Sigarayı bıraktıktan sonra akciğerin temizlenme süreci
Sigara ve tütün ürünleri bütün vücuda pek çok zarar verirken bundan en çok etkilenen solunum yolları ve akciğerlerdir. Merak edilen sorulardan biri ise sigarayı bırakmanın akciğerlere ne kadar faydası olup olmadığıyla ilgili. Live Science adlı dergide Haziran 2017’de yayımlanan bir araştırma, sigarayı bıraktıktan sonra akciğerlerin nasıl iyileştiğini bize anlatıyor.
Bir tek sigarayı bile içer içmez akciğerler, sigaranın içindeki kimyasallardan hemen zarar görmeye başlar. Gözümüzü dış etkenlerden koruyan kirpikler gibi akciğerlerin de içinde önemli görevleri olan silia isimli mikroskobik boyutta tüycükler (lung cilia) bulunur. Bu tüycükler fırçalayıp süpürür gibi solunum sırasında akciğeri koruyup temizler. Sigaradaki kimyasalların zararları bu tüycüklerin hareketlerini yavaşlatır ve işlevlerini azaltır, hatta tütün dumanı siliaları felç eder. Bu nedenle akciğerlerimiz havanın içindeki zararlı molekül, toz ve kimyasallara karşı savunmasız hale gelmeye başlarlar. Devamında yoğun balgam oluşumu gelir. Bahsettiğimiz bu tüylerin zarar görmesiyle atılamayan balgam akciğer iltihabına, enfeksiyona sebep olabilir.
Yukarıdaki resim: Akciğer siliaları, renklendirilmiş elektron mikroskobu görünümü.
Sigarayı bıraktıktan sonra vücudumuzda hangi değişiklikler gerçekleşir?
Sigarayı bıraktıktan sonra akciğer ve solunum yolları zararlı kimyasallarla daha fazla karşılaşmadığı için yeni tüycükler çıkar, büyür ve balgam ile enfeksiyon oluşumunu azaltır. Bir diğer iyileşme de soluk alış verişinde fark edilir. Sigara içenler özellikle spor yaparken, hatta tempolu yürürken bile nefessiz kalmanın ne demek olduğunu bilirler. Buna sebep olan karbonmonoksid seviyesi sigarayı bırakmayla azalır ve kırmızı kan hücreleri, yani alyuvarlar, oksijen taşıma görevini daha sağlıklı bir şekilde sürdürebilir.
Tütün tüketimi durdurulduktan sonraki ilk birkaç hafta öksürme devam edebilir. Bu aslında akciğerin kendine gelmeye ve temizlenmeye başladığının bir işaretidir. Koruyucu tüylerin yenilenip, uzayarak ve temizlik görevlerini yerine getirmeye başladıklarını gösterir.
Bununla birlikte uzun süre sigara tüketimi ile akciğerlerin en küçük hava birimi alveoller hasara uğrar ve elastikiyetini kaybedebilir. Bunun sonucunda bir hava yolu hastalığı olarak bilinen amfizem hastalığı ortaya çıkabilir. Bu solunumu oldukça zorlaştıran bir rahatsızlıktır. Akciğerdeki bu değişim kalıcıdır ve geri dönüşü zordur.
Beden kendini yenilemeye ve iyileştirmeye yatkın bir işleyişe sahiptir. Özellikle sağlıklı yaşama dair doğru alışkanlıklar artırılırsa yaşam süresi ve kalitesi artar. 10 yıl aradan sonra eski sigara tiryakilerinin başta akciğer kanseri olmak üzere diğer sigara ile ilişkili kanserlere yakalanma riskleri, hiç sigara kullanmamış olan kişilerle aynı seviyede olmasa bile, önemli ölçüde azalmaktadır. Sigarayı hemen şimdi bırakıp, hem kendiniz hem de sevdikleriniz için sağlıklı bir yaşama en önemli adımı atabilirsiniz.
İlgili Konular
Akciğer Kanseri Nedenleri, Belirtileri ve Tedavisi
