Amerikan Kanser Araştırmaları Derneği'nin (AACR) 2023 Kanser İlerleme Raporu, kanser tedavisindeki son yenilikleri ve bu yeniliklerin hastaların yaşam süresi beklentisi ve yaşam kalitesini nasıl artırdığını detaylı bir şekilde ele alıyor.
- 1991-2020 yılları arasında kansere bağlı yaşam kayıplarında %33'lük bir düşüş saptandı.
- Bu oran, sadece ABD'de 3,3 milyon kişinin hayatının kurtulmasına karşılık geliyor.
- Kansere bağlı yaşam kayıplarında en fazla azalma meme, akciğer ve prostat kanserlerinde görüldü.
- Bu düşüşteki en önemli rol hedefe yönelik terapilere (akıllı ilaçlar) ve immünoterapilere atfedilmekte.
Hedefe Yönelik Terapi ve İmmünoterapi Çağı
İnsan Genom Projesi ve Kanser Genom Atlası'nı, çağımız kanser tedavilerinin en önemli adımları oldu. Bu önemli genomik çalışmalar sayesinde daha az yan etkiye, buna karşın daha fazla anti-kanser etkisine sahip hedefe yönelik tedavilerin gelişimi hız kazandı. İmmünoterapiler ise kanser tedavisine yepyeni bir soluk getirdi.
AACR raporu, 2000'lerin başından bu yana ABD Gıda ve İlaç İdaresi (FDA) tarafından onaylanan birkaç hedefe yönelik terapiyi ve bu ilaçların eşsiz etki mekanizmalarını vurguladı. Bu terapiler arasında 2003'te gefitinib, 2011'de krizotinib ve 2021'de sotorasib bulunuyor. Bu terapilerin tümü akciğer kanserini tedavi etmek için onaylandı ve bu onaylar, akciğer kanserine bağlı yaşam kayıplarındaki azalmanın aktörlerinden.
Yıllık akciğer kanseri yaşam kayıplarındaki azalma, 1995 ve 2005 yılları arasında %0.9'dan, 2014 ve 2020 yılları arasında neredeyse %5'e çıktı.
Rapor, 1 Ağustos 2022 ile 31 Temmuz 2023 tarihleri arasında FDA'nın 14 yeni kanser terapisini onayladığını ve 12 terapinin kullanımını yeni kanser türlerini kapsayacak şekilde genişlettiğini de belirtti. Bu terapiler, hücre sinyalizasyon inhibitörleri, antikor-ilaç konjugatları, bispesifik antikorlar ve immün kontrol noktası inhibitörleri gibi sofistike etki mekanizmasına sahiptir.
On yıl önce, sadece bir tane immün kontrol noktası inhibitörü (immünoterapi) vardı,. Şimdi 2023'e kadar FDA tarafından 11 kontrol noktası inhibitörü onaylandı. Ve on yıl önce onaylandığı tek bir hastalığı tedavi etmek yerine, şimdi 20 hastalığı tedavi etmek için kullanıyoruz.
1 Ağustos 2022 ile 31 Temmuz 2023 tarihleri arasında, pafolacianine ve flotufolastat florin-18 olmak üzere iki yeni görüntüleme ajanı da FDA tarafından onaylandı.
Süregelen Zorluklar
Elbette, tüm bu ilerlemelere rağmen, yapılması gereken çok iş var. Hala birçok kişi için yapısal engeller var. Medikal olarak yetersiz hizmet alan hasta gruplarına açıkça orantısız bir tıbbi bakım sunuluyor. Bu, elbette, ırksal ve etnik azınlıkları içerir, ama aynı zamanda kırsal toplumları da içerir, bu genellikle göz ardı edilir, ancak kırsal toplumlar kanser klinik araştırmalarına çok az katılır.
Benzer şekilde, hassas onkoloji gerçekten sonuçları iyileştirdi, ancak bunu daha fazla hastalığı içerecek şekilde genişletmenin yollarını bulmamız gerekiyor. Örneğin pankreas kanseri ve glioblastom (agresif beyin tümörü) hala oldukça düşük 5 yıllık hayatta kalma oranlarına sahip, bu yüzden yeni ilerlemelere ihtiyacımız var.
Tüm bunlarla birlikte kanser araştırmalarının geleceği oldukça parlak. Umut dolu olmamak için bir neden yok. Eşi benzeri görülmemiş fırsatlar sunan bir zamandayız.
