BEP protokolünde hangi kemoterapi ilaçları bulunur?

  • Bleomisin
  • Etoposid
  • sisPlatin

BEP nasıl etki eder?

BEP rejimindeki her bir ilaç kanser hücrelerinin büyümesini durdurmak ve onları öldürmek için tasarlanmıştır.

BEP protokolü ile tedavinin amacı nedir?

BEP genellikle tedavi (küratif, tam şifa) amacı ile verilir. Hastalığın evresine göre göre şifa oranları farklılık gösterir. Yüksek riskli hastalarda %40'lara kadar düşen tam şifa oranı, erken evre (T2N0) hastalıkta %97'ye kadar yükselmektedir.

-İlgili konu: Testis kanseri nedir? Sebepleri - risk faktörleri nelerdir? Çeşitleri nelerdir?

BEP uygulama şekli, dozu ve program

  • Bleomisin 30 ünite, tedavinin 2. 9. ve 16. günlerinde toplardamardan (I.V. =Intravenöz) 10 dakikada yavaşça uygulanır. Bu şekilde, damar yoluyla belli bir sürede ilaç uygulamaya infüzyon denir.
  • Etoposid 100 mg/m2, tedavinin 1. 2. 3. 4. ve 5. günleri toplardamardan 60 dakikada infüze edilir.
  • Cisplatin 20 mg/m2, tedavinin 1. 2. 3. 4. ve 5. günleri toplardamardan 120 dakikada infüze edilir.

Not: ilaç dozları ve uygulama süreleri hekiminizin önerisine göre değişiklik gösterebilir.

BEP rejiminin tahmini süresi

  • BEP rejiminin uygulama süresi 1. 2. 3. 4. ve 5. günlerde 5 saate kadar sürebilir. Tedavinin 2. 9. ve 16. günleri yaklaşık 1 saat sürmektedir. 
  • İnfüzyon süreleri klinik araştırmalara dayanmaktadır, ancak doktor tercihine veya hastanın tedaviyi tolere etme durumuna bağlı olarak değişebilir. Ön ilaçlar ve sıvı destekleri daha fazla zaman katabilir. 
  • BEP rejimi genelde hastaların tedavi sonrası evine döndüğü günübirlik kemoterapi ünitelerinde uygulanır. 
  • BEP rejimi her 21 günde (3 hafta) bir tekrarlanır. Bu döngü 1 kür olarak bilinir. Tedavinin süresi, tedaviden görülen faydaya bağlı olarak genelde 4 kür uygulanır. Ancak bu süre hekimin uygun gördüğü şekilde değiştirilebilir.

BEP rejiminin yan etkileri

Çoklu ilaç rejimlerinde, her ilacın kendine özgü yan etkisi vardır. Bu iki ilacın birlikte verilmesiyle ortaya çıkabilecek yan etkiler, yapılan klinik araştırmaların sonuçlarına göre tahmin edilmiştir. Yapılan klinik araştırmalarda BEP rejimi ile ilgili en sık görülen yan etkiler aşağıdaki gibidir: 

  • Mide bulantısı (%72)
  • Yorgunluk (%63) 
  • Parmak veya ayak parmaklarında karıncalanma, uyuşma, yanma (periferik nöropati) (%36)
  • Ağız içi yaraları (%35) 
  • Kulaklarda çınlama (%11)
  • Akciğer enfeksiyonu (%11) 
  • Nötropenik ateş (%10)
  • Düşük beyaz kan hücreleri (%8)
  • Böbrek hasarı (%4)
  • Artan kanama riski [düşük trombositler; trombositopeni]

Bu yan etkilere dair yapılan çalışmaların, şu anda sahip olduğumuz birçok anti-bulantı ilaçları mevcut değilken yapıldığı unutulmamalıdır. Günümüzde, bulantı veya kusma yaşayan hastaların yüzdesinin çok daha düşük olduğu bilinmektedir.

Takip

BEP kemoterapi rejimi alan hastalara ne sıklıkla takip gereklidir?

Her tedavi öncesi kanların kontrol edilmesi önerilir. Gerekli olan kan tahlilleri tam kan sayımı (hemogram), kapsamlı metabolik panel (biyokimya), kan magnezyum ve potasyum düzeyidir. Hekimin önerisine göre başka kan tahlilleri eklenebilir.

