Lahana, turpgiller familyasından sayılan, kat kat yaprakları olan bir sonbahar ve kış sebzesidir. Beyaz lahana, mor lahana, brokoli, karnıbahar, kara pancar, süs lahanası (kale) ve brüksel lahana bu familyadan sayılır. Bütün olarak lahanalar ve benzeri sebzeler grubu oldukça sağlıklıdır. Lahana sebze grubunun faydaları ve kullanım alanları nelerdir? Kanser tedavisinde nasıl bir yeri vardır? sorularını cevaplayıp sizlerle sağlıklı lahanalı bir yemek tarifi paylaşacağız.
Lahana sebze grubunun faydaları nelerdir?
Genel olarak sebze ve meyveleri tüketmenin, sağlık için, şüphesiz ki çok faydası vardır. Sebze ağırlıklı beslenmenin başta obezite, diyabet, kalp-damar hastalıkları ve kanser olmak üzere koruyucu etkisinden bahsetmek mümkün.
1. Radyasyona karşı koruyucu
Kanserlerin bir kısmının doğal radyasyon kaynakları sonucu oluştuğu bilinmektedir (örneğin radon). İnsanoğlu ve diğer canlılar, milyonlarca yıldan beri evrenden gelen kozmik ışınlar ve yerkürede bulunan doğal radyoaktif maddelerden yayılan radyasyona maruz kalmaktadır.
Vücudumuza solunum ve sindirim yollarıyla, hava, su, tüm bitkisel ve hayvansal besinlerde az da olsa bulunan radyoaktif maddeler alınmakta, bunlarda zamanla çeşitli organlarda birikmektedir.
Lahana ve diğer turpgil sebzelerde bulunan 3,3'-diindolilmetan (DIM) olarak adlandırılan bir bileşiğin, bazı hayvan araştırmalarında radyasyona bırakılan hayvanlarda, kısa vadeli sağkalım oranlarını artırdığı gösterilmiştir. DIM enjekte edilen farelerde kan hücre sayılarının (kırmızı ve beyaz kan hücreleri ile trombositler) daha yüksek olduğu tespit edilmiştir.
2. Kanserden korunma
Lahanada araştırılan ve kanser riskini azaltıcı etkisi olduğu düşünülen bir diğer bileşen sulforafandır (sulforaphane). Son 30 yılda yapılan araştırmalar düzenli olarak, turpgil sebzelerin tüketilmesinin kanser riskinin azalmasıyla ilişkilendirilmektedir.
Kırmızı lahanaya ve diğer kırmızı ve mor meyvelere rengini veren antosiyanin (anthocyanin) adlı bileşiğin laboratuvar çalışmalarında kanser hücrelerinin çoğalmasını yavaşlattığı gösterilmiştir. Ancak bu etki insanlarda kanseri önleme veya tedavisinde kullanımı yönünde henüz anlamlı sonuçlar vermemiştir. Dünyanın en uzun yaşayan toplumlarından biri olan Okinawa halkının beslenmesinin en önemli öğesinin yöresel mor patatesler olduğu tespiti, “acaba uzun yaşamlarının sırrı antosiyanin olabilir mi” sorusunu akla getirmiştir. Fakat Okinawalılar’ın, uzun yaşamalarına katkıda bulunacak mor patatesler dışında birçok farklı özellikleri de bulunmaktadır (hareketli bir yaşam, az yemek, güçlü sosyal bağlar, sebze ağırlıklı beslenme gibi).
- İlgili konu: Bitkisel ilaçla tedavi fitoterapi ve kanseri önleme - hayal mi, gerçek mi?
3. Kalp-damar sağlığı
American Journal of Clinical Nutrition'da yayımlanan yakın tarihli bir çalışmada, kalp-damar hastalıklarına bağlı yaşam kaybı oranı ile flavonit (flavonoid) yönünden zengin gıdaların alımı arasındaki ilişki incelenmiştir. Buna göre lahana içerisindeki yüksek polifenol içeriği, pıhtı oluşumunu azaltarak (kan sulandırıcı etki) ve kan basıncını düşürerek kalp-damar hastalıkları riskini azaltıyor olabilir.
