Kanserlerin genel olarak bir yaşlılık hastalığı olduğu bilinmektedir. Bununla birlikte son yıllarda genç yetişkinlerde bazı kanserlerin sıklığında bir artış vardır. Yeni bir çalışmaya göre bu artışın sebebi obezite olabilir.
23 Mart 2018'de Obesity adlı dergide yayımlanan çalışmanın yazarlarından Deneysel Tıp Profesörü Nathan A. Berger'e göre, fazla kilo ve obezitenin dünyanın her yerinde en büyük halk sağlığı sorunu haline gelmesinden dolayı, genç yetişkinlerde kanser de artıyor.
Dünya çapında obezite salgını ile birlikte, 50 yıldan daha genç insanlarda obezite ile ilişkili kanserlerde ciddi bir artış olabileceği öngörülüyor.
- Her bir fazla kilo ömürden çalıyor – 195 ülkeye ait 25 yıllık obezite çalışmasının sonuçları
Obezitenin sadece belirli kanserlerin görülme sıklığında bir artışla değil, aynı zamanda obez olan kanserli hastalar için daha kötü bir hastalık seyriyle (prognoz) de ilişkili olduğunu bilinmektedir.
Gerçek riskler, sanal olarak oluşturulmuş veya çok daha küçük risklerin gölgesinde kalmaktadır
Bu arada, batılı toplumlarda bile halkın % 50'sinden azı obezitenin kanserle ilişkisinin farkındadır ve doktorların ise yüzde kaçının bunun farkında olduğuna dair anlamlı bir çalışma yoktur. Toplum, sürekli olarak farklı diyetlerin veya kimyasalların kanser yapma veya kanserden korunma potansiyeli ile oyalanmaktalar; fakat hangi diyet olursa olsun, kanser riski açısından obezitenin kendisi herhangi bir beslenme tarzının içeriğinden çok daha önemlidir.
Toplum, obezitenin kalp-damar hastalıklarıyla, diyabetle hatta diz eklem sağlığı ile ilişkili olduğunun farkında, fakat obezitenin kanser gelişimini hızlandıran ve kansere teşvik eden etkilere sahip olduğuna dair henüz bir farkındalık oturmadı.
Fazla kilo ve obezite aşağıdaki kanser türleri ile ilişkilidir.
Obezite oranları arttıkça, obezite ile ilişkili şu kanserlerin genç-yetişkinlerde riskinin arttığı görüldü: kolon ve rektum, tiroid, özofagus, pankreas, böbrek, meme, rahim (endometriyum) ve safra kesesi kanserleri. Ergenlik döneminde obez olanlarda, en sık görülen kanserlerden biri olan kolon kanseri riskinin 48 yaşına kadar 1.5 kat arttığı bulundu.
Araştırmacılar obezite kanser ilişkisini ortaya koymak için PubMed ve Google veritabanlarını araştırdı ve genç yetişkinlerde kanserle birlikte vücut kitle indeksi ≥ 30 olarak tanımlanan obeziteyi birbirine bağlayan 100'den fazla yayından kanıtlar buldu.
Obezite kanser riskini nasıl artırır?
Bu gözden geçirme çalışması obezitenin kanserin gelişimini şu yollarla hızlandırdığını not etmektedir:
• Obezite ile artan proinflamatuar sitokin seviyeleri, kronik inflamasyon ve oksidatif stresi uyarır.
• Metabolik sendrom ve insülin direnciyle ilişkili olarak artmakta olan insülin ve insülin-benzeri büyüme faktörünün büyüme artırıcı etkileri.
• Obez kişilerde artmış yağ dokusu, aromataz enzimi üreterek cinsiyet steroid hormonlarını değiştirerek (androjenlerin östrojenlere dönüşümünü artırmaktadır).
• Adipositokin proteinlerini değiştirir ve leptin, retinol bağlayıcı protein 4, resistin ve visfatin gibi büyüme-destekleyici ve proinflamatuar bileşenleri arttırır ve adiponektin gibi büyüme kontrol edici adipokinleri azaltır.
• Fusobacterium gibi tümör destekleyici organizmaların sayısını arttırarak bağırsak mikrobiyomunu (flora) değiştirir.
• Ek olarak, obezite, yemek borusu kanserine yatkınlık yaratabilecek hiatal herni (diyafram fıtığı) ve gastroözofageal reflü hastalığına yol açabilir.
Açıkcası bu çalışma, çocukların sağlıklı bir kiloda kalması için başka bir itici güç olmalıdır. Eskiden ne denirdi, "onlar daha küçük çocuklardır, ve gençlik yıllarında bir büyüme patlaması olduğunda kilolarını kaybederler" artık bunun iyi birşey olmadığını biliyoruz. Özellikle pediatristler normal kilonun yaşam boyunca önemli olduğunun farkında olmalılar.
Obezite, kanseri birden fazla yolla eşzamanlı yolla desteklemektedir. Bir yolun başarılı bir şekilde engellenmesi durumunda, obezitenin neden olduğu kanser başka bir yol alır. Bu nedenle obezitenin sonuçlarından ziyade, obezitenin direk kendi ile mücadele edilmelidir.
Obeziteyle mücadelede çocuklarımızı korumak için reklam yasağı
Çok olumlu bir gelişme olarak 2018 yılbaşından itibaren beslenme açısından uygun olmayan ürünlere reklam yasağı getirildi. Bu ürünler gazlı ve şekerli içecekleri, cipsleri, şekerleme ürünlerini ve hatta oyun hamurlarını içermekte... Çocuk kanallarında ve 12 yaş altında çocuklara yönelik TV programlarında bu ürünlerin reklamı artık yapılmayacak.
Gümrük ve Ticaret Bakanlığı, obezite ile etkin mücadele içi Türkiye'nin en büyük 12 gıda şirketi ile bir araya geldi. Ulusal Gıda ve İçecek İttifakı Türkiye Taahhüdü oluşturularak, gıda ürünlerinin reklam dahil her türlü pazarlama iletişimi için yeni politikalar benimsendi.
Diğer mecralardaki reklamlarda ise yeterli ve dengeli beslenme ile fiziksel aktivite teşvik edilecek.
- İlgili konu: Çocuklar neden spor yapmalı? Sporun şaşırtıcı beyin ve diğer uzun süreli etkileri