Görüntüleme (radyolojik inceleme) ne kadar sıklıkla gereklidir?

Görüntüleme tedaviden önce, tedavi bittikten hemen sonra ve rutin takip sırasında kontrol edilebilir. Yapılan görüntülemeler; bilgisayarlı tomografi (BT) taraması, manyetik rezonans görüntüleme (MRI), PET-tarama, kemik taraması veya röntgendir.

Not: Bleomisin almak için akciğer fonksiyonlarının yeterince sağlıklı olduğundan emin olmak gerekir. Genellikle tedaviye başlamadan önce solunum fonksiyon testleri (SFT) yapılabilir. Bleomisin alan hastalar tedavi boyunca ve bittikten sonra akciğer yan etkileri yönünden kontrol edilir.

Kan testi veya görüntüleme sonuçları tedaviyi nasıl etkiler?

Sonuçlara bağlı olarak doktorunuz BEP rejimi kullanımına planladığı gibi devam edebilir, dozunu değiştirebilir veya tedaviyi değiştirebilir.

BEP tedavisi sırasında ve sonrasında dikkat edilmesi gerekenler

  • Sisplatin alırken böbrek hasarına karşı korunmak için İntravenöz (I.V.) sıvılar, hidrasyon sağlamak (sıvı desteği) verilir. Bu sıvılar potasyum ve magnezyum gibi elektrolitler içerebilir. 
  • Sadece ilk kürde ilk Bleomisin dozundan önce, bazen infüzyon reaksiyonlarının meydana gelmemesini sağlamak için küçük bir test dozunda bleomisin verilebilir. Test dozu tolere edilirse, tam dozun kalan kısmı infüze edilir. Test dozunun her kürde tekrarlanması gerekmez.
  • BEP rejimi sperm sayısını azaltabilir. Tedaviye başlamadan önce, daha sonra çocuk sahibi olabilmek için sperm saklanması konusunda hekiminiz ile görüşün. 
  • Tipik olarak, beyaz kan hücrelerinin üretimini uyarmak ve nötropeni dönemlerini önlemek için kemoterapiden sonra filgrastim (Neupogen, Tevagrastim, Leucostim, Fraven) veya lenograstim (Granocyte) verilir. 
  • Onkoloji eczacınız ilaçların birbiriyle ilgili etkileşimi olup olmadığını kontrol etmelidir.

Bireysel ilaç etiket bilgileri

Bleomisin (Blemisin, Bleocin-S, Bleolem)

Etki mekanizması

Bleomisinin tam etki mekanizması bilinmemekle birlikte, mevcut kanıtlar, ana etki tarzının, ağırlıklı olarak DNA sentezini, daha az olarak RNA ve protein sentezini baskılaması olduğunu düşündürmektedir. Bleomisinin, DNA'yı bölen süperoksit ve hidroksit serbest radikalleri üretmek için oksijenle reaksiyona giren bir psödoenzimi üreten metal iyonlarını (esas olarak demir) şelatlaştırdığına inanılmaktadır.

  • Bleomisin intavenöz (I.V.) bir infüzyondur.
  • Sigara içenlerde, 40 yaşın üzerindeki hastalarda, göğüste radyasyon tedavisi öyküsü olanlarda, ek oksijen kullanımı ve daha önce bleomisin alan hastalarda şiddetli akciğer enfeksiyonu riski artmaktadır.
  • Akciğer seslerinde hırıltıya veya nefes darlığına neden olabilir. Bunu önlemek için, kalan dozun güvenli olduğundan emin olmak için ilk kürde, bir test dozu (1 ünite) uygulanır, nefes darlığı oluşmuyor ise kalan doz verilebilir.
  • Böbrek yetmezliği olanlar için özel doz ayarlamaları gerekebilir.

