Kanser Hakkında Bilinen 10 Yanlış ve Doğruları
İnternette ve video kanallarında aradığınızda kanser, kanser teşhisi ve kanser tedavisi hakkında çok fazla içerikle karşı karşıya kalırsınız. Örneğin “kanser tedavisi” diye Google’da bir arama yapsanız, karşınıza 7 milyon 400 bin sonuç çıkmaktadır. Buradaki problem; o bilgilerin çoğunun yanlış ve hatta tehlikeli derecede yanıltıcı olmasıdır. Kanser hakkında söylenen yalanlar özellikle internetteki sayfalar aracılığıyla daha hızlı yayılabilmekte ve her geçen gün sayısı artmaktadır. Kaygı verici olan ise yanlış bilgiler ile doğru bilgileri bir birinden ayırt etmenin çoğu zaman zor olabilmesidir. Çünkü günümüzde bilim sahtekarları da bilim argümanları kullanmaktadır.
Bu yazımızda, düzenli olarak karşılaştığımız 10 kanser yalanını bilimsel kanıtlar çerçevesinde sizlerle paylaşmak istiyoruz:
- İddia 1: Kanser insan yapımı modern bir hastalıktır
- İddia 2: Kanseri yenmek için tek ihtiyacınız olan pozitif tutumdur
- İddia 3: Aya insan gönderebiliyorsak, şimdiye kadar kansere bir çare bulmuş olmamız gerekirdi
- İddia 4: Kanser tedavi süreci herkes için acı vericidir
- İddia 5: Kanser tedavisi herkes için aynıdır
- İddia 6: Kanser olan herkes tedavi görmek zorundadır
- İddia 7: Kanserin aslında saklanan mucizevi bir tedavisi var
- İddia 8: Homeopati, esrar yağı ve doğal ilaçlar kanseri tedavi edebilir
- İddia 9: Kanserle mücadelede ilerleme kaydetmedik
- İddia 10: Düzenli yapılan check-up taramaları ile her kanser görülebilir
1- Kanser İnsan Yapımı Modern Bir Hastalıktır
Halk arasında zamanla daha fazla duyulan bir hastalık gibi görülebilir, ancak kanser sadece batı toplumlarının "modern" insan yapımı bir hastalığı değildir. Kanser, insanlar olduğu sürece var olmuştur. Binlerce yıl önce Mısır ve Yunan hekimleri tarafından tanımlanmış ve araştırmacılar 3.000 yıllık iskeletlerde ve dinozor kemiklerinde kanser belirtileri bulmuşlardır. Küresel yaşam tarzıyla ilgili hastalıkların arttığı doğrudur, fakat kanser için en büyük risk faktörü yaştır. Yaşlandıkça hücrelerde DNA hasarı oluşması normaldir, bu kanser oluşumuna neden olabilir. Yaşam tarzı, diyet ve hava kirliliği gibi diğer faktörler, kanser riski üzerinde büyük bir etkiye sahiptir.
2- Kanseri Yenmek İçin İhtiyacınız Olan Tek Şey Pozitif Tutumdur
Pozitif bir tutumun tümörleri küçültebildiğine dair bilimsel bir kanıt yoktur. Olumlu bakış açısı, kanser tedavisi sırasında ve sonrasında yaşam kalitesini yükseltebilir. Yaşam kalitesini yükseltmek göz ardı edilemez bir faydadır. Aktif kalmanız, aile ve arkadaşlarınızla bağlarınızın korunması ve sosyal aktivitelere devam etmenizi sağlar. Buna karşılık, bu sizin refah hissinizi artırabilir ve kanserinizle baş etmenin gücünü bulmanıza yardımcı olabilir.
3- Aya İnsan Gönderebiliyorsak, Şimdiye Kadar Kansere Bir Çare Bulmuş Olmamız Gerekirdi
Kanser tedavisi, uzay uçuşu için gerekli olan mühendislik ve fizik bilgisinden daha karmaşıktır. Kanser aslında geniş bir hastalık grubunu içerir. Her birinin, kişiye göre farklı nedenleri olabilir. Buna göre kanserin tek bir tedavisi ve çaresi de olamaz. Ayrıca kanser hücreleri, hastalık seyrinde değişime devam edebilir. Bu, kanser hücrelerinin başlangıçta verilen kemoterapi ilaçlarına veya radyasyon tedavilerine artık tepki vermemesine de neden olabilir.
4- Kanser Tedavi Süreci Herkes İçin Ağrı ve Acı Vericidir
Bazı kanserler hiçbir zaman ağrıya neden olmaz. Kanser ağrısı yaşayan insanlar, özellikle ileri evre kanserli oldukları için, doktorlar bu tür ağrıları yönetmenin yollarını daha iyi öğrenmişlerdir. Nadir de olsa tüm ağrı ortadan kaldırılamasa bile, günlük rutini etkilemeyecek şekilde kontrol edilebilir.
