Sigara kullanımının kansere neden olduğu 1950’li yıllarda net bir şekilde kanıtlanmıştır. Şu ana kadar 17 kanser türüyle sigara kullanımı arasında direkt ilişki bulunmuştur, ancak sigaranın genetik seviyede sebep olduğu hasarlar tüm boyutları ile henüz anlaşılmamıştır. Science adlı bilim dergisinde yayımlanan çalışma, içilen sigara sayısıyla sebep olduğu gen mutasyonu sayısı arasındaki bağlantıyı göstererek, sigaranın neden olduğu genetik hasarın boyutlarını ortaya çıkarma adına önemli bir gelişme olmuştur.

Bilindiği üzere kanser “hücresel seviyede” genetik bir hastalıktır. Hücrelerin çoğalmasını, birbirleriyle ve çevreleriyle ilişkilerini kontrol eden genlerde meydana gelen mutasyonların birikmesi sonucu kanserleşme meydana gelir. Genetik biliminin gelişmesiyle birlikte bilim insanları kanserleşmeye giden gen hasarlarını ileri genetik analizlerle inceleme fırsatı bulmuştur. Bu çalışmaların en önemlilerinde akciğer kanserlerinin % 90’ından sorumlu olan sigaranın genlerde sebep olduğu etkiler araştırılmıştır. Sigara genlerde tamir edilemeyecek boyutta hasarlara neden olmaktadır.

Saygın bilim dergisi Science’da Kasım 2016 tarihinde yayınlanan çalışmada bilim insanları günlük içilen sigara sayısı ile gen hasarları sayısındaki ilişkiyi tespit etmişlerdir. Araştırmada sigara kullanan ve sigara kullanmayan kanser hastalarından alınan 5000 tümör örneği ileri genetik analizlere tabi tutularak, sigaranın yol açtığı belirli mutasyonlar tespit edilmeye çalışılmıştır.

Araştırmadan çıkan en önemli sonuç;

Günde 1 paket sigara içmenin akciğerlerde her yıl 150 yeni mutasyona neden olmasıdır.

Bu mutasyonların kanserleşmeye giden mekanizmalara başlatan başlangıç noktalarda olduğu tespit edilmiştir. Mutasyonların kişiler arasında çeşitliliğe uğradığını biliyoruz ancak sigara kullanımı ekstra mutasyonlara sebep olmaktadır.

Aynı zamanda diğer organlarda meydana gelen mutasyon sayıları da tespit edilmiştir. Buna göre;

Gırtlak bölgesinde 97, yutak bölgesinde 39, ağız bölgesinde 23, bağırsak bölgesinde 18 ve karaciğer bölgesindeki hücrelerde 6 mutasyon günde bir paket sigara içen insanlarda her yıl meydana gelmektedir. Sigara dumanıyla direkt kontak halinde olan organlarda hasarın fazla olduğu görülmektedir.

Peki bu çalışma kanser araştırmaları açısından ne ifade ediyor?

  • Bu çalışmayla birlikte sigaranın kanserleşmeye etkisi genetik açıdan daha iyi irdelenmiş oldu.
  • Sigaranın genlere verdiği zararları tespit etmek kanserin nasıl geliştiğini anlamada, korunmada ve yeni tedavi stratejilerinin geliştirilmesinde önemli katkılar sağlayacaktır.

Her geçen gün farklı bilim dallarının katkısıyla sigaranın kanserleşmeye olan etkilerinin boyutu daha iyi anlaşılmaktadır. Kanserden korunmak ve sağlıklı bir yaşama sahip olmak için atacağınız ilk adım sigarayı hemen bırakmak olmalıdır.