Zayıflama İğneleri Obezite Cerrahisinin Yerini Alıyor – Neden ve Nasıl?

Son yıllarda obezite tedavisinde kullanılan glukagon benzeri peptid-1 (GLP-1) analogları, yani "incretin mimetikleri", halk arasında bilinen adıyla "zayıflama iğneleri", kilo kaybında oldukça etkili olduklarını kanıtlamıştır.

Peki, semaglutid (Ozempic), tirzepatid (Mounjaro) gibi ilaçlar obezite cerrahisinin rolünü azaltabilir mi, hatta tamamen ortadan kaldırabilir mi?

---

Zayıflama İğneleri ve Obezite Cerrahisi: Birbirine Rakip mi?

GLP-1 analogları, obezite tedavisinde etkili sonuçlar sunuyor. Peki, bu ilaçlar obezite cerrahisine olan ihtiyacı azaltıyor mu? Özellikle ABD'de bu eğilimin başladığına dair göstergeler var. Ancak, bu durumun sadece ilaçların etkinliğine mi dayandığını söylemek için henüz erken. Cerrahi işlemlerin riskleri göz önünde bulundurulduğunda bu eğilim olumlu bir gelişme olarak değerlendiriliyor.

Leipzig Üniversitesi Obezite Kliniği’nin başkanı ve Alman Obezite Derneği'nin medya sözcüsü olan Prof. Dr. Matthias Blüher, bu sorunun yanıtlarını ve ilaçların cerrahi ile etkileşimlerini açıkladı.

Almanya için konuşan Dr. Blüher, farklı bir tablo çizmektedir. Almanya'da ilaçların yüksek maliyeti ve sağlık sigortalarının bu maliyetleri karşılamaması, birçok hastayı bariatrik cerrahiye yönlendirmektedir. Bu noktada, obezite cerrahisinin önümüzdeki dönemde azalma eğilimi göstermesi en azından Almanya için beklenmemektedir.

Ülkemizde ise zayıflama iğnelerinin benimsenmesi Almanya'dan farklı olarak ABD'dekine benzer hızda olabilir.

---

Yazımızın detaylarına geçmeden, FDA (ABD Gıda ve İlaç İdaresi) tarafından onaylanmış ve zayıflama amaçlı iğne şeklinde kullanılan ilaçları inceleyelim:

---

Yeni Bir Dönem: Cerrahi mi, İlaç mı?

GLP-1 analogları sayesinde "tıpta yeni bir dönem başladı" diyebiliriz. Ancak obezite tedavisi yalnızca cerrahi ve ilaç seçenekleri arasında bir tercih meselesi değildir. Her iki yaklaşımın bir arada kullanıldığı tedavi modelleri, daha geniş bir hasta grubuna fayda sağlayabilir.

Örneğin Leipzig Üniversitesi’nde, bariatrik cerrahiden önce semaglutid kullanımı önerilmektedir. Cerrahi öncesinde kilo kaybı, ameliyat risklerini azaltmakta önemli bir rol oynamaktadır. Ayrıca, cerrahi sonrası kilo alımını önlemek için de GLP-1 analoglarının kullanılması mümkündür.

---

İlaçlar mı Daha Etkili, Cerrahi mi?

Tirzepatid gibi GLP-1 analoglarıyla ortalama %23 oranında kilo kaybı sağlanabilirken, tüp mide veya bypass cerrahisi ile bu oran %30-35 seviyelerine çıkabilmektedir. Ancak gastrik bantlama gibi daha az etkili cerrahi yöntemlerle kıyaslandığında, ilaçların benzer sonuçlar verdiği söylenebilir.

Çok ciddi derecede obez hastalar, örneğin vücut kitle indeksi (VKİ) 50’nin üzerinde olanlar için zayıflama iğnelerinin etkinliği konusunda yeterli veri bulunmamakta ve bu hastalarda cerrahi hala en uygun seçenektir. Ayrıca, ciddi kalp yetmezliği nedeniyle kalp nakli bekleyen ya da diz ve kalça protezi için hızlı kilo vermesi gereken hastalarda da cerrahi daha uygun bir seçenek olarak öne çıkmaktadır.

---

Kalıcılık: Cerrahi mi Daha Avantajlı, İlaçlar mı?

Obezite cerrahisi ile sağlanan kilo kaybının uzun vadede daha kalıcı olduğu bilinmektedir. Buna karşılık, GLP-1 analoglarıyla elde edilen sürdürülebilirlik, ilacın düzenli kullanımı ve yaşam tarzı değişiklikleriyle sağlanabilir. Ancak, bu ilaçların 10-20 yıl gibi uzun vadeli etkileri hakkında henüz yeterli veri bulunmamaktadır.

Vücut kitle indeksi (VKİ) 35'in altında olan hastalar için öncelikli tedavi yaklaşımı diyet ve egzersiz terapisi olmalıdır. Bu yöntemlerin yetersiz kaldığı durumlarda ilaç tedavisi bir sonraki seçenek olarak düşünülebilir, cerrahi ise ancak son çare olarak değerlendirilmelidir. Özellikle 10-20 kilogram fazla ağırlığı olan bireyler için cerrahi, başlangıç tedavisi olarak uygun bir seçenek değildir.

---

Sonuç: Bütüncül Yaklaşımın Önemi

GLP-1 analogları, obezite tedavisinde devrim niteliğinde bir yenilik sunmuş olsa da, şu an için obezite cerrahisinin yerini tamamen alabilecek bir çözüm olarak görülmemektedir. Ancak, bu ilaçların zamanla obezite cerrahisine olan ihtiyacı büyük ölçüde azaltma potansiyeli olduğu düşünülmektedir. Her iki yaklaşım da farklı hasta grupları için çeşitli avantajlar sunmakta olup, bireyselleştirilmiş tedavi planlarının önemi giderek artmaktadır.

Gelecek yıllarda, obezite tedavisinde cerrahi ve ilaçları birleştiren çok yönlü stratejilerin daha fazla hastaya umut ışığı olacağı tahmin edilmektedir. Bu bağlamda, sağlık sistemlerinin bu ilaçların daha geniş kitleler tarafından erişilebilir hale gelmesini sağlaması ve uzun vadeli etkilerini değerlendiren araştırmaları desteklemesi kritik bir öneme sahiptir.

---

İLGİLİ KONULAR

• Popüler Zayıflama İğneleri, Şimdi de Kanser Tedavisi için Deneniyor
• Zayıflama İğnelerinin Bilinmeyen Yan Etkileri