5- Aynı Kanser Türündeki Herkes Aynı Tür Tedaviyi Görür
Doktorlar tedaviyi kişiye göre uyarlar. Hangi tedaviyi alacağınız; kanserinizin nerede, ne kadar yayılmış veya vücudunuzun işlevlerini ve genel sağlığınızı nasıl etkilediğine bağlı olarak değişkenlik gösterir. Günümüzde giderek artan bir şekilde genetik testler kanser tedavisinde yönlendirici olmaktadır. Genetik değişimler (örneğin mutasyonlar), vücudunuz kemoterapilere, moleküler tedavilere (akıllı ilaçlar) ve immünoterapilere nasıl yanıt vereceğini belirleyebilir.
6- Kanser Olan Herkes Tedavi Görmek Zorundadır
Kanser tedavisi görmek isteyip istemediğiniz öncelikle sizin tercihinizdir. Elbette çoğu insan kanserle karşılaşma durumunda tedavi olmayı seçecektir. Bununla birlikte kanserli bir kişi, şu durumlarda tedavi almamayı tercih edebilir:
- Yavaş büyüyen bir kanser. Laboratuvar testleri, kanserin çok yavaş büyüdüğünü gösterebilir. Bu hastalar kanseri beklemek ve izlemek isteyebilirler. Aniden daha hızlı çoğalmaya başlarsa, tedavi her zaman bir seçenek olabilir. Örneğin erken evre düşük riskli prostat kanserinde tedavisiz aktif takip de bir seçenektir.
- Diğer tıbbi durumlar. Başka önemli hastalıklarınız varsa, kanser sağlığınız için en büyük tehdit olmayabilir ve kanser tedavisi olmayabilirsiniz.
- Tedavinin olası yan etkileri ve yükünün, yararından fazla olacağı öngörülen, ileri evre bir kanser durumunda tedavi olmamayı seçebilirsiniz. Ancak bu durumla, doktorunuzun sizinle ilgilenmeyeceği anlamına gelmez, palyatif (destek) tedavilerin planlanması ve uygulanması da onkolojinin önceliklerinden biridir.
7- Kanserin Aslında Saklanan Mucizevi Bir Tedavisi Var
Kanser hastalığını tedavi edebilen ve ilaç firmaları ya da doktorlar tarafından saklanan mucizevi bir tedavisi yoktur. Esrardan kahveye kadar, internette, televizyonda, kanser için "doğal" ya da "mucize" tedaviler hakkında yazılar ve videolar sayısızdır. Fakat olağanüstü iddialar olağanüstü kanıtlar gerektirir. Ancak internetteki videolar ya da sosyal medyadaki paylaşımlar kesinlikle bilimsel kanıtlar değildir ve kaliteli, hakemli kanıtlar ile aynı tutulamaz. Kanserin mucizevi tek bir tedavisinin olması inandırıcı değildir, kanser tedavileri ancak modern tıp ile mümkündür.
8- Kanser Tedavisinde Hiç İlerleme Kaydedemedik
Kanseri sevdiğiniz birini kaybettiğinizde hiç ilerleme kaydedilmemiş gibi hissedebilirsiniz. Ancak kanser tedavilerinde ilerleme kaydedilmediği doğru değildir. Araştırmalardaki ilerlemeler sayesinde son 40 yılda kanser tedavisi görüp yaşamlarına normal bir şekilde devam eden kişilerin oranı iki katına çıkmıştır. Aslında, tüm kanserlerin yaklaşık yarısı şimdi en az on yıl hayatta kalıyor. Bugün teşhis ve tedavi edilen hastaların hayatta kalma şansı daha da yüksektir ve bu başarıda, örneğin fitoterapi uygulamalarının hiçbir rolü yoktur. Önümüzde hala uzun bir yol var. Kanser teşhis ve tedavi yöntemleri yeni arayış ve çalışmalarla ilerlemeye devam ediyor..
9- Homeopati, Esrar Yağı ve Doğal İlaçlar Kanseri Tedavi edebilir
Birçok hasta, başta kemoterapi olmak üzere modern tıbbi tedavilerin yerine daha "doğal" bir seçenek olup olmadığını merak ediyor, hatta deniyor. Esrar, homeopati ya da bitkisel yöntemlerin (fitoterapi) hastayı kemo ve radyoterapinin potansiyel yan etkilerinden koruyarak kanseri yok edeceğine inanıyorlar. Ve bu büyük yalana sadece bilgiye ve imkanlara ulaşımı sınırlı kişiler değil, her imkana sahip olduğu halde aklı karışmış olan birçok kişi de kanıyor (örneğin Apple’ın kurucularından Steve Jobs'ın öyküsü).
10- Düzenli Yapılan Check-Up Taramaları ile Her Kanser Kanser Görülebilir
Kanser, birçok türü olan oldukça kompleks bir hastalıktır ve her zaman erken fark etmenin kesin bir yolu yoktur. Buna karşın en sık görülen kanser türlerinden bazıları (örneğin akciğer, meme, kolon, rahim ağzı) için kanser tarama testleri mevcuttur.
