HeLa Hücreleri 1951 – İlk Ölümsüz İnsan Hücreleri
Tıbbi araştırmacılar, hücre fonksiyonlarını incelemek ve tedavi geliştirmek için laboratuvarda yetiştirilen insan hücrelerinden yararlanır. Bu tür hücreler dondurulabilir ve farklı araştırmacılar arasında paylaşılabilir. Ancak çoğu hücre hattı sınırlı sayıda bölünür ve sonra ölür.
1951 yılında Amerikalı Biyolog George Gey, serviksin kanserli tümöründen alınan hücreleri kültüre etti ve ilk ölümsüz insan hücrelerini yarattı. Bu hücreler, 1951 yılında rahim ağzı kanserine yakalanmış olan Henrietta Lacks isimli hastadan habersiz olarak alınmıştır. Gey, isteyen tüm bilim insanlarına hücreleri özgürce verdi. Bu hücreler üzerinde yapılan araştırmalarla 60.000’den fazla bilimsel makale yayınlanmış ve 11.000 patent alınmıştır.
Henrietta Lacks'in adıyla anılan HeLa hücreleri günümüzde araştırmacılar tarafından kullanılmaya devam etmektedir.
Yazar Rebecca Skloot:
"Eğer şimdiye kadar üretilen tüm HeLa hücrelerini bir teraziye koyabilseydiniz, ağırlıkları 50 milyon metrik tondan fazla olurdu – bu da tam olarak yüz Empire State Binası kadar. HeLa hücreleri, çocuk felci aşısının geliştirilmesi için hayati öneme sahipti; kanserin, virüslerin ve atom bombasının etkilerinin sırlarını ortaya çıkardı; in vitro fertilizasyon, klonlama ve gen haritalama gibi önemli ilerlemelere öncülük etti; ve milyarlarca satın alınıp satıldı."
HeLa hücreleri, normalde birden çok hücre bölünmesinden sonra çok fazla hasar gören kromozom uçlarını sürekli olarak onaran aktif telomeraz enzimi içerir. HeLa hücrelerinin genetik yapısı, insan papilloma virüsü 18'den ve birkaç insan kromozomunun ek kopyalarından oldukça farklıdır. Hücreler havada taşınabilen parçacıklar üzerinde dahi yayılabildiklerinden birçok başka hücre kültüründe kontaminasyona neden olmuştur.
Lacks, kanserinin yayılması nedeniyle 31 yaşında öldü ve ailesi onun "ölümsüzlüğü" hakkında yıllar sonra bilgi sahibi oldu. O zamandan beri hücreler düşük yerçekimi etkilerini test etmek için uzaya gönderilmekten, AIDS’ten, toksik maddelerin test edilmesine kadar birçok araştırma konusunda kullanıldı.
Yazı Görselinin Açıklaması: Elektron mikroskobu altında bölünen HeLa hücreleri
Yazıda Geçen Tarihi Kişiler: George Otto Gey (1899–1970), Henrietta Lacks (1920–1951)
HeLa Cells 1951. Page 407. The Medical Book: From Witch Doctors to Robot Surgeons, 250 Milestones in the History of Medicine. 2012.
