20 yıllık uluslararası bir çalışmanın bulgularına göre, akciğer kanseri taramasını yıllık düşük doz bilgisayarlı tomografi ile yaptıran ve tanı alan hastaların, uzun vadeli sağkalım oranları %80'e kadar çıkıyor.

Araştırmacılar, Uluslararası Erken Akciğer Kanseri Eylem Programı (I-ELCAP) adlı ileriye dönük bir çalışmaya kayıtlı 87.416 katılımcının akciğer kanserine özgü sağkalımını inceledi.

Akciğer kanseri, dünya genelinde kansere bağlı yaşam kayıplarının önde gelen nedenidir. Günümüzde, tüm evreleri birlikte değerlendirildiğinde, akciğer kanserine özgü 5 yıllık sağkalım oranını %20 civarındadır. Erken evreler için sağkalım oranları ise artmaktadır. Bununla birlikte ABD verilerine göre akciğer kanserlerinin sadece %16'sı erken yakalanıyor ve akciğer kanseri olan kişilerin yarısından fazlası teşhis konulduktan sonraki bir yıl içinde yaşamını kaybediyor.

Düşük-doz Akciğer Tomografisi Nedir?

Uzun süre sigara içtiği için akciğer kanseri açısından yüksek riskli bireylere erken tanı için günümüzde standart öneri, yılda bir çekilmesi önerilen düşük doz akciğer bilgisayarlı tomografidir. Daha önce 55 yaşına ulaşan ve 30 paket /yıl sigara içenlerin bu filmi yılda bir çektirmesi önerilirken, 2021 yılında yapılan güncelleme ile, 50 yaşına ulaşan ve 20 paket/yıl sigara içimi olan herkes akciğer kanseri açısından yüksek riskli sayıldı ve bu kişilere düşük doz akciğer tomografisi yapılması önerildi.

Not: Bir paket yılı, bir yıl boyunca günde ortalama 20 sigara (veya bir paket) içmeye eşdeğer olarak tanımlanır. Örneğin, 20 yıl boyunca günde 1 paket sigara içmek, 20 paket-yıl olarak hesaplanırken, 10 yıl boyunca günde 2 paket içmek de 20 paket-yıl olarak hesaplanır.

akciger kanseri taramasi infografik erken tani 2020

Düşük-doz BT Çalışması Katılımcılarının 20 Yıllık Hayatta Kalma Oranı %80

Bu büyük, uluslararası çalışmanın sonuçları, erken evre kanser teşhisi konan 1.285 tarama katılımcısı için genel 20 yıllık sağkalım oranının %80 (%95 CI, %77 - %83) olduğunu gösterdi. Bu veri, akciğer kanseri için şimdiye kadar bildirilen en yüksek sağkalım oranlarını gösteren istatistiktir. Teşhis edilen 1.285 kişinin %83'ünün 1. evre kansere sahip olduğu bildirildi.

Ortalama çapı 10 mm veya daha küçük olan patolojik evre IA akciğer kanseri olan katılımcılar için 20 yıllık sağkalım oranı %92'ydi (%95 GA, %87 - %96).

Bu sonuçlar, 2006 yılında NEJM'de yayımlanan ve aynı zamanda düşük doz BT ile %80 sağkalım oranları gösteren 10 yıllık bulguların devam ettiğini gösteriyor.

Buna karşın 2006 tarihli makalenin yazıldığı sırada, akciğer kanseri teşhisi konan ve bu çalışma kapsamında olmayan Amerikalıların %95'i bu hastalığa bağlı şu an yaşamını kaybetmiş durumda.

Akciğer kanserinde belirtiler ortaya çıktığında, kanser genellikle ilerlemiş durumdadır, bu nedenle erken evre akciğer kanserini saptamak için en iyi araç yıllık bir tarama programına kaydolmaktır; bu amaçla da en etkili yöntem düşük-doz akciğer BT'sidir. Direkt/düz akciğer filmleri, akciğer kanseri erken tanısı amacı ile etkili bulunmamıştır. 

Kanser yeterince küçük olduğunda ve cerrahi olarak çıkarılabildiğinde, hastalar uzun vadede etkili bir şekilde tedavi edilebilir.

Gelecekte ise likit biyopsi dediğimiz bazı kan testlerinin, bu düşük doz akciğer BT'lerinin yerine geçmesi olasıdır. Fakat o zamana kadar elimizdeki en iyi akciğer kanseri erken tanı tarama aracı bu gözükmektedir.

Bu çalışma, prospektif (ileriye dönük) veri toplayarak bir klinik araştırma yapmanın da önemini bir kez daha vurguluyor. 

Bulgular "Çok Umut Verici"

Bu, düşük doz BT taramasını değerlendiren en eski çalışmalardan biridir. İlk faydaların daha uzun bir gözlem süresi boyunca devam etmesi harika.

Bu, akciğer kanseri taramasının daha uzun bir gözlem süresi boyunca faydalı olduğu verilerini destekliyor ve birçok çalışmada takip sürelerinin daha kısa olduğunu bilmek önemli.

Akciğer kanseri taramasının, akciğer kanseri için yüksek riskli bireyler, yani en az 20 paket-yıllık tütün kullanım öyküsü olan ve 50-80 yaşları arasındakiler için önerildiğini tekrar hatırlatalım.

Şimdiye kadar bu taraman hala yüksek risk altındaki kişilerle sınırlıdır, ancak yararın örneğin asbeste veya ikinci el dumana maruz kalan insanları da kapsayıp kapsamayacağına dair tartışmalar var.

Şu anda en büyük zorluk, kriterleri gerçekten karşılayanlara tarama yapmaktır, çünkü sigara tüketim oranları çok yüksektir, buna karşın akciğer kanseri için böyle bir tarama yaptıran kişi oranı çok düşüktür.

Amerikan Akciğer Derneği'nin yeni bir raporu, yüksek riskli sigara içenlerin %6'sından daha azının tavsiye edilen yıllık akciğer kanseri taraması yaptırdığını bildirmektedir.