Mamografi, meme kanseri erken tanısı amacıyla, tüm dünyada yaygın olarak kullanılan bir kanser tarama uygulamasıdır. Başta mamografi ve kadınların bu konudaki farkındalıkların artması sayesinde meme kanserlerinin çoğu erken evrede tanı konmakta ve bir kanserin tamamen tedavi olmasını ifade eden 5 yıllık sağkalım oranları, meme kanserinin tüm evreleri için günümüzde %90'a ulaşmış durumdadır. Bununla birlikte mamografi taraması sonucu, negatif veya benign (iyi huylu) çıksa bile, kadınlar hala bir miktar meme kanseri riski taşımaktadır. 

-İlgili konular: 

Mamografiye kaç yaşında başlanmalı, ne sıklıkta yapılmalı?

İlk mamografi öncesi her kadının bilmesi gereken 12 şey

Negatif mamografi sonucu sonrası meme kanseri riski konusunda dikkat çekici bir çalışmanın sonuçları Temmuz 2018'de JAMA Oncology'de yayımlandı.

Çalışmanın detayları

  • Çalışmaya, 2011-2014 yılları arasında kanser tarama mamografisi çektiren ve daha önce meme kanseri tanısı konulmamış 40 yaş üstü 306 bin kadın dahil edildi.
  • Çalışmada kötü riskli/prognozlu (hastalık seyirli) meme kanseri şöyle tanımlandı:

Çalışmanın sonuçları

  • Analizde yer alan 306.028 kadının 272.881'de mamografi sonucu negatifti. Mamografi sonucu negatif olan bu 272 bin kadının 1 yıllık takibinde, 160 kişide meme kanseri gelişti (90'ı iyi bir prognoza, 70'i kötü bir prognoza sahip meme kanseri olmak üzere). Yani negatif bir mamografi sonrası 1 yıl içinde meme kanseri gelişme riski % 0.05 (10 binde 5 ihtimal) bulundu. 
  • Mamografi sonucu pozitif olan kadınlar arasında kötü prognozlu meme kanseri oranı % 26.9 iken, mamografi sonucu negatif olanlarda kötü prognozlu meme kanseri oranı % 43.8 bulundu ve bu fark istatisksel olarak anlamlı idi.
  • Mamografi sonucu negatif olan tüm kadınlar arasında, yoğun/dens memeye sahip olanlar, meme kanseri için 2 kat daha yüksek bir riske sahipti.
  • Negatif tarama mamografisinden sonra ne yaş ne de aile öyküsü ile kanser tanısı arasında anlamlı bir ilişki bulunmadı.
  • Mamografi sonucu negatif olan kişiler içinde genç olanların, kötü bir prognoza sahip olma riski 3.5 kar atmış bulundu. Bu kişilerde ne dens meme (meme yoğunluğu) ne de aile öyküsü, kötü prognoz ile ilişkili değildi.
  • Mamografi sonucu pozitif olanlarda ise meme yoğunluğu ve meme kanseri tanısı arasında bir ilişki bulunmadı. Fakat bu grupta yaş ve aile öyküsü, meme kanseri riski ile ilişkili bulundu (yaş arttıkça ve ailesinde meme kanseri öyküsü olanlarda risk artıyordu).

- İlgili konu: Dens meme nedir? Dens memede kanser riski neden daha yüksektir?

Yorum

Negatif bir mamografi sonucu sorası meme kanseri riski oldukça küçüktür (10 bin negatif sonuca karşılık 5 meme kanseri). Bu nedenle mamografi halen etkili bir meme kanseri erken tanı tarama aracıdır. Negatif mamografi sonrası ortaya çıkan meme kanserlerinde kötü prognoz riski hafif yüksektir. Negatif mamografi sonrası meme kanseri riskini artıran en önemli faktör dens (yoğun) memedir. Bununla birlikte bu çalışmada dens meme, prognozun daha kötü olacağı anlamına gelmemiştir. Yoğun bir meme dokusuna sahip olan kadınların mamografinin yanında meme ultrasonu (USG) ile birlikte takip edilmeleri gerektiği akılda tutulmalıdır.