4. Bağışıklık ve sindirim sistemi
Lahana turşu olarak tüketildiğinde probiyotik kaynağıdır ve probiyotiklerin bağışıklık ve sindirim sistemine olumlu etkileri bilinmektedir. Fakat turşularda yüksek tuz alımı riski vardır; bu nedenle mümkünse kendi yaptığınız ve yapımı sırasında çok az tuz kullandığınız turşuları tercih edin. Probiyotik gıdalarda bulunan sağlıklı bakteriler hem ürettikleri asidik ortamla lezzete katkıda bulunur hem de fermentasyonla oluşturdukları enzimlerle vitaminleri ve mineralleri absorbe etmeyi (bağırsaklardan emilme) kolaylaştırır. Lahana posalı bir gıda olduğu için kabızlığı önlemeye ve sağlıklı bir sindirim sistemini korumaya yardımcı olur.
-İlgili konu: KABIZLIK: Kanser Hastalarında En Sık Göz Ardı Edilen Sorunlardan Biri
Son yıllarda yapılan araştırmalarda, lifli-posalı beslenmenin bağışıklık sistemini ve kronik inflamasyonu (iltihap / yangı) düzenleyen bir rol oynayabileceğini; dolayısıyla kalp-damar hastalıkları, diyabet, kanser ve obezite gibi inflamasyon ile ilişkili durumların riskini azalttığı gösterilmiştir.
5. Kilo kontrolü
Lahana ve turpgiller çok düşük kalorili ve bol lifli olduğu için kilo vermeye yardımcı sebzeler arasındadır.
Lahananın besin içeriği nasıldır?
1 porsiyon lahana (75 gram) şunları içerir:
- 17 kalori
- 4 gram karbonhidrat (1 gram lif ve 2 gram şeker dahil)
- 1 gram protein
Yarım fincan pişmiş lahana, günlük C vitamini ihtiyacının yüzde 30-35'ini sağlar.
Ayrıca:
- 81.5 mikrogram vitamin K
- 11 miligram magnezyum
- 22 mikrogram folat
- az miktarda B-6 vitamini, kalsiyum, potasyum ve tiamin.
Lahana aynı zamanda; antioksidanlar kolin, beta-karoten, lutein ve zeaksantin, flavonoidler kaempferol, quercetin ve apigenin içerir.
-İlgili konu: B vitamini - kısaca - hangi besinlerde bulunur, faydaları ve eksikliği?
Meksika usulü lahana çorbası tarifi
Lahana Çorbası Tarifi
Gerekli Malzemeler:
- Yarım kuru soğan
- 1 havuç
- 1 kereviz sapı
- 1 er kırmızı ve yeşil biber
- 4-5 diş sarımsak
- 1 yemek tabağı dolusu lahana (lahana türlerini karışık veya tek bir çeşit kullanabilirsiniz)
- 1 kase brokoli
- 2 çorba kaşığı domates salça
- 1 kase haşlanmış kuru siyah veya beyaz fasulye
- 2 çorba kaşığı maydanoz
- Yarım limon
- 1 çay kaşığı kimyon
- 4 çorba kaşığı zeytin yağı
Lahana Çorbası Hazırlanışı 20 dakika:
- Orta ateşte büyük bir çorba tenceresinde 4 çorba kaşığı zeytinyağını ısıtın. Soğan, havuç, kereviz, biberleri ve sarımsağı doğrayıp ekleyin ve sık sık yumuşayana kadar 10-12 dakika karıştırın. Lahanaları ve brokoliyi doğrayıp ekleyin; hafifçe yumuşayana kadar, yaklaşık 10 dakika daha pişirin.
- Domates salçası, kimyon ve arzuya göre acı pul biber ekleyin; 1 dakika daha karıştırarak pişirin. Su, fasulye ve yarım çay kaşığı tuz ekleyin. Tencerenin kapağını açın ve yüksek sıcaklıkta kaynatın. Isıyı düşürün ve yarım kapatıp birkaç dakika daha kaynatın. Ocağınızın altını kapatıp maydanoz ve limon suyunu ekleyin. İsterseniz, peynir, yoğurt ve / veya avokado ile süslenmiş servis yapın.