Genel Bleomisin yan etkileri

  • Döküntü veya ciltte lekelenmeler gibi çeşitli cilt değişikliklerine neden olabilir. Cilt değişiklikler, tedavinin ikinci veya üçüncü haftasına kadar gelişmeyebilir
  • Ağız yaraları
  • Saç kaybı
  • Solunum problemi

Etoposid (Etoposid Ebewe, Etoposide Amphar, Etoposide-Teva)

Etki mekanizması

Etoposide, Amerikan Mayapple adlı bitkide bulunan bir toksin olan podofillotoksinden türemiştir. İlk olarak 1966'da sentezlendi ve 1983'te ABD Gıda ve İlaç Dairesi FDA tarafından kanser tedavisi için onaylandı. Etoposid, DNA topoizomeraz II adlı enzimin aktivitelerini hedeflediğini ve böylece DNA kırılmaları üretilmesine ve hücre metabolizmalarının çeşitli yönlerini etkileyen bir tepkiye yol açmaktadır.

  • Etoposid, genelde olarak 30-60 dakika veya bazı durumlarda sürekli infüzyon olarak verilen intravenöz (I.V.) infüzyondur.
  • Etoposid greyfurt suyu ile etkileşir ve birlikte alındığında etoposide bağlı yan etkilerin daha fazla oluşmasına neden olabilir.
  • Azalmış böbrek veya karaciğer fonksiyonu için özel doz ayarlamaları gerekebilir.

Genel Etoposid yan etkileri

  • Genellikle etoposid saç kaybına neden olur. Bu geçici bir yan etkidir. Tedavi bittikten sonra saçlar tekrar uzar. 
  • İshal, ağız yaraları ve mide bulantısı gibi sindirim sisteminde yan etkiler yaygın olabilir.
  • Nadir olmakla birlikte, akut lösemi gelişimine (% 2-12) sebep olabilir ve tipik olarak tedaviden 2-3 yıl sonra ortaya çıkmaktadır.
  • Düşük kan sayımlarına neden olabilir (beyaz kan hücreleri, kırmızı kan hücreleri ve trombositler)

Sisplatin (Cisplatin Ebewe, Cisplatin-Koçak, Cisplatin DBL, Cisplatinum)

Etki mekanizması

Sisplatinin kanser hücreleri üzerindeki etkisi, DNA'daki pürin bazlarla çapraz bağlanma kabiliyeti ile bağlantılıdır; DNA onarım mekanizmalarına müdahale ederek DNA hasarına neden olur ve daha sonra kanser hücrelerinde programlı hücre ölümü apoptozu tetikler. 

  • Sisplatin, tipik olarak bir ila iki saat içinde verilen bir intravenöz (I.V.) infüzyonudur. 
  • Sisplatinin uzun süreli kullanılması böbreklerde şiddetli enfeksiyonlara sebep olabilir. 
  • Çoklu dozlardan kaynaklanan diğer yan etkiler şunlardır: düşük kan sayımı, bulantı, kusma ve işitme kaybı.
  • Doz ayarlamaları, düşük böbrek fonksiyonu veya düşük kemik iliği için gerekli olabilir (düşük kan sayımı).
  • Sisplatin insan fetusu için tehlikelidir; Kadınlar bu ilacı kullanırken hamilelikten kaçınmalıdır.
  • Kadınlar cisplatin kullanırken emzirmemelidir; insan sütüne geçtiği bilinmektedir. 

-İlgili Konu: Devrim yaratan kanser ilacı Sisplatin ve şaşırtan öyküsü

Genel Sisplatin yan etkileri

  • Özellikle yaşlı hastalarda böbrek problemleri görülebilir.
  • Bulantı ve kusma, hem akut (ilk 24 saat içinde) hem de gecikmeli (infüzyondan iki ila beş gün sonra) görülebilir.
  • İshal 
  • Düşük kan hücresi sayımı (miyelotoksisite, akut lösemi) 
  • İşitme sorunları - kulak çınlaması. Tüm hastalar için başlangıç işitme testi yapılmalıdır.
  • Düşük kan elektrolitleri: magnezyum, potasyum, kalsiyum, sodyum ve fosfat
  • Ellerde ve ayaklarda uyuşukluk, karıncalanma tarzında ağrılar olabilir.
  • Görmede problemler oluşabilir; tam iyileşme genellikle terapi durdurulduktan sonra başlar.
  • Karaciğer problemleri; iyileşme genellikle terapi durdurulduktan sonra başlar.