Helikobakter pilori ve mide kanseri ilişkisi nasıldır?

Helikobakter pilori adlı bakteri ve bunun yol açtığı uzun süreli inflamasyonun mide kanserinin ana nedeni olduğu bilinmektedir. Helikobakter pilori enfeksiyonu tüm dünya genelinde yaygın olarak gözükmektedir bununla birlikte Uzakdoğu’da en yaygındır; ayrıca Uzakdoğu, mide kanserinin de en sık görüldüğü yerdir.

Mide kanseri riski için Helikobakter pilori tedavisinin önemini gösteren 2 güncel çalışma

1. Ailesinde mide kanseri öyküsü olan kişilerde Helikobakter pilori tedavisinin yararı

30 Ocak 2020'de yine NEJM'de yayımlanan bu dikkat çekici çalışmada amaç, birinci derece yakınında mide kanseri olduğu için risk altında olan bireylerde Helikobakter tedavisinin, gelecekte mide kanseri riskini azaltıp azaltmadığını incelemekti.

  • Çalışmaya hem Helikobakter pilori enfeksiyonuna sahip hem de birinci derece yakınında mide kanseri öyküsü olan 1676 kişi alındı.
  • Tek merkezli, randomize (hasta seçimi rastgele) ve çift-kör bu klinik araştırmada; hastaların 832'sine tedavi (30 mg lansoprazol, 1000 mg amoksisilin, ve 500 mg klaritsomisin) verilirken, kontrol grubunda 844 kişiye plasebo verildi.
  • Medyan (ortanca) 8.2 yıllık takip sonucunda; tedavi verilen hastaların %1.2'sinde mide kanseri gelişirken; plasebo verilenlerin %2.7'sinde mide kanseri gelişti ve bu fark istatistiki olarak anlamlı bulundu.
  • Ailesinde mide kanseri öyküsü bulunan Helikobakter pilori taşıyıcılarına tedavi vermek, plaseboya göre mide kanseri riskini %55 azalttı.
ailede mide kanseri öyküsü olanlarda helikobakter pilori tedavisinin faydası

2. Mide kanseri tanısı almış hastalarda, Helikobakter tedavisinin ikincil kanserleri önlemesi

Mide kanserinin en sık görüldüğü ülke ise Güney Kore’dir ve bu ülkeden çıkan büyük bir klinik çalışma 22 Mart 2018’de NEJM’de yayımlanmıştır.

Helikobakter piloriyi uygun antibiyotiklerle tedavi etmenin mide kanseri riskini azalttığı önceki çalışmalarla gösterilmişti. Bu çalışma ise, daha önce erken evre mide kanseri tedavisi görmüş kişilerde, helikobakterin antibiyotikle tedavisinin, metakron (ikincil) mide kanseri gelişimi riskini anlamlı derecede azalttığını göstermektedir.

Not: İkincil kanserler ikiye ayrılır: aynı organda farklı zamanlarda ve farklı bölgelerde kanser çıkmasına metakron kanser adı verilir. Aynı kişide farklı organlarda çıkan kanserlere ise sekonder kanser denir.

Günümüzde lenf nodu metastazı riski taşımayan erken evre mide kanserinin standart tedavisi endoskopik rezeksiyondur. Endoskopik rezeksiyonda mide korunduğu için, yılda yaklaşık % 3'lük bir sıklıkla, metakron mide kanserleri gelişebilir.

Çalışmaya erken evre mide kanseri olup, endoskopik yöntemle midenin iç yüzeyinden tümörü kazınarak tedavi olmuş 470 hasta alındı. Hastalar, tedavi sorası rastgele iki gruba ayrılarak, bir gruba helikobakter antibiyoterapisi uygulanırken diğer gruba plasebo verildi.

Ortanca olarak 5,9 yıllık takip sonrası;

  • Helikobakter tedavisi alan grupta 14 hastada (% 7) metakron mide kanseri gelişirken, plasebo grubunda 27 (% 13) hastada ikincil mide kanseri gelişti. Yani helikobakter tedavisi, metakron mide kanseri gelişme riskini %50 azalttı.
  • Çalışmada alt grup analizine tabi tutulan 327 hasta arasında, helikobakter tedavi grubunun % 48’inde, plasebo grubunun % 15’inde mide atrofi derecesinde başlangıç düzeye göre düzelme gözlendi.
  • Ciddi yan etkiler açısında bir farklılık bulunmadı; hafif yan etkiler tedavi grubunda daha sıktı.
  • Bununla birlikte genel sağkalım / yaşam sürelerinde anlamlı bir farklılık bulunmadı.

Sonuç olarak, bu çalışmaya göre erken evre mide kanserinde endoskopik cerrahi sonrası H. pylori tedavisi metakron mide kanseri gelişme riskini azaltmaktadır.