En İyi Diyet Hangisidir?
Yeryüzünde yaşayan tüm insanların akıllarındaki ortak sorulardan birçoğu beslenme şekilleri hakkında. İşte bu sorulara cevap vermek için her yıl yirmiden fazla sağlık profesyoneli tarafından, binlerce bilimsel makale taranıp EN İYİ DİYETLER listesi oluşturulmaktadır. Bu liste U.S. News tarafından düzenli olarak güncellenmekte ve BEST DIETS OVERALL adı ile yayımlanmaktadır. 40 diyetin yer aldığı listede diyetler, güvenlik, etkililik, uygulanabilirlik, kilo verme ve hastalıklardan korunma gibi özelliklerine göre sınıflandırılmaktadır.
2022'nin "En İyi Diyetler" listesine göre Akdeniz Diyeti, artık en sağlıklı diyet! Bunun en önemli sebebi, yeni bilimsel kanıtların, bu diyetin birçok kronik hastalığa karşı koruma sağlamasının yanında, "uzun yaşama" da katkı sağladığının göstermesidir. (Not: Listenin devamına, yazının sonunda ulaşabilirsiniz)
- İlgili konu: Akdeniz Diyeti Nedir, Nasıl Uygulanır?
Öngörümüz tuttu, Akdeniz Mutfağımız hak ettiği noktaya geldi!
Yıllardır web sitemizde Akdeniz Diyeti'nin sağlık faydalarını ortaya koyan bilimsel çalışma sonuçlarını paylaşmaktayız. Akdeniz Diyeti’nde amaç, bireylerin sağlıklı kilolarının korunması ve ortaya çıkabilecek şeker, yüksek tansiyon gibi kronik hastalıkların ve kanser riskinin azaltılmasıdır. Yapılan araştırmalarda Akdeniz Diyeti’ni uygulayan Akdeniz ülkelerinde yaşam sürelerinin daha uzun olduğu ve bireylerin daha sağlıklı bir yaşam sürdükleri görülmüştür.
Bir Diyetin "En İyi" Olduğuna Nasıl Karar Verilir?
"US News" bu konuda dünyanın öncü kuruluşudur. "En İyi Diyetler Listesi" hazırlar ve yıllık olarak günceller. US News web sitesinin editörleri, tıbbi bilimsel yayınları, resmi raporları ve diğer kaynakları aylar boyunca tarayarak her bir diyet için bir profil hazırlar. Bu profil diyetin nasıl uygulandığını, neyi amaçladığını ve sağlık risklerini içermektedir. Daha sonra uluslararası bilim arenasında tanınmış doktor, beslenme uzmanı ve araştırmacılardan oluşan 22 kişilik ekip her bir diyeti kendi görüşlerini katarak 7 kategoride değerlendir.
Bu kategoriler;
- Ne kadar kolay uygulanıyor?
- Kısa dönemde kilo verdirme etkisi
- Uzun dönemde kilo verdirme etkisi
- Beslenme açısından tamamlayıcılığı (günlük beslenme ihtiyacını karşılaması)
- Sağlık açısından güvenilirliği
- Diyabetten (şeker hastalığı) korunmada ve yönetilmesindeki etkisi
- Kalp hastalıklarından korunmada ve yönetilmesindeki etkisi değerlendirilerek oluşturulur.
Editörler uzmanların değerlendirmelerini 1’den (en düşük) 5’e (en yüksek) olacak şekilde puanlama sistemine çevirdiler. Böylece yaklaşık 40 diyetten oluşan bir sıralama meydana gelir.
Dünyada bazı bölgelerde yaşam süreleri belirgin bir şekilde daha uzundur
Blue Zones Nedir?
Dünyada en uzun yaşam sürelerinin olduğu bazı bölgeler belirlenmiştir. Bu bölgelere Blue Zones denmektedir. Bu bölgelerdeki insanların genellikle 100 yaşına kadar sağlıklı bir şekilde yaşadıkları gözlemlenmiştir. Dünyada belirlenen 9 bölgede tüketilen besinlerin araştırması yapılmış ve bu bölgedeki insanların Akdeniz Diyeti’ni sıkı bir şekilde uyguladıkları görülmektedir.
Blue Zones olarak seçilen bu bölgelerdeki insanların ortak özelliklerini sıraladık:
- Mevsimine göre bol sebze ve meyve tüketimi mevcut,
- Tam tahıllı gıdaların tüketimi mevcut,
- Balık sıkça tercih ediliyor,
- Keçi sütü ve peyniri tüketilen gıdalar arasında,
- Bölgeye özgü otlardan çay ve yemeklerinde kullanmakta (Hindiba, Rezene vb.)
- Zerdeçal, tatlı patates ve yosun tercih edilen besinler arasında,
- Et tüketimi yerine ise tofu tüketen bölgeler mevcut; esmer pirinç, yeşil çay ve bazı mantar türleri tükettikleri besinler arasında,
- Kurubaklagil ürünlerinin fazla tüketimi bitkisel protein desteğini sağlarken aynı zamanda vücudun posa ihtiyacını da karşılamaktadır.
- Bu bölgelerin en önemli noktalarından biri ise insanlar arasındaki yardımlaşma ve bir amaç için yaşadıklarını bilmeleri,
- Yine Blue ZoneS bölgelerinde yaşayan insanların ortak özellikleri, devamlı hareketli bir yaşamlarının olmasıdır. Bu durum, bu bölge insanlarının yaşam sürelerini uzatan en önemli neden olarak görülmektedir,
- Ailenin çok önemli yere sahip olması ve birlikte yardımlaşarak yaşamak bu bölgelerde yaşayanların ortak noktalarından bir tanesi,
- Öğlenleri yapılan kısa şekerlemeler de yaşam tarzlarının bir parçası,
- Ara öğünler çok sık tercih edilmemekte, bununla birlikte genellikle öğleden önceleri ve kuruyemiş tüketimi tercih edilerek yapılıyor,
- Kırmızı et tüketimi ayda az miktarda ve ayda en fazla 4-5 kez tercih ediliyor,
- Su tüketiminin günde en az 5-6 bardak olduğu bilinmektedir.
Aşağıda güncellenen "En İyi Diyetler Listesi"ni bulabilirsiniz
*
Akdeniz Üniversitesi Gerontoloji Bölümü Başkanı İsmail Tufan ile ekibi tarafından 15 yıldır sürdürülen ve sonuçları 2016 yılında açıklanan bir çalışmada ise, Türkiye'de en uzun ömürlü insanların yaşadığı yer Ordu'nun Gölköy ilçesi olarak tespit edilmiştir.
