Mide kanseri erken evrede nadiren belirti gösterir, bu nedenle mide kanserli hastaların yarısından çoğu ileri (metastaz) evrede tanı alır. Erken evrede olup ameliyatla tedavi edilen mide kanserleri sıklıkla, herhangi bir bulgu vermeden veya tarama amaçlı yapılan endoskopiler sonucu tespit edilmektedir. Kanser tarama testleri, belirtileri olmayan bir kişide, kanserin araştırılma yöntemidir. Mide kanseri için tarama testleri batılı toplumlarda ve bizde rutin olarak uygulanmamakla birlikte, mide kanserinin en sık görüldüğü Japonya, Venezuela ve Şili gibi ülkelerde kanser tarama programlarının önemli bir parçasıdır. Resmi verilere göre ülkemizde mide kanseri erkeklerde 5. en sık, bayanlarda 6. en sık görülen bir kanser çeşididir. Bu yazımızda, mide kanserinin belirtileri ve risk faktörleri başta olmak üzere tanı ve tedavisi için neler bilmemiz gerektiği konularını sizlerle paylaşmaya çalıştık.

Mide kanseri belirtileri nelerdir?

Sebepsiz kilo kaybı ve müzmin karın ağrısı en sık görülen belirtilerdir. Sıklıkla kalori alımında azalmaya bağlı oluşur. Hastalığın neden olduğu iştahsızlık, bulantı, karın ağrısı, çabuk doyma hissi, ve/veya yutkunma güçlüğü kilo kaybına götürür.

  • İştah kaybı
  • Mide bölgesinde ağrı
  • Daha çok göbekte, karında belli belirsiz sızı
  • Az miktarda yemek yedikten sonra tokluk hissi
  • Mide ekşimesi veya hazımsızlık
  • Bulantı 
  • Kanlı veya kansız kusma
  • Karında şişlik veya sıvı birikmesi

Yukarıdaki belirtiler mide kanserinden ya da gastrit, mide ülseri, reflü gibi daha hafif seyreden başka hastalıklardan kaynaklanabilir. Bu nedenle bu şikayetlerden bir ya da birkaçına sahipseniz, geçmiyorsa veya kötüye gidiyorsa bir doktora başvurarak uzman görüşü almanızda fayda vardır.

mide kanseri belirtileri

Herkesin mide kanserine yakalanma ihtimali aynı mıdır? Mide kanseri risk faktörleri hakkında ne sormalıyım? Ne bilmeliyim?

Herkesin mide kanserine yakalanma ihtimali aynı değildir. Bir kansere yakalanma ihtimalinizi artıran nedenlere risk faktörleri denilir.

Mide kanseri için risk faktörleri şunlardır:

  • Cinsiyet: Mide kanseri, erkeklerde daha yaygındır.
  • Yaş: Hastaların çoğu 60 ile 80 yaşları arasındadır.
  • Kişinin yaşadığı yerin etkisi ve Etnik yapı: Tüm dünyada mide kanserine en sık rastlanan yerler; Japonya, Çin, Güney ve Doğu Avrupa, Güney ve Orta Amerika’dır. Bu hastalık, Kuzey ve Batı Afrika, Güney Orta Asya ve Kuzey Amerika’da daha nadir görülmektedir. 
  • Enfeksiyon etkeni bazı mikroorganizmalar:
    • Helicobacter pylori (H. pylori): bu bakteriye bağlı enfeksiyon, mide kanserinin ana sebebidir. Bu bakteriyle oluşan uzun süreli enfeksiyon, midenin iç tabakasında kanser öncesi değişikliklere ve iltihaplanmaya neden olabilir, ülser ve bazı lenfoma türleri ile bağlantılıdır. Ayrıca son yıllarda yapılan çalışmalar, EBV adlı virüs enfeksiyonunun mide kanserlerinin %10 kadarının sorumlusu olduğunu göstermektedir.
      - İlgili konu: Helikobakter pilori enfeksiyonu tedavisi ile mide kanserinden korunma
    • Epstein-Barr Virüsü (EBV): Bu virüs, “mono” infeksiyöz mononükleozis yani beze hummasına sebep olur. Yaşamlarının bir döneminde hemen hemen tüm yetişkinlerde var olan bu virüsün, neden bazı kişilerde mide kanserini tetikleyebildiği henüz netlik kazanmamıştır. Ancak, virüs mide kanser hücrelerinde bulunmuştur. 
  • Beslenme şekli: Mide kanserindeki risk artışının salamura edilmiş sebze, tuzlanmış balık ve et ürünleri, tütsülenmiş yiyeceklerin çok tüketilmesi ile doğru orantılı olduğu gözlenmiştir. Diğer yandan, bolca tüketilen taze meyve ve sebze mide kanseri riskini azaltır.
  • Tütün Kullanımı: Sigara içmek, mide kanseri riskini yaklaşık iki kat arttırdığı bilinmektedir. 
  • Aşırı Kilolu veya Obez Olmak: Aşırı kilolu veya obez olmak, midenin üst kısmında kanser oluşumunun olası nedenidir. Ancak, kiloya bağlı risk faktörünün aşırı kilo veya obezite ile ilgili ilişkisi henüz netlik kazanmamıştır.
  • Daha Önceki Mide Ameliyatı: Mide kanseri, ülser gibi diğer başka problemlerin tedavisi için midesinin bir kısmı alınmış kişilerde görülmesi olasıdır. Bu tür mide kanserleri, ameliyattan yıllar sonra da ortaya çıkabilir.
  • Pernisiyöz Anemi (bir çeşit kansızlık): Bu hastalık, midenin yiyeceklerden B12 vitamininin emilmesini sağlayan proteini yeteri kadar üretmemesi sonucu oluşur. Bu durum, kırmızı kan hücrelerinin eksikliğine (anemi) ve diğer problemlere kadar uzanabilir. Pernisiyöz anemisi olan kişilerde, mide kanseri riski yüksektir.
  • Menetrier Hastalığı: Nadir görülen bu hastalık, midede kanser oluşturacak değişikliklere yol açabilir.
  • Kan Grubunun Etkisi: Bilinmeyen bir sebeple, A grubu kana sahip olan kişilerde mide kanseri riski daha yüksektir.
  • Kalıtsal Kanser Sendromu: Bu sendrom, hastalığı veya durumu işaret eden belirtilerin bir araya gelmesidir. Aileden gelen kalıtsal gen değişiklikleri (mutasyon) ile oluşan bir dizi sendrom, mide kanseri riskini arttırabilir. Bu sendromlar :
    • Kalıtsal diffüz mide kanseri
    • Kalıtsal polip dışı kolorektal kanser (HNPCC)
    • Aileden genel adenomatöz polipozis (FAP)
    • Kalıtsal meme ve yumurtalık kanser sendromu
    • Li-Fraumeni sendromu
    • Peutz-Jeghers sendromu
  • Aile Geçmişi: Aile fertlerinde (anne, baba, kardeşler ve çocuklar) mide kanseri görülmüş kişilerin bu hastalığa yakalanma olasılığı daha yüksektir.
  • Mide Poliplerinin Bazı Türleri: Polipler, mide çeperinde gelişir ve iyi huyludur. Poliplerin çoğu, mide kanseri riskini arttırmaz. Ancak, adenomatöz polipler veya adenomlar zaman zaman mide kanserine dönüşür.
  • Yapılan Bazı İşlerin Etkisi: Kömür, metal, kauçuk endüstrilerinde çalışan kişilerde mide kanseri gelişme riski daha yüksektir.

Mide kanseri için yüksek risk taşıyorsam veya mide kanserinden şüpheleniyorsam ne yapmalıyım?

Mide kanserinden şüphelenmek için herhangi bir neden varsa, bir gastroenteroloğa (mide-bağırsak hastalıkları uzmanına) başvurmalısınız. Gastroenterolog sizi muayene edip değerlendirdikten sonra mide kanserinden şüphelenirse ilk olarak endoskopi uygulaması önerecektir.

  • Üst endoskopi uygulaması: Hasta sedasyon denilen bir anestezi yöntemi ile ilaçla uyutulur. Sonrasında ince, esnek, ışıklandırılmış, ucunda küçük bir video kamera olan ince bir boru, hastanın boğazından içeri sokulur. Tüp ilerlerken yemek borusu (özofagus), mide ve ince bağırsağın ilk bölümü incelenir. Normal görünmeyen bir duruma rastlanırsa, bu tüp aracılığıyla doku örneği alınır (biyopsi). Laboratuvar ortamında incelenen doku örnekleri, kanserin varlığını belirleyecektir.

- İlgili konu: Mide biyopsisi nedir, nasıl yapılır ve sonucu nasıl yorumlanır? (detaylı)

Biyopsi sonucu mide kanseri olduğu belirlenirse ilk olarak ne sormalıyım? Ne bilmeliyim?

Mide kanserinin hangi aşamada olduğunu sormalısınız. Çünkü mide kanserinde tedavinin en önemli belirleyicisi hastalığın evresidir. Hatta mide kanseri cerrahi müdahale yapılabilir ya da cerrahi müdahale yapılamaz olmak üzere 2 gruba ayrılmıştır.

Kanserin, lenf bezlerinde, yakın organlarda, ana kan damarlarına sirayet etmiş olması veya vücudun uzak bölgelerine yayılmış olması ya da hastanın elverişsiz sağlık koşullarına sahip olması, tümörün cerrahi müdahale ile tamamen alınmasını engelleyebilir. Erken evre kanserler genellikle cerrahi müdahale yapılabilir durumdadır.