Helikobakter pylori bakterisinin neden olduğu kronik enfeksiyondan korunmanın yanı sıra, alkol ve sigara kullanımından kaçınmak, ideal kiloda olmak ve bu kiloyu korumak, kalıtsal mide kanseri riski taşıyan bireyler için düzenli kontroller yapmak, mide kanseri gelişme riskini azaltabilir.

Mide kanseri, Türkiye'de her yıl yeni kanser vakalarının yaklaşık %5,6'sını oluşturmaktadır. 2020 yılında Türkiye'de 13.075 yeni mide kanseri vakası tespit edilmiş ve bu hastalık nedeniyle 10.789 kişi hayatını kaybetmiştir. Ne yazık ki, yeni mide kanseri vakalarında bir azalma gözlenmemektedir. Ancak, birçok önleyici tedbir, gıda güvenliği ve sağlık hizmetlerindeki gelişmelerle mide kanseri riski azaltılabilir.

Mide Kanserini Önlemek 

Mide kanserini tamamen önlemenin kesin bir yolu yoktur, ancak hastalığın bazı risk faktörlerinin azaltılması için adımlar atabilirler. Mide kanseri için belirli risk faktörleri, değiştirilebilir niteliktedir. Bu faktörlerin iyileştirmesi için harekete geçileilir. Öte yandan değiştirilmesi mümkün olmayan faktörlerin takip edilmesi de erken tanı ve tedaviyle yardımcı olabilir, ki bu da sonuçların önemli ölçüde iyileştirilmesine katkı sağlayabilir.

Mide kanseri için değiştirilebilir risk faktörleri

  • Fazla kilolu veya obez olmak
  • İşlenmiş, mangalda pişirilmiş veya ızgarada pişirilmiş etlerin fazla tüketildiği ve meyve tüketiminin az olduğu bir beslenme tarzı
  • Sürekli olarak alkol tüketmek
  • Sigara içmek
  • Metal, kauçuk ve kömür gibi endüstrilerde çalışmak
  • Tedavi edilmemiş Helicobacter pylori (H. pylori) enfeksiyonuna sahip olmak

Değiştirilemeyen risk faktörleri şunları içerir

  • 60 ve üzeri yaşta olmak
  • Belirli bir ırk veya etnik kökene sahip olmak; Amerikalılar, Afrika kökenli Amerikalılar, Hispanik Amerikalılar, Pasifik Adalılar ve Asyalı Amerikalıların mide kanserine yakalnma riski  Hispanik olmayan beyaz insanlara göre daha fazladır.
  • Daha önce mide ameliyatı geçirmek
  • Bazı mide polip türlerine sahip olmak
  • Menetrier hastalığı veya kansızlık gibi hastalıklara sahip olmak
  • Kalıtsal kanser sendromu veya mide kanseri aile öyküsüne sahip olmak
  • A kan grubuna sahip olmak

Sağlıklı Kilonuzu Koruyun

Araştırmacılar, fazla kilolu olmanın ve obezitenin midenin üst kısmını etkileyen kanserlerle ilişkilendirildiğini belirtiyor. Sağlıklı kiloya ulaşmak ve bu kiloyu korumak, mide kanseri riskini azaltmaya yardımcı olabilir.

Düzenli fiziksel aktivite ve Akdeniz, MIND veya DASH gibi sağlıklı ve besleyici bir diyetle beslenmek, kişinin sağlıklı kilosuna ulaşmasına ve onu korumasına yardımcı olabilir. Daha fazla araştırma yapılması gerekse de araştırmalar bazı yiyeceklerin mide kanseri riskini artırdığını, bazıların ise bu riski azaltabileceğini göstermektedir.

Mide kanseri riskini artıran ve kaçınılması gereken besinler:

  • Yüksek tuz içeren yiyecekler
  • Tütsülenmiş yiyecekler
  • Kötü muhafaza edilmiş yiyecekler
  • Turşular
  • Izgara, mangalda pişirilmiş ve işlenmiş etler

Mide kanseri riskini azaltmaya yardımcı olabilecek besinler:

  • Taze meyve ve sebzeler
  • Narenciye meyveleri
  • Yeşil çay
  • Tam tahıllılar
  • Sarımsak, pırasa ve soğan gibi allium bileşiklerini içeren yiyecekler
  • Lahana, ıspanak, havuç ve domates gibi karotenoid açısından zengin yiyecekler

Sigara ve Alkol Tüketiminden Kaçının

Sigara içmek, mide kanseri ve diğer sağlık sorunlarının riskini artırır. Araştırmacılar, sigara içenlerin sigara içmeyenlere göre mide kanserine daha yatkın olduğunu bulmuşlardır. Ayrıca sigara içmek mide kanseri için bir başka risk faktörü olan H. pylori enfeksiyonunun tedavisinin etkinliğini de azaltabilir. Sigarayı bırakmak ise zamanla mide kanseri riskini azaltacaktır.

Sürekli olarak alkol tüketimi mide kanseri riskini artıracaktır. AKD'ye göre mide kanserine yakalanan ve günde üç veya daha fazla alkollü içki tüketen kişiler, alkolün mide kanseri üzerindeki etkisi için güçlü bir kanıttır. Alkol tüketiminden uzak durmak veya azaltımak, mide kanseri riskini azaltacaktır. 

H. pylori Enfeksiyonunun Tedavi Edilmesi

H. pylori bakteriyel enfeksiyonu, peptik ülserlerin en yaygın nedenidir. Bakteriler, midenin koruyucu tabakasını parçalayarak ülserlere neden olur. Bu durum da iltihaba yol açabilir. Mide astarındaki bu değişiklikler, astar hücrelerinin prekanseröz (kanser öncesi) hale gelmesine neden olabilir.

Kronik H. pylori enfeksiyonu mide kanseri riskini artırabilir. Araştırmacılar, enfeksiyonun antibiyotiklerle tedavi edilmesinin mide astarındaki değişiklikleri önleyebileceğini ve bunun da mide kanseri riskini azaltabileceğini buldular. Ancak, bunun doğru olup olmadığını belirlemek için daha fazla araştırmaya ihtiyaç duyulmaktadır.

İlaçları Bilinçli Kullanın

AKD'ye göre, araştırmacılar, aspirin, ibuprofen ve naproksen gibi nonsteroidal anti-inflamatuar ilaçların (NSAID'ler) kullanımını düşük mide kanseri riski ile ilişkilendirmiştir. Ancak AKD, NSAID'lerin aşırı kullanımının, bu potansiyel faydaların aksine sağlık komplikasyonlarına neden olabileceği konusunda da uyarmaktadır. Bu sağlık olası sağlık problemleri arasında hayati tehlike oluşturan iç kanama, kan basıncında artış ve böbrek ve karaciğer hasarı bulunmaktadır. Bu nedenle de uzmanlar mide kanserini önlemek için NSAID'lerin kullanılmasını kesinlikle önermiyor. Her ne açıdan olursa olsun ilaçlar, yalnızca sağlık uzmanlarının talimatlarına göre kullanılmalıdır. 

Ailenizde Mide Kanseri Öyküsü Olup Olmadığını Bilin

Mide kanseri geçirmiş kardeşler veya ebeveynler gibi yakın aile üyeleri olan kişilerin, hastalığı geliştirme olasılıkları daha yüksek olabilir. Ancak, hastalığı olanların çoğunun ailesinde mide kanseri öyküsü yoktur.

Kişinin ailesinde herediter diffüz mide kanseri (HDGC) adı verilen nadir bir genetik sendroma sahip olan biri varsa, kişinin mide kanseri riski önemli ölçüde artabilir. Bu sendromun en yaygın nedeni, CDH1 genindeki kalıtsal bir değişikliktir.

Mide Kanserinin İlk Belirtileri Nelerdir?

Mide kanserinin belirtileri, farklı birkaç durumla da ortak olduğu için fark edilmesi zor olabilir. Bu belirtiler şunları içerebilir:

  • Hazımsızlık
  • Mide yanması veya reflü
  • Mide bulantısı veya kusma
  • Yutmada zorluk
  • Çok hızlı doyma hissi
  • İştahsızlık
  • Kontrolsüz kilo kaybı
  • Yorgunluk
  • Üst karın bölgesinde ağrı
  • Üst karın bölgesinde yumru hissi

Kişi, mide kanseri için kendi kendini muayene edip teşhis koyamaz. Genel olarak belirtiler, çeşitli diğer rahatsızlıkların belirtileri ile benzer olduğundan mide kanseri tanısı için tıbbi testler gereklidir. 

Doktora Ne Zaman Başvurulmalı?

Kişi aşağıdaki durumları yaşıyorsa eğer, doktora başvurmalıdır:

  • Karın bölgesinde bir yumru hissediyorsa
  • Yutmada zorluk yaşıyorsa
  • Genel tedavilerden sonra 3 hafta boyunca düzelmeyen sindirim belirtileri yaşıyorlarsa
  • Yukarıdaki mide kanseri belirtileri 3 hafta boyunca devam ediyor, düzelmiyor veya kötüleşiyorsa

Özetle Mide Kanseri Riskini Azaltabiliriz

Mide kanseri her zaman önlenemeyebilir ancak, bazı değiştirilebilir faktörler ile mide kanseri riskinin azalmaya yardımcı olabilecek yollar vardır. Bunlar, sağlıklı kilonun korunması, sigara de alkol tüketiminden kaçınılması, gerektiğinde H. pylori enfeksiyonu için tedavi olunması gibi faktörleri içerir. NSAID'ler, mide kanseri riskinin azaltmasıyla ilişkilendirilse de uzun süreli kullanımının istenmeyen yan etkileri nedeniyle uzmanlar bu ilaçları bu amaç için kullanmayı önermemektedir.