Sigara içen kişilerden hangileri akciğer kanseri taraması yaptırmalı?
Sigara içiminin, dünya genelinde en çok görülen ve en fazla yaşam kaybıma neden olan akciğer kanserlerinin %90'ının nedeni olduğu bilinmektedir. Öyle ki, sigara yaygınlaşmadan önce akciğer kanseri, nadir kanserlerden biri idi. Akciğer kanseri sıklığını azaltmanın tek yolu tütün ve tütün ürünü kullanmayı azaltmak olarak gözükmektedir, bununla birlikte hastalık sonuçlarını iyileştirmenin yolu ise erken tanıdır. Akciğer kanseri için çok yaygınlaşmasa da, uzun yıllar sigara içen kişilerde erken tanıyı mümkün kılmak için radyolojik görüntülemelerle takip önerilmektedir. Kolon veya meme kanserine taramaların kapsamı çok daha net iken, akciğer kanserinde erken tanı amaçlı taramanın, kimlere hangi yaşta başlaması, ne sıklıkta yapılması gerektiği konusu halen araştırılmaktadır. Annals of Internal Medicine'de yayımlanan bir raporda, ABD nüfusundan kişiler temel alınarak dokuz farklı risk tahmin modelinin bir analizi ile uzun süre sigara içenlerin nasıl taranması gerektiği gösterildi.
Bu çalışmada akciğer kanseri taramasında kullanılan bu 9 modelin performansının değerlendirilmesi amaçlandı. Modellerin isimleri şu şöyleydi: the Bach model; the Spitz model; the Liverpool Lung Project (LLP9) model; the LLP Incidence Risk Model (LLPi); the Hoggart model; the Prostate, Lung, Colorectal, and Ovarian Cancer Screening Trial Model 2012 (PLCOM2012); the Pittsburgh Predictor; the Lung Cancer Risk Assessment Tool (LCRAT); and the Lung Cancer Death Risk Assessment Tool (LCDRAT]). Model performansı ölçümü için yaklaşık 400 bin sigara içen kişinin verileri değerlendirildi.
Çalışma sonucuna göre dört risk modeli - the Bach model, PLCOM2012, LCRAT, ve LCDRAT - diğerlerine göre riski tahmini ve tarama için daha doğru sonuçlar verdi.
Akciğer kanseri taraması sigara içenlerin hayatını kurtarabilir
- Akciğer kanseri taraması kritik derecede önemlidir ve sigara içenlerin hayatını kurtarabilir.
- Şimdilik akciğer kanseri taraması için var olan en iyi kanıt, en az 15 yıllık bir sigara içme öyküsü olan 55 yaş üstü kişilerde düşük doz akciğer tomografisi ile taramayı öneren prospektif (ileriye dönük) klinik çalışmalardan elde edilmiştir.
Sonuç olarak, sigara içenlerde akciğer kanseri riskini tahmin etmeye yönelik çok sayıda çalışma yapılmakla birlikte günümüzde ortak kabul edilen öneri şu şekildedir:
Akciğer kanseri varlığını düşündüren herhangi bir yakınması olmayan (asemptomatik) kişiler; 55-77 yaş aralığında ve en az 30 yıl sigara içimi olanlar – son 15 yıldır sigarayı bırakmış olsa dahi – yılda bir kez düşük doz radyasyonlu akciğer tomografisi (BT) ile taranmalı.
Kansere bağlı yaşam kayıplarının azalması için erken tanı tarama testlerinin yapılması önemlidir. Ancak yoğun tütün ürünü kullandığı için riski yüksek olan kişilerde yapılmış olan düşük doz akciğer tomografi sonuçlarının olumlu çıkması da mevcut riskinizi azaldığı anlamına gelmemektedir. Sigara ve diğer tütün maddelerini kullanmamak, pasif içici olmamak, radon gazına ve asbest gibi diğer kimyasallara maruz kalmamak gibi akciğer kanseri riskini artıran tüm faktörlerden uzaklaşmanın kanserden korunmada çok daha önemli olduğu hatırlanmalıdır.
İlgili Konular:
- Sigarayı nasıl bırakabilirim?
- Sigara dışı akciğer kanseri nedenleri
- Aziz Sancar'dan sigarayı bıraktıracak buluş şeklinde yankı bulan çalışma gerçekte ne anlatıyor?
Hormuzd A. Katki, PhD ve ark.
Implications of Nine Risk Prediction Models for Selecting Ever-Smokers for Computed Tomography Lung Cancer Screening.
Annals of Internal Medicine, May 2018