri

• Yaygın görülen yan etkiler: bulantı, ağız içi yaralar
• Yaygın olmayan yan etkiler: ateş
• Seyrek yan etkiler: uykusuzluk, nöbetler ve bayılma (senkop)

Fluorasil (Fluorouracil)

• Etki mekanizması: Fluorasil (5-FU), pirimidin analoğu olarak bilinen ve antimetabolit sınıfından bir kemoterapi ilacıdır. DNA sentezinde görev alan bir enzimi bozarak anti-kanser etkinlik gösterir. 
• 5-Fluorouracil, 5-Frotu, Fivoflu, Fluorouracil, Fluro-5 gibi isimlerle piyasada bulunmaktadır.

Genel 5-FU yan etkiler

• Düşük beyaz küre sayısı (lökopeni ve nötropeni) 
• Ağız ve boğazda yaralar veya ülserler (mukozit) 
• İshal
• Mide bulantısı ve kusma
• Düşük kırmızı kan hücresi ve trombosit sayıları
• Alerjik reaksiyonlar, nadiren 
• Göz ağrısı, ışık hassasiyeti, aşırı sulanma, görsel değişiklikler
• Baş ağrısı
• Deri değişiklikleri: kuruluk, kızarıklık, karıncalanma, ışık hassasiyeti, ağrı, şişme, his kaybı (el ayak sendromu)
• Ciddi karaciğer fonksiyon bozukluğu için doz ayarlamaları gerekebilir

Oksaliplatin

• Etki mekanizması: Oksaliplatin, sisplatin ve ve karboplatin ile aynı platin grubunda yer alan, platin-bazlı bir kemoterapidir. DNA’nın guanin ve sitozin adlı nükleotidlerine bağlanarak DNA’da çapraz bağlara neden olur ve DNA sentezi ve kopyalanmasını engelleyerek anti-kanser özellik gösterir.
• Birkaç dakika içinde ortaya çıkabilecek alerjik reaksiyonlar bildirilmiştir. Belirtileri hafifletmek için; antihistaminikler, kortikosteroidler veya epinefrin gibi ilaçlar verilebilir.
• Oksaliplatin genelde %5 dekstrozlu serum içinde verilir.
• Karaciğer fonksiyon bozukluğu olanlarda infüzyon süresi 2 saatin üzerine çıkarılmalıdır.
• Curatinox, Eloxatin, Linox, Oxalidem, Oxalimedac, Oxaliplatin, Oxalpin, Oxatu, Oxebewe, Ploxal gibi isimlerle piyasada bulunmaktadır.

Genel oksaliplatin yan etkileri

• Ayaklarda ve ellerde karıncalanma veya yanma, tendon reflekslerinde kayıp (nöropati)
• Oksaliplatin uygulandıktan sonra birkaç gün soğuk hava ve soğuk içeceklere karşı hassasiyet olabilir. Soğuk havalarda sıcak tutacak kıyafetler giymek ve soğuk içecekler içmemek önerilir.
• Akciğer toksisitesi; tedavi sırasında ortaya çıkan öksürük veya solunum sıkıntılarında akılda bulundurulmalıdır. 
• Düşük beyaz kan hücreleri, trombositler ve alyuvarlar
• Kabızlık 
• İshal
• Kusma veya mide bulantısı
• Yorgunluk
• Ağız yaraları
• Karaciğer fonksiyonlarında değişiklik
• Gebelik sırasında kullanımdan kaçının, fetüse zarar verdiği bilinmektedir.

Dosetaksel

• Etki mekanizması: Docetaksel, esasen meme, kadın yumurtalık (over) ve küçük hücreli dışı akciğer kanseri tedavisinde kullanılan ve hücre bölünmesi mitozu engelleyen (anti-mitotik) kemoterapi ilaçtır. Dosetaksel hücrenin iskeletini oluşturan mikrotübüllerin yapı taşı olan tübüline yüksek affinite ile geri-dönüşümlü olarak bağlanarak mikrotübüllerin yapısını sabitler, esnekliğini bozar. 
• Kanda savunma hücrelerimiz olan nötrofiller milimetreküpte 1500 hücrenin altına düştüğünde dosetaksel verilmemelidir. Doktor, tedaviyi duraklatarak veya dozu azaltarak tedaviye devam edebilir.
• Düşük karaciğer fonksiyonları olan hastalar için doz ayarlaması gerekebilir.
• Özellikle deksametazon ile kombine edildiğinde ödem (vücutta su toplanması, el ve ayakta şişlik) meydana gelebilir.
• Nadiren de olsa şiddetli alerjik reaksiyonlara sebep olabilir.
• Santax, Taxotere, Docefrez gibi isimlerle piyasada bulunabilir.

Genel dosetaksel yan etkileri

• Saç kaybı
• Düşük kırmızı kan hücresi sayısı ve buna bağlı halsizlik
• Bulantı, kusma
• İshal 
• Düşük beyaz küre sayısı ve buna bağlı enfeksiyonlar. Nötrofiller de dahil olmak üzere kan hücresi sayımları düzenli olarak kontrol edilmelidir.
• Parmaklar ve ayak parmaklarında tırnak değişiklikleri
• El ve ayak uçlarında his kaybı, yanma hissi, karıncalanma, anormal duyu (periferik nöropati)
• El ve ayaklarda şişme
• Ağız yaraları
• Tat değişiklikler
• İştah kaybı 
• Nefes darlığı 
• Kas ağrısı 
• Göz problemleri: kızarıklık, kuruluk, yaşarma 
• Kalp problemleri