Bazı İşler Kanser Riskini Artırabilir - Kendinizi Korumak İçin İpuçları
Bazı işlerde radyasyon ya da farklı kimyasallara daha fazla maruz kalma durumu olduğu için kanser riski de çalışanlarda artmaktadır.
Dünyanın çeşitli yerlerinde farklı iş ortamlarında maruz kalınan karsinojen (kanser yapıcı) miktarı ve türleri değişmekle birlikte, yapılan araştırmalar, tüm kanserlerin yaklaşık %4’ünün iş ortamında maruz kalınan karsinojenler nedeniyle oluştuğunu düşündürmektedir. Bu konuda önlem alan ülkelerde iş kaynaklı kanserler yıllar içinde azalmaktadır.
Ne Tür İşler Riski Arttırır?
Belli türlerdeki işler daha yüksek bir risk taşır. Örneğin:
- Tarım, ormancılık ve balıkçılık - çok fazla güneş veya bazı tarımsal kimyasallara maruz kalma bu riski artırabilir.
- İnşaat ve boyama - asbeste maruz kalma, çok fazla güneş, silikon, dizel motor egzozu, kömür ürünleri, boyalar, tiner-terebentin gibi incelticiler veya talaş bu riski arttırabilir.
- İmalat ve maden endüstrisi - fosil yakıtlara maruz kalmak (mineral yağlar, kömür ürünleri, benzen ve dizel motor egzozu gibi), asbest, silikon, çözücüler veya güneşe aşırı maruz kalmak riski artırabilir.
- Hizmet endüstrisi - çok fazla güneş maruziyeti, pasif sigara içiciliği veya dizel motor egzozu riski artırabilir. Bu örneklerdeki gibi bazı kimysallara düzenli olarak maruz kalmak bireylerde kanser geliştirme riskini artırabilir. İlk olarak alınması gereken önlemler şunlardır:
- Yasal olarak bu kimyasallar tehlike uyarıları taşımalı,
- Kullanımları mutlaka kontrol edilmeli,
- İş güvenliği kapsamında düzenlemeler yapılmalıdır.
Asbest Nedir, Nasıl Kansere Neden Olur?
Asbest geçmişte binaları izole etmek için kullanılan doğal bir malzemeydi. Yanmaya karşı dirençli olduğu için tercih edilen bu çok küçük fiberlerden oluşan madde, nefesle alınması sonucu mezotelyoma (akciğer zarı kanseri), akciğer, larenks (gırtlak) ve over (yumurtalık) kanserlerine neden olabilmektedir.
Üç çeşit asbest vardır; amosite (kahverengi asbest), crocidolite (mavi asbest) ve chrysotile (beyaz asbest). Her üçü de sağlık için zararlıdır, fakat kahve ve mavi asbest daha zararlı; çünkü bunların lifleri daha kısa-keskindir ve vücut tarafından parçalanması daha zordur.
Tüm asbestlerin kullanımı 1980’li yıllardan itibaren Dünya Sağlık Örgütü tarafından tüm dünyada yasaklanmış olsa da geçmişte asbest ile çalışmış veya asbest içeren yapılarda yaşayan insanlar hala risk altındadır.
Çalıştığınız ve Yaşadığınız Çevrede Kendinizi Kansere Karşı Korumak İçin İpuçları:
Yaz aylarında açık hava çalışanları, güneşin UV ışınlarının zararlı etkilerini azaltmak için şunları yapabilir:
- Çalışma sürenizi özellikle öğle saatlerinde gölgede geçirmeye çalışın.
- Kıyafetlerle korunmak; yüzünüzü ve boğazı koruyan bir şapka takın, ayrıca uzun kollu ince kıyafetler ve güneş gözlüğü kullanın.
- Boya, toz, talaş ve tarımda pestisit maruziyetini en aza indirmek için maske ve koruyucu giysiler kullanın ve ellerinizi sık yıkayın.
- 30 faktörlü koruyucu güneş kremi kullanın ve bunu düzenli uygulayın.
Vardiyalı Çalışma ve Kanser Muamması
2007'de Uluslararası Kanser Araştırmaları Ajansı [International Agency for Research into Cancer (IARC)], gece vardiyalarında çalışmanın kanser riskini - özellikle meme kanseri riskini - arttırabileceğini duyurmuştu. Daha sonra 2016 yılında 1.4 milyon kişiyi kapsayan başka bir çalışma nöbet usulü çalışmanın kanser riskini anlamlı bir şekilde etkilemediği sonucunu duyurdu. Fakat sonuçları Ocak 2018'de yayımlanan ve şimdiye kadar bu konuda yapılmış 61 çalışmanı kapsamlı bir şekilde değerlendiren bir meta-analiz çalışması ise gece vardiyalı çalışmanın meme, deri ve rahim kanseri anlamlı bir şekilde riskini artırabileceğini ve bu artışın en belirgin olarak nöbet usulü çalışan hemşirelerde ve meme kanseri için olduğu sonucunu duyurdur. Bu risk artışının birçok olası sebebi sayılmakla birlikte, sirkadiyen ritimde, melatonin hormonunda ve uykuda düzensizlik ilk akla gelenler.
Net Bir Sonuç Ortaya Koyamayan Ardışık Çalışmalar Sonrası Şimdilik, Vardiyalı Çalışan Kadınlara Tavsiyelerimiz Diğer Tüm Kadınlarla Aynı:
- Alkol miktarını azaltmak, aktif olmak ve sağlıklı bir kiloda kalmak meme kanseri riskini azaltmaya yardımcı olur.
- Meme kanseri dahil diğer kanserlerin belirtilerini öğrenmek ve erken teşhis için kanser taramaları yaptırmak çok önemlidir.
Cancer risks in the workplace.
Cancer Research UK webpage - cancerresearchuk